Marka 14
1 A po dwóch dniach była Pascha i święto Przaśników. I naczelni kapłani oraz uczeni w Piśmie szukali [sposobu], jak by go podstępnie schwytać i zabić.
It was now two days before the Passover and the Festival of Unleavened Bread. The chief priests and the scribes were considering how they might stealthily arrest Jesus and then kill him.
2 Lecz mówili: Nie w święto, aby czasem nie wywołać rozruchów wśród ludu.
For they were saying, “Not during the feast, so that a riot does not arise among the people.”
3 A gdy był w Betanii, w domu Szymona Trędowatego, i siedział przy stole, przyszła kobieta, która miała alabastrowe naczynie [pełne] bardzo drogiego olejku nardowego. Rozbiła naczynie i wylała mu olejek na głowę.
While Jesus was in Bethany in the house of Simon the leper, as he was reclining at the table, a woman came to him having an alabaster jar of very costly liquid, which was pure nard. She broke the jar and poured it on his head.
4 Niektórzy oburzyli się i mówili: Po co takie marnotrawstwo olejku?
But there were some who were angry. They spoke among themselves and said, “What is the reason for this waste?
5 Przecież można to było sprzedać drożej niż za trzysta groszy i rozdać [je] ubogim. I szemrali przeciwko niej.
This perfume could have been sold for more than three hundred denarii, and given to the poor.” Then they scolded her.
6 Lecz Jezus powiedział: Zostawcie ją! Dlaczego sprawiacie jej przykrość? Dobry uczynek spełniła wobec mnie.
But Jesus said, “Leave her alone. Why are you troubling her? She has done a beautiful thing for me.
7 Ubogich bowiem zawsze macie u siebie i kiedy zechcecie, możecie im dobrze czynić. Mnie jednak nie zawsze będziecie mieć.
You always have the poor with you, and whenever you desire you can do good to them, but you will not always have me.
8 Ona zrobiła, co mogła. Zawczasu namaściła moje ciało na pogrzeb.
She has done what she could. She has anointed my body for burial.
9 Zaprawdę powiadam wam: Gdziekolwiek po całym świecie będzie głoszona ta ewangelia, będzie się również opowiadać na jej pamiątkę to, co zrobiła.
Truly I say to you, wherever the gospel is preached in the whole world, what this woman has done will be spoken of, in memory of her.”
10 Wtedy Judasz Iskariota, jeden z dwunastu, poszedł do naczelnych kapłanów, aby im go wydać.
Then Judas Iscariot, one of the twelve, went away to the chief priests so that he might deliver him over to them.
11 A gdy oni to usłyszeli, ucieszyli się i obiecali dać mu pieniądze. I szukał sposobności, aby go wydać.
When the chief priests heard it, they were glad and promised to give him money. He began looking for an opportunity to deliver him to them.
12 W pierwszy dzień Przaśników, gdy zabijano baranka paschalnego, zapytali go jego uczniowie: Gdzie chcesz, abyśmy poszli i przygotowali ci Paschę do spożycia?
On the first day of unleavened bread, when they sacrificed the Passover lamb, his disciples said to him, “Where do you want us to go to prepare, so you may eat the Passover meal?”
13 I posłał dwóch spośród swych uczniów, i powiedział im: Idźcie do miasta, a spotka się z wami człowiek niosący dzban wody. Idźcie za nim.
He sent two of his disciples and said to them, “Go into the city, and a man bearing a pitcher of water will meet you. Follow him.
14 Tam zaś, gdzie wejdzie, powiecie gospodarzowi: Nauczyciel pyta: Gdzie jest pokój, w którym będę jadł Paschę z moimi uczniami?
Where he enters a house, follow him in and say to the owner of that house, 'The Teacher says, “Where is my guest room where I will eat the Passover with my disciples?”'
15 A on wam pokaże wielką salę [na piętrze], urządzoną i przygotowaną. Tam dla nas [wszystko] przygotujcie.
He will show you a large furnished upper room that is ready. Make the preparations for us there.”
16 Odeszli więc jego uczniowie i przyszli do miasta, gdzie znaleźli [wszystko] tak, jak im powiedział, i przygotowali Paschę.
The disciples left and went to the city. They found everything as he had said to them, and they prepared the Passover meal.
