Łukasza 22
1 I zbliżało się święto Przaśników, zwane Paschą.
Now the feast of vnleauened bread drewe neere, which is called the Passeouer.
2 A naczelni kapłani i uczeni w Piśmie szukali [sposobu], jak by go zabić, ale bali się ludu.
And the hie Priests and Scribes sought how they might kill him: for they feared the people.
3 Wtedy szatan wszedł w Judasza, zwanego Iskariotą, który był z grona dwunastu.
Then entred Satan into Iudas, who was called Iscariot, and was of the nomber of the twelue.
4 Poszedł więc i umówił się z naczelnymi kapłanami i przełożonymi [świątyni], jak ma im go wydać.
And he went his way, and communed with the hie Priestes and captaines, how he might betray him to them.
5 A oni ucieszyli się i umówili się z nim, że dadzą mu pieniądze.
So they were glad, and agreed to giue him money.
6 On się zgodził i szukał sposobności, aby im go wydać z dala od tłumu.
And he consented, and sought opportunitie to betraye him vnto them, when the people were away.
7 I nadszedł dzień Przaśników, w którym należało zabić baranka paschalnego.
Then came the day of vnleauened bread, when the Passeouer must be sacrificed.
8 Wtedy posłał Piotra i Jana, mówiąc: Idźcie i przygotujcie nam Paschę, abyśmy [mogli] jeść.
And he sent Peter and Iohn, saying, Go and prepare vs the Passeouer, that we may eate it.
9 A oni go zapytali: Gdzie chcesz, abyśmy [ją] przygotowali?
And they saide to him, Where wilt thou, that we prepare it?
10 On im odpowiedział: Gdy będziecie wchodzić do miasta, spotka się z wami człowiek niosący dzban wody. Idźcie za nim do domu, do którego wejdzie;
Then he said vnto them, Beholde, when ye be entred into the citie, there shall a man meete you, bearing a pitcher of water: folowe him into the house that he entreth in,
11 I powiedzcie gospodarzowi tego domu: Nauczyciel cię pyta: Gdzie jest pokój, w którym będę jadł Paschę z moimi uczniami?
And say vnto the good man of the house, The Master saith vnto thee, Where is the lodging where I shall eate my Passeouer with my disciples?
12 On wam pokaże wielką, urządzoną salę [na piętrze]. Tam [wszystko] przygotujcie.
Then he shall shewe you a great hie chamber trimmed: there make it ready.
13 Odeszli więc i znaleźli [wszystko] tak, jak im powiedział, i przygotowali Paschę.
So they went, and found as he had said vnto them, and made readie the Passeouer.
14 A gdy nadeszła pora, usiadł za stołem, a z nim dwunastu apostołów.
And when the houre was come, hee sate downe, and the twelue Apostles with him.
15 I powiedział do nich: Gorąco pragnąłem zjeść tę Paschę z wami, zanim będę cierpiał.
Then he saide vnto them, I haue earnestly desired to eate this Passeouer with you, before I suffer.
16 Mówię wam bowiem, że nie będę jej więcej jadł, aż się spełni w królestwie Bożym.
For I say vnto you, Hencefoorth I will not eate of it any more, vntill it bee fulfilled in the kingdome of God.
17 Potem wziął kielich, złożył dziękczynienie i powiedział: Weźcie go i rozdzielcie między siebie.
And hee tooke the cup, and gaue thankes, and said, Take this, and deuide it among you,
18 Mówię wam bowiem, że nie będę pił z owocu winorośli, aż przyjdzie królestwo Boże.
For I say vnto you, I will not drinke of the fruite of the vine, vntill the kingdome of God be come.
19 Wziął też chleb, złożył dziękczynienie, połamał i dał im, mówiąc: To jest moje ciało, które jest za was dane. To czyńcie na moją pamiątkę.
And he tooke bread, and when he had giuen thankes, he brake it, and gaue to them, saying, This is my body, which is giuen for you: doe this in the remembrance of me.
20 Podobnie i kielich, gdy było po wieczerzy, mówiąc: Ten kielich to nowy testament w mojej krwi, która jest za was wylana.
Likewise also after supper he tooke the cup, saying, This cup is that newe Testament in my blood, which is shed for you.
21 Lecz oto ręka tego, który mnie wydaje, jest ze mną na stole.
Yet beholde, the hand of him that betrayeth me, is with me at the table.
