< Marka 4 >
1 I znowu zaczął nauczać nad morzem. Zgromadził się wokół niego wielki tłum, tak że wszedłszy do łodzi, siedział [w niej] na morzu, a wszyscy ludzie byli na brzegu.
And again he began to teach by the shore of the lake; and there was gathered to him a very great multitude, so that he went into a boat, and sat down in it upon the lake; and all the multitude was by the lake on the land.
2 A on nauczał ich wielu rzeczy w przypowieściach i mówił do nich w swojej nauce:
And he taught them many things in parables, and said to them in his teaching,
3 Słuchajcie! Oto siewca wyszedł siać.
Hearken: Behold, a sower went forth to sow.
4 A gdy siał, jedno padło przy drodze, a ptaki niebieskie przyleciały i wydziobały je.
And it came to pass, as he sowed some seeds fell by the way-side; and the birds came and devoured them.
5 Inne padło na [miejsca] skaliste, gdzie nie miało wiele ziemi, i szybko wzeszło, bo ziemia nie była głęboka.
And others fell on rocky ground, where they had not much earth; and they sprung up immediately, because they had no depth of earth.
6 A gdy słońce wzeszło, wypaliło je, a ponieważ nie miało korzenia, uschło.
But when the sun was up, they were scorched; and because they had no root, they withered away.
7 Inne zaś padło między ciernie, a ciernie wyrosły i zagłuszyły je, i nie wydało owocu.
And others fell among thorns; and the thorns grew up, and choked them, and they yielded no fruit.
8 A inne padło na dobrą ziemię i wydało bujnie wschodzący i rosnący owoc: jedno trzydziestokrotny, inne sześćdziesięciokrotny, a jeszcze inne stokrotny.
And others fell on good ground, and shooting up and growing yielded fruit; and bore as much as thirty, and sixty, and a hundred fold.
9 I mówił im: Kto ma uszy do słuchania, niech słucha.
And he said, He that hath ears to hear, let him hear.
10 A gdy był sam, pytali go ci, którzy przy nim byli z dwunastoma, o tę przypowieść.
And when he was in private, they who were about him, with the twelve, asked him about the parables.
11 A on im odpowiedział: Wam dano poznać tajemnicę królestwa Bożego. Tym zaś, którzy są na zewnątrz, wszystko podaje się w przypowieściach;
And he said to them, To you hath been given the mystery of the kingdom of God; but to them, who are without, all things are done in parables; t
12 Aby patrząc, patrzyli, a nie widzieli i słysząc, słyszeli, a nie zrozumieli, by się czasem nie nawrócili i nie były im przebaczone grzechy.
hat seeing they may see, and not perceive, and hearing they may hear, and not understand; lest they should turn, and be forgiven.
13 I powiedział do nich: Nie rozumiecie tej przypowieści? Jakże więc zrozumiecie wszystkie [inne] przypowieści?
And he saith to them, Know ye not this parable? and how will ye know all the parables?
The sower soweth the word.
15 A ci przy drodze są tymi, którym sieje się słowo, ale gdy usłyszą, zaraz przychodzi szatan i wybiera słowo zasiane w ich sercach.
And these are they by the wayside, those where the word is sown, and when they have heard, Satan cometh immediately, and taketh away the word that was sown in them.
16 Podobnie ci, którzy zostali posiani na miejscach skalistych, są tymi, którzy, gdy usłyszą słowo, natychmiast je z radością przyjmują;
And these in like manner are they that are sown on the rocky places, those, who, when they have heard the word, immediately receive it with joy,
17 Jednak nie mają w sobie korzenia, lecz trwają do czasu. Potem, gdy przychodzi ucisk albo prześladowanie z powodu słowa, zaraz się gorszą.
and have no root in themselves, but endure only for a time; then, when affliction or persecution ariseth on account of the word, they immediately fall away.
18 A ci, którzy zostali posiani między cierniami, są tymi, którzy słuchają słowa;
And others are they that are sown among the thorns; these are they who hear the word,
19 Lecz troski tego świata, ułuda bogactwa i żądze innych rzeczy wchodzą i zagłuszają słowo, i staje się bezowocne. (aiōn )
but the cares of the world, and the deceitfulness of riches, and the lusts of other things entering in, choke the word, and it becometh unfruitful. (aiōn )
20 Ci zaś, którzy zostali posiani na dobrej ziemi, są tymi, którzy słuchają słowa, przyjmują [je] i przynoszą owoc: jedni trzydziestokrotny, inni sześćdziesięciokrotny, a jeszcze inni stokrotny.
And these are they who are sown on the good ground; such as hear the word, and receive it; and bear fruit, thirty, sixty, and a hundred fold.
