Mateusza 10
1 A przywoławszy swoich dwunastu uczniów, dał im moc nad duchami nieczystymi, aby je wypędzali i [aby] uzdrawiali wszystkie choroby i wszelkie słabości.
And he called to himself his twelve disciples, and gave them authority over unclean spirits, to cast them out, and to heal every disease and every sickness.
2 A takie są imiona dwunastu apostołów: pierwszy Szymon, zwany Piotrem, i jego brat Andrzej, Jakub, [syn] Zebedeusza, i Jan, jego brat;
Now the names of the twelve apostles are these. The first, Simon, who is called Peter; and Andrew his brother; and James the son of Zebedee, and John his brother;
3 Filip i Bartłomiej, Tomasz i celnik Mateusz, Jakub, syn Alfeusza, i Lebeusz, nazwany Tadeuszem;
Philip and Bartholomew; Thomas and Matthew the tax collector; James the son of Alphaeus, and Thaddaeus;
4 Szymon Kananejczyk i Judasz Iskariota, ten, który go zdradził.
Simon the Zealot, and Judas Iscariot, who also betrayed him.
5 Tych dwunastu posłał Jezus i nakazał im: Nie wchodźcie na drogę pogan i nie wstępujcie do [żadnego] miasta Samarytan.
Jesus sent these twelve out, and commanded them, saying, "Do not go among the non-Jews, and do not enter into any city of the Samaritans.
6 Idźcie raczej do owiec zaginionych z domu Izraela.
Rather, go to the lost sheep of the house of Israel.
7 A idąc, głoście: Przybliżyło się królestwo niebieskie.
And as you go, proclaim, saying, 'The kingdom of heaven is near.'
8 Uzdrawiajcie chorych, oczyszczajcie trędowatych, wskrzeszajcie umarłych, wypędzajcie demony. Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie.
Heal the sick, raise the dead, cleanse the lepers, cast out demons. Freely you received, freely give.
9 Nie bierzcie ze sobą do trzosa złota ani srebra, ani miedzi;
Do not take any gold, nor silver, nor copper in your money belts.
10 Ani torby na drogę, ani dwóch ubrań, ani obuwia, ani laski. Godny jest bowiem pracownik swego wyżywienia.
Take no bag for your journey, neither two tunics, nor shoes, nor staff: for the laborer is worthy of his food.
11 A gdy wejdziecie do jakiegoś miasta albo wioski, dowiedzcie się, kto w nim jest godny i tam mieszkajcie, dopóki nie odejdziecie.
And into whatever city or village you enter, find out who in it is worthy; and stay there until you go on.
12 A wchodząc do domu, pozdrówcie go.
And as you enter into the household, greet it.
13 Jeśli ten dom jest tego godny, niech zstąpi na niego wasz pokój, a jeśli nie jest godny, niech wasz pokój powróci do was.
And if the household is worthy, let your peace come on it, but if it is not worthy, let your peace return to you.
14 A jeśli ktoś was nie przyjmie i nie usłucha waszych słów, wychodząc z tego domu albo miasta, strząśnijcie pył z waszych nóg.
And whoever does not receive you, nor hear your words, as you leave that house or that city, shake off the dust from your feet.
15 Zaprawdę powiadam wam: Lżej będzie ziemi sodomskiej i gomorskiej w dzień sądu niż temu miastu.
Truly I tell you, it will be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city.
16 Oto ja was posyłam jak owce między wilki. Bądźcie więc roztropni jak węże i niewinni jak gołębice.
"Look, I send you out as sheep in the midst of wolves, so be cunning as snakes and innocent as doves.
17 I strzeżcie się ludzi. Będą was bowiem wydawać radom i będą was biczować w swoich synagogach.
But beware of people: for they will deliver you up to councils, and in their synagogues they will scourge you.
18 Także przed namiestników i przed królów będą was prowadzić z mego powodu, na świadectwo [przeciwko] nim i poganom.
Yes, and you will be brought before governors and kings for my sake, for a testimony to them and to the nations.
19 Ale gdy was wydadzą, nie martwcie się, jak i co macie mówić. Będzie wam bowiem dane w tej godzinie, co macie mówić.
But when they deliver you over, do not be anxious how or what you will say, for it will be given you in that hour what you will say.
20 Bo nie wy mówicie, ale Duch waszego Ojca mówi w was.
For it is not you who speak, but the Spirit of your Father who speaks in you.
21 I wyda na śmierć brat brata, a ojciec syna. Dzieci powstaną przeciwko rodzicom i spowodują ich śmierć.
"And brother will deliver up brother to death, and the father his child. Children will rise up against parents, and cause them to be put to death.