22 Wprawdzie Syn Człowieczy odchodzi, jak zostało postanowione, ale biada temu człowiekowi, przez którego będzie wydany.
And truely the Sonne of man goeth as it is appointed: but woe be to that man, by whom he is betrayed.
23 Wtedy oni zaczęli się między sobą pytać, który z nich miałby to zrobić.
Then they began to enquire among themselues which of them it should be, that should do that.
24 Wszczął się też między nimi spór o to, kto z nich ma być uważany za największego.
And there arose also a strife among them, which of them should seeme to be ye greatest.
25 Lecz on powiedział do nich: Królowie narodów panują nad nimi, a ci, którzy sprawują nad nimi władzę, nazywani są dobroczyńcami.
But hee saide vnto them, The Kings of the Gentiles reigne ouer them, and they that beare rule ouer them, are called bountifull.
26 Wy zaś tak nie [postępujcie]. Lecz kto jest największy wśród was, niech będzie jak najmniejszy, a kto jest przełożonym, [niech będzie] jak ten, kto służy.
But yee shall not be so: but let the greatest among you be as the least: and the chiefest as he that serueth.
27 Któż bowiem jest większy? Ten, kto siedzi, czy ten, kto służy? Czy nie ten, kto siedzi? Ale ja jestem pośród was jako ten, kto służy.
For who is greater, he that sitteth at table, or he that serueth? Is not he that sitteth at table? And I am among you as he that serueth.
28 A wy jesteście tymi, którzy wytrwali przy mnie w moich próbach.
And yee are they which haue continued with me in my tentations.
29 I ja przekazuję wam królestwo, jak mnie przekazał mój Ojciec;
Therefore I appoint vnto you a kingdome, as my Father hath appointed vnto me,
30 Abyście jedli i pili za moim stołem w moim królestwie, i zasiadali na tronach, sądząc dwanaście pokoleń Izraela.
That ye may eate, and drinke at my table in my kingdome, and sit on seates, and iudge the twelue tribes of Israel.
31 I powiedział Pan: Szymonie, Szymonie, oto szatan wyprosił, żeby was przesiać jak pszenicę.
And the Lord saide, Simon, Simon, beholde, Satan hath desired you, to winowe you as wheate.
32 Lecz ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty zaś, gdy się nawrócisz, utwierdzaj swoich braci.
But I haue prayed for thee, that thy faith faile not: therefore when thou art conuerted, strengthen thy brethren.
33 A on mu powiedział: Panie, z tobą gotów jestem iść i do więzienia, i na śmierć.
And he said vnto him, Lord, I am ready to goe with thee into prison, and to death.
34 On rzekł: Mówię ci, Piotrze, nim zapieje dziś kogut, trzy razy się wyprzesz, że mnie znasz.
But he said, I tell thee, Peter, the cocke shall not crowe this day, before thou hast thrise denied that thou knewest me.
35 I powiedział do nich: Gdy was posyłałem bez sakiewki, bez torby i bez obuwia, czy brakowało wam czegoś? A oni odpowiedzieli: Niczego.
And he saide vnto them, When I sent you without bagge, and scrip, and shooes, lacked ye any thing? And they said, Nothing.
36 Wtedy im powiedział: Teraz jednak, kto ma sakiewkę, niech [ją] weźmie, podobnie i torbę. A kto nie ma miecza, niech sprzeda swoją szatę i kupi [go].
Then he said to them, But nowe he that hath a bagge, let him take it, and likewise a scrip: and hee that hath none, let him sell his coate, and buy a sworde.
37 Mówię wam bowiem, że jeszcze musi się wypełnić na mnie to, co jest napisane: Zaliczono go w poczet złoczyńców. Spełnia się bowiem to, co mnie [dotyczy].
For I say vnto you, That yet the same which is written, must be perfourmed in me, Euen with the wicked was he nombred: for doubtlesse those things which are written of me, haue an ende.
38 Oni zaś powiedzieli: Panie, oto tu dwa miecze. A on im odpowiedział: Wystarczy.
And they said, Lord, beholde, here are two swordes. And he said vnto them, It is ynough.
39 Potem wyszedł i udał się według [swego] zwyczaju na Górę Oliwną, a szli za nim także jego uczniowie.
And he came out, and went (as he was wont) to the mount of Oliues: and his disciples also followed him.