21 Ponadto mówił im: Czy przynosi się świecę, aby wstawić ją pod naczynie albo pod łóżko? Czy [nie po to], aby ją postawić na świeczniku?
And he said to them, Is a lamp brought to be put under the bushel, or under the bed, and not to be set on the lamp-stand?
22 Nie ma bowiem nic tajemnego, co by nie miało być ujawnione ani nic ukrytego, co by nie miało wyjść na jaw.
For there is nothing secret, unless to be made known; nor was any thing hidden, but that it should come to light.
23 Jeśli ktoś ma uszy do słuchania, niech słucha.
If any one hath ears to hear, let him hear.
24 I powiedział do nich: Uważajcie na to, czego słuchacie. Jaką miarą mierzycie, [taką] będzie wam odmierzone, a wam, którzy słuchacie, zostanie [jeszcze] dodane.
And he said to them, Take heed what ye hear. With what measure ye mete, it will be measured to you, and more will be added to you.
25 Kto bowiem ma, będzie mu dodane, a kto nie ma, zostanie mu zabrane nawet to, co ma.
For he that hath, to him will be given; and he that hath not, from him will be taken away even what he hath.
26 I mówił: Z królestwem Bożym jest tak, jak gdyby człowiek wrzucił ziarno w ziemię.
And he said, Thus is the kingdom of God, as when a man has cast seed upon the ground,
27 Czy śpi, czy wstaje, we dnie i w nocy, ziarno wschodzi i rośnie, a on nie wie [jak].
and sleeps and rises night and day, and the seed springs and grows up, he knows not how.
28 Bo ziemia sama z siebie wydaje plon, najpierw źdźbło, potem kłos, a potem pełne ziarno w kłosie.
For the earth brings forth fruit of itself, first the blade, then the ear, then the full grain in the ear.
29 A gdy plon dojrzeje, [on] zaraz zapuszcza sierp, bo nadeszło żniwo.
But when the fruit puts itself forth, immediately he sends out the sickle, because the harvest is come.
30 Powiedział jeszcze: Do czego przyrównamy królestwo Boże albo jaką przypowieścią je wyrazimy?
And he said, To what shall we liken the kingdom of God? or under what comparison shall we set it forth?
31 Jest jak ziarno gorczycy, które, gdy zostaje wsiane w ziemię, jest najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi.
It is like a grain of mustard, which, when it is sown in the earth, is less than all the seeds that are in the earth;
32 Lecz wsiane wyrasta i staje się większe od wszystkich jarzyn, i wypuszcza wielkie gałęzie, tak że ptaki niebieskie mogą się gnieździć w jego cieniu.
and when it is sown, it grows up, and becomes greater than all the herbs, and puts forth great branches, so that the birds of the air can lodge under its shade.
33 I w wielu takich przypowieściach mówił im słowo, stosownie do tego, jak mogli słuchać.
And with many such parables he spoke the word to them, as they were able to hear.
34 A bez przypowieści nie mówił do nich. Na osobności zaś wykładał wszystko swoim uczniom.
But without a parable he did not speak to them; but in private he explained all things to his own disciples.
35 Tego samego dnia, gdy nastał wieczór, powiedział do nich: Przeprawmy się na drugą stronę.
And on the same day, when the evening was come, he saith to them, Let us pass over to the other side.
36 A gdy odprawili tłum, wzięli go ze sobą, tak jak był w łodzi. Towarzyszyły mu też inne łódki.
And leaving the multitude, they take him with them, as he was, in the boat; and there were also other boats with him.
37 Wtedy zerwał się gwałtowny wicher i fale uderzały w łódź, tak że już się napełniała.
And there arose a great storm of wind, and the waves heat into the boat, so that it was already filling.
38 A on spał w tyle łodzi na wezgłowiu. Obudzili go więc i mówili do niego: Nauczycielu, nie obchodzi cię, że giniemy?
And he was in the stern, asleep on the pillow; and they awake him, and say to him, Teacher, carest thou not that we are perishing?
39 Wówczas wstał, zgromił wiatr i powiedział do morza: Milcz i uspokój się! I ustał wiatr, i nastała wielka cisza.
And he arose, and rebuked the wind, and said to the waves, Peace! be still! And the wind ceased, and there was a great calm.
40 Wtedy powiedział do nich: Czemu się tak boicie? Jak [to jest, że] nie macie wiary?
And he said to them, Why are ye so fearful? How is it that ye have not faith?
41 I ogarnął ich wielki strach, i mówili jeden do drugiego: Kim on jest, że nawet wiatr i morze są mu posłuszne?
And they feared exceedingly, and said one to another, Who then is this, that even the wind and the waves obey him?