17 A gdy nastał wieczór, przyszedł z dwunastoma.
When it was evening, he came with the twelve.
18 Kiedy siedzieli za stołem i jedli, Jezus powiedział: Zaprawdę powiadam wam, że jeden z was, jedzący ze mną, wyda mnie.
As they were lying down at the table and eating, Jesus said, “Truly I say to you, one of you eating with me will betray me.”
19 Wtedy zaczęli się smucić i pytać jeden po drugim: Czy to ja? a inny: Czy ja?
They were all very sorrowful, and one by one they said to him, “Surely not I?”
20 Lecz on im odpowiedział: Jeden z dwunastu, ten, który ze mną macza w misie.
Jesus answered and said to them, “It is one of the twelve, the one now dipping bread with me in the bowl.
21 Syn Człowieczy odchodzi, jak jest o nim napisane, ale biada temu człowiekowi, przez którego Syn Człowieczy będzie wydany! Lepiej byłoby dla tego człowieka, gdyby się nie urodził.
For the Son of Man will go the way that the scripture says about him. But woe to that man through whom the Son of Man is betrayed! It would have been better for him if he had not been born.”
22 A gdy jedli, Jezus wziął chleb, pobłogosławił, połamał i dał im, mówiąc: Bierzcie, jedzcie, to jest moje ciało.
As they were eating, Jesus took bread, blessed it, and broke it. He gave it to them and said, “Take this. This is my body.”
23 Potem wziął kielich, złożył dziękczynienie i dał im. I pili z niego wszyscy.
He took a cup, gave thanks, and gave it to them, and they all drank from it.
24 I powiedział im: To jest moja krew nowego testamentu, która się za wielu wylewa.
He said to them, “This is my blood of the covenant, the blood that is poured out for many.
25 Zaprawdę powiadam wam: Nie będę więcej pił z owocu winorośli aż do tego dnia, gdy go będę pił nowy w królestwie Bożym.
Truly I say to you, I will not drink again of this fruit of the vine until that day when I drink it new in the kingdom of God.”
26 A gdy zaśpiewali hymn, wyszli ku Górze Oliwnej.
When they had sung a hymn, they went out to the Mount of Olives.
27 Potem Jezus im powiedział: Wy wszyscy zgorszycie się z mojego powodu tej nocy, bo jest napisane: Uderzę pasterza, a rozproszą się owce.
Jesus said to them, “All of you will fall away, for it is written, 'I will strike the shepherd and the sheep will be scattered.'
28 Lecz gdy zmartwychwstanę, udam się do Galilei przed wami.
But after I am raised up, I will go ahead of you into Galilee.”
29 Ale Piotr mu powiedział: Jeśli nawet wszyscy się zgorszą, jednak nie ja.
Peter said to him, “Even if all fall away, I will not.”
30 I powiedział mu Jezus: Zaprawdę powiadam ci, że dziś, tej nocy, zanim kogut dwa razy zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz.
Jesus said to him, “Truly I say to you, today—yes, this very night—before the rooster crows twice you will deny me three times.”
31 Ale on tym bardziej zapewniał: Choćbym miał z tobą i umrzeć, nie wyprę się ciebie. Tak samo mówili wszyscy.
But Peter said, “If I must die with you, I will not deny you.” They all made the same promise.
32 I przyszli na miejsce zwane Getsemani. Wtedy powiedział do swoich uczniów: Siedźcie tu, ja tymczasem będę się modlił.
They came to the place called Gethsemane, and Jesus said to his disciples, “Sit here while I pray.”
33 Wziąwszy ze sobą Piotra, Jakuba i Jana, zaczął odczuwać lęk i udrękę.
He took Peter, James, and John with him and began to be distressed and deeply troubled.
34 I powiedział do nich: Bardzo smutna jest moja dusza aż do śmierci. Zostańcie tu i czuwajcie.
He said to them, “My soul is deeply grieved, even to the point of death. Remain here and watch.”
35 A odszedłszy trochę [dalej], upadł na ziemię i modlił się, aby, jeśli to możliwe, ominęła go ta godzina.
Going a little farther, Jesus fell to the ground and prayed that if it were possible the hour might pass from him.