22 I będziecie znienawidzeni przez wszystkich z powodu mego imienia. Lecz kto wytrwa do końca, będzie zbawiony.
And you will be hated by everyone because of my name, but the one who perseveres to the end will be saved.
23 A gdy będą was prześladować w tym mieście, uciekajcie do innego. Zaprawdę powiadam wam, że nie obejdziecie miast Izraela, aż przyjdzie Syn Człowieczy.
But when they persecute you in one city, flee to the other. And if they persecute you in the other, flee to the next. For truly I tell you, you will not have gone through the cities of Israel before the Son of Man comes.
24 Uczeń nie przewyższa mistrza ani sługa swego pana.
"A disciple is not above the teacher, nor a servant above his lord.
25 Wystarczy uczniowi, że będzie jak jego mistrz, a sługa jak jego pan. Jeśli gospodarza nazywali Belzebubem, o ile bardziej [będą] tak [nazywać] jego domowników.
It is enough for the disciple that he be like his teacher, and the servant like his lord. If they have called the master of the house Beelzebul, how much more those of his household.
26 Dlatego nie bójcie się ich. Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie miało być ujawnione, ani nic tajemnego, o czym by się nie miano dowiedzieć.
Therefore do not be afraid of them, for there is nothing covered that will not be revealed; and hidden that will not be known.
27 Co mówię wam w ciemności, opowiadajcie w świetle, a co słyszycie na ucho, rozgłaszajcie na dachach.
What I tell you in the darkness, speak in the light; and what you hear whispered in the ear, proclaim on the housetops.
28 Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz nie mogą zabić duszy. Bójcie się raczej tego, który może i duszę, i ciało zatracić w piekielnym ogniu. (Geenna g1067)
And do not be afraid of those who kill the body, but are not able to kill the soul. Rather, fear him who is able to destroy both soul and body in hell. (Geenna g1067)
29 Czy nie sprzedają dwóch wróbli za pieniążek? A [jednak] żaden z nich nie spadnie na ziemię bez [woli] waszego Ojca.
"Are not two sparrows sold for an assarion coin? Not one of them falls on the ground apart from your Father's will,
30 Nawet wszystkie włosy na waszej głowie są policzone.
but the very hairs of your head are all numbered.
31 Nie bójcie się więc, jesteście cenniejsi niż wiele wróbli.
Therefore do not be afraid. You are of more value than many sparrows.
32 Każdego więc, kto mnie wyzna przed ludźmi, i ja wyznam przed moim Ojcem, który jest w niebie.
Everyone therefore who confesses me before people, him I will also confess before my Father who is in heaven.
33 A tego, kto się mnie wyprze przed ludźmi, i ja się wyprę przed moim Ojcem, który jest w niebie.
But whoever denies me before people, him I will also deny before my Father who is in heaven.
34 Nie sądźcie, że przyszedłem przynieść pokój na ziemię. Nie przyszedłem przynieść pokoju, ale miecz.
"Do not think that I came to send peace on the earth. I did not come to send peace, but a sword.
35 Bo przyszedłem poróżnić syna z jego ojcem i córkę z jej matką, a synową z teściową.
For I came to set a man at odds against his father, and a daughter against her mother, and a daughter-in-law against her mother-in-law.
36 I nieprzyjaciółmi człowieka [będą] jego domownicy.
And a person's foes will be those of his own household.
37 Kto miłuje ojca albo matkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godny. I kto miłuje syna albo córkę bardziej niż mnie, nie jest mnie godny.
Whoever loves father or mother more than me is not worthy of me; and whoever loves son or daughter more than me is not worthy of me.
38 Kto nie bierze swego krzyża i nie idzie za mną, nie jest mnie godny.
And whoever does not take his cross and follow after me, is not worthy of me.
39 Kto znajdzie swoje życie, straci je, a kto straci swoje życie z mego powodu, znajdzie je.
Whoever seeks his life will lose it; and whoever loses his life for my sake will find it.
40 Kto was przyjmuje, mnie przyjmuje, a kto mnie przyjmuje, przyjmuje tego, który mnie posłał.
Whoever receives you receives me, and whoever receives me receives him who sent me.
41 Kto przyjmuje proroka w imię proroka, otrzyma nagrodę proroka. Kto przyjmuje sprawiedliwego w imię sprawiedliwego, otrzyma nagrodę sprawiedliwego.
The one who receives a prophet because he is a prophet will receive a prophet's reward, and the one who receives a righteous person because he is a righteous person will receive a righteous person's reward.
42 A kto poda jednemu z tych małych choćby kubek zimnej [wody] w imię ucznia, zaprawdę powiadam wam, nie straci swojej nagrody.
And whoever gives one of these little ones just a cup of cold water to drink because he is a disciple, truly I tell you he will in no way lose his reward."