36 I powiedział: Abba, Ojcze, dla ciebie wszystko jest możliwe, zabierz ode mnie ten kielich. Jednak [niech się stanie] nie to, co ja chcę, ale to, co ty.
He said, “Abba, Father, all things are possible with you. Remove this cup from me. But not my will, but yours.”
37 Potem przyszedł i zastał ich śpiących. I powiedział do Piotra: Szymonie, śpisz? Nie mogłeś czuwać jednej godziny?
He came back and found them sleeping, and he said to Peter, “Simon, are you asleep? Could you not watch for one hour?
38 Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie. Duch wprawdzie jest ochoczy, ale ciało słabe.
Watch and pray that you do not enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak.”
39 I odszedłszy znowu, modlił się tymi samymi słowami.
Again he went away and prayed, and he used the same words.
40 A gdy wrócił, ponownie zastał ich śpiących, bo oczy same im się zamykały; i nie wiedzieli, co mu odpowiedzieć.
When he came back again, he found them sleeping, for their eyes were heavy. They did not know what to say to him.
41 I przyszedł po raz trzeci, i powiedział im: Śpijcie dalej i odpoczywajcie! Dosyć! Nadeszła godzina, oto Syn Człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników.
He came the third time and said to them, “Are you still sleeping and taking your rest? Enough! The hour has come. Look! The Son of Man is being betrayed into the hands of sinners.
42 Wstańcie, chodźmy! Oto zbliża się ten, który mnie wydaje.
Get up; let us go. Look, the one who is betraying me is near.”
43 I zaraz, gdy on jeszcze mówił, nadszedł Judasz, jeden z dwunastu, a z nim wielka zgraja z mieczami i kijami od naczelnych kapłanów, uczonych w Piśmie i starszych.
While he was still speaking, Judas, one of the twelve, arrived, and a large crowd was with him with swords and clubs, from the chief priests, the scribes, and the elders.
44 A ten, który go zdradził, ustalił z nimi znak, mówiąc: Ten, którego pocałuję, to on, schwytajcie go i prowadźcie ostrożnie.
Now his betrayer had given them a sign, saying, “Whomever I kiss, he is the one. Seize him and lead him away under guard.”
45 Gdy tylko przyszedł, natychmiast zbliżył się do niego i powiedział: Mistrzu, Mistrzu! I pocałował go.
When Judas arrived, immediately he came up to Jesus and said, “Rabbi,” and he kissed him.
46 Wtedy tamci rzucili się na niego i schwytali go.
Then they laid hands on him and seized him.
47 A jeden z tych, którzy tam stali, dobył miecz, uderzył sługę najwyższego kapłana i odciął mu ucho.
But one of them who stood by drew his sword and struck the servant of the high priest and cut off his ear.
48 Jezus zaś powiedział do nich: Wyszliście jak na bandytę z mieczami i kijami, aby mnie schwytać.
Jesus said to them, “Do you come out, as against a robber, with swords and clubs to capture me?
49 Codziennie bywałem u was w świątyni, nauczając, a nie schwytaliście mnie. Ale Pisma [muszą] się wypełnić.
When I was daily with you and I was teaching in the temple, you did not arrest me. But this was done that the scriptures might be fulfilled.”
50 Wtedy wszyscy opuścili go i uciekli.
All those with Jesus left him and ran away.
51 A szedł za nim pewien młody człowiek mający płótno narzucone na gołe [ciało]. I pochwycili go młodzieńcy.
A young man, wearing only a linen garment that was wrapped around him, was following Jesus. When the men seized him
52 Ale on zostawił płótno i nago uciekł od nich.
he left the linen garment and ran away naked.
53 Wtedy przyprowadzili Jezusa do najwyższego kapłana, gdzie zeszli się wszyscy naczelni kapłani, starsi i uczeni w Piśmie.
They led Jesus to the high priest. There were gathered with him all the chief priests, the elders, and the scribes.
54 Piotr zaś szedł za nim z daleka aż do dziedzińca najwyższego kapłana i siedział ze sługami, grzejąc się przy ogniu.
Now Peter followed him from a distance, as far as the courtyard of the high priest. He sat among the guards, who were near a fire to keep warm.
55 Tymczasem naczelni kapłani i cała Rada szukali świadectwa przeciwko Jezusowi, aby go skazać na śmierć, ale nie znaleźli.
Now the chief priests and the entire Jewish council were seeking testimony against Jesus so they might put him to death. But they did not find any.
56 Wielu bowiem fałszywie świadczyło przeciwko niemu, lecz ich świadectwa nie były zgodne.
For many brought false testimony against him, but even their testimony did not agree.
57 Wtedy niektórzy wystąpili i fałszywie świadczyli przeciwko niemu, mówiąc:
Some stood up and brought false testimony against him; they said,
58 Słyszeliśmy, jak mówił: Zburzę tę świątynię ręką uczynioną, a w trzy dni zbuduję inną, nie ręką uczynioną.
“We heard him say, 'I will destroy this temple made with hands, and in three days I will build another made without hands.'”
59 Lecz i tak ich świadectwo nie było zgodne.
Yet even their testimony did not agree.
60 Wtedy najwyższy kapłan, stanąwszy na środku, zapytał Jezusa: Nic nie odpowiadasz? [Cóż to jest], co oni przeciwko tobie zeznają?
The high priest stood up among them and asked Jesus, “Have you no answer? What is it these men testify against you?”
61 Ale on milczał i nic nie odpowiedział. Znowu zapytał go najwyższy kapłan: Czy ty jesteś Chrystusem, Synem Błogosławionego?
But he was silent and answered nothing. Again the high priest questioned him and said, “Are you the Christ, the Son of the Blessed?”
62 A Jezus odpowiedział: Ja jestem. I ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy mocy [Boga] i przychodzącego z obłokami nieba.
Jesus said, “I am; and you will see the Son of Man when he sits at the right hand of power and comes with the clouds of heaven.”
63 Wtedy najwyższy kapłan rozdarł swoje szaty i powiedział: Czyż potrzebujemy jeszcze świadków?
The high priest tore his garments and said, “Do we still need witnesses?
64 Słyszeliście bluźnierstwo. Jak wam się zdaje? A oni wszyscy wydali wyrok, że zasługuje na śmierć.
You have heard the blasphemy. What is your decision?” They all condemned him as one who deserved death.
65 I niektórzy zaczęli pluć na niego, zakrywali mu twarz, bili go pięściami i mówili: Prorokuj! A słudzy go policzkowali.
Some began to spit on him and to cover his face and strike him and say to him, “Prophesy!” The officers took him and beat him.
66 Kiedy Piotr był na dole, na dziedzińcu, przyszła jedna ze służących najwyższego kapłana.
While Peter was below in the courtyard, one of the servant girls of the high priest came to him.
67 A gdy zobaczyła, że Piotr grzeje się [przy ogniu], popatrzyła na niego i powiedziała: I ty byłeś z Jezusem z Nazaretu.
She saw Peter warming himself, and she looked closely at him and said, “You were also with the Nazarene, Jesus.”
68 Lecz on się wyparł, mówiąc: Nie wiem i nie rozumiem, o czym mówisz. I wyszedł na zewnątrz do przedsionka, a kogut zapiał.
But he denied it, saying, “I neither know nor understand what you are talking about.” Then he went out into the courtyard.
69 Wtedy służąca zobaczyła go znowu i zaczęła mówić do tych, którzy tam stali: To jest [jeden] z nich.
But the servant girl there saw him and began to say again to those who stood there, “This man is one of them!”
70 A on ponownie się wyparł. I znowu, po chwili ci, którzy tam stali, powiedzieli do Piotra: Na pewno jesteś [jednym] z nich, bo jesteś Galilejczykiem i twoja mowa jest podobna.
But he denied it again. After a little while those who stood there were saying to Peter, “Surely you are one of them, for you also are a Galilean.”
71 Lecz on zaczął się zaklinać i przysięgać: Nie znam tego człowieka, o którym mówicie.
But he began to put himself under curses and to swear, “I do not know this man you are talking about.”
72 Wtedy kogut zapiał po raz drugi. I przypomniał sobie Piotr słowa, które powiedział mu Jezus: Zanim kogut dwa razy zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz. I wyszedłszy, zapłakał.
The rooster immediately crowed a second time. Then Peter remembered the words that Jesus had said to him: “Before the rooster crows twice, you will deny me three times,” and he broke down and wept.