40 Kiedy przyszedł na miejsce, powiedział do nich: Módlcie się, abyście nie ulegli pokusie.
And when hee came to the place, hee said to them, Pray, lest ye enter into tentation.
41 A sam oddalił się od nich na [odległość] jakby rzutu kamieniem, upadł na kolana i modlił się:
And he was drawen aside from them about a stones cast, and kneeled downe, and prayed,
42 Ojcze, jeśli chcesz, zabierz ode mnie ten kielich. Jednak nie moja wola, lecz twoja niech się stanie.
Saying, Father, if thou wilt, take away this cuppe from mee: neuerthelesse, not my will, but thine be done.
43 Wtedy ukazał mu się anioł z nieba i umacniał go.
And there appeared an Angell vnto him from heauen, comforting him.
44 I w [śmiertelnym] zmaganiu [jeszcze] gorliwiej się modlił, a jego pot był jak krople krwi spadające na ziemię.
But being in an agonie, hee prayed more earnestly: and his sweate was like drops of blood, trickling downe to the ground.
45 A gdy wstał od modlitwy i przyszedł do uczniów, zastał ich śpiących ze smutku.
And he rose vp from prayer, and came to his disciples, and found them sleeping for heauinesse.
46 I powiedział do nich: Czemu śpicie? Wstańcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie.
And he said vnto them, Why sleepe ye? rise and pray, least ye enter into tentation.
47 Kiedy on jeszcze mówił, oto [nadszedł] tłum, a jeden z dwunastu, zwany Judaszem, idąc przodem, zbliżył się do Jezusa, aby go pocałować.
And while he yet spake, beholde, a companie, and he that was called Iudas one of the twelue, went before them, and came neere vnto Iesus to kisse him.
48 Lecz Jezus mu powiedział: Judaszu, pocałunkiem wydajesz Syna Człowieczego?
And Iesus saide vnto him, Iudas, betrayest thou the Sonne of man with a kisse?
49 A ci, którzy przy nim byli, widząc, na co się zanosi, zapytali go: Panie, czy mamy uderzyć mieczem?
Now when they which were about him, saw what would follow, they said vnto him, Lord, shall we smite with sworde?
50 I jeden z nich uderzył sługę najwyższego kapłana i odciął mu prawe ucho.
And one of them smote a seruant of the hie Priest, and strooke off his right eare.
51 Ale Jezus odezwał się: Pozwólcie aż dotąd. I dotknąwszy jego ucha, uzdrowił go.
Then Iesus answered, and said, Suffer them thus farre: and he touched his eare, and healed him.
52 Wtedy Jezus powiedział do naczelnych kapłanów, przełożonych świątyni i starszych, którzy przyszli do niego: Jak na bandytę wyszliście z mieczami i kijami?
Then Iesus said vnto the hie Priests, and captaines of the Temple, and the Elders which were come to him, Bee ye come out as vnto a theefe with swordes and staues?
53 Gdy codziennie bywałem z wami w świątyni, nie podnieśliście na mnie ręki. Lecz to jest wasza godzina i moc ciemności.
When I was dayly with you in the Temple, yee stretched not foorth the handes against mee: but this is your very houre, and the power of darkenesse.
54 Wtedy schwytali go, poprowadzili i przywiedli do domu najwyższego kapłana. A Piotr szedł za nim z daleka.
Then tooke they him, and led him, and brought him to the hie Priestes house. And Peter followed afarre off.
55 Kiedy rozniecili ogień na środku dziedzińca i usiedli razem, usiadł i Piotr wśród nich.
And when they had kindled a fire in the middes of the hall, and were set downe together, Peter also sate downe among them.
56 A pewna służąca, gdy zobaczyła go siedzącego przy ogniu, uważnie mu się przyjrzała i powiedziała: On też był z nim.
And a certaine mayde behelde him as hee sate by the fire, and hauing well looked on him, said, This man was also with him.
57 Lecz on zaparł się go, mówiąc: Kobieto, nie znam go.
But he denied him, saying, Woman, I know him not.
58 A po chwili ktoś inny go zobaczył i powiedział: I ty jesteś [jednym] z nich. Ale Piotr odrzekł: Człowieku, nie jestem.
And after a little while, another man sawe him, and saide, Thou art also of them. But Peter said, Man, I am not.
59 A po upływie około jednej godziny ktoś inny stwierdził [stanowczo]: Na pewno i ten [człowiek] był z nim, bo też jest Galilejczykiem.
And about the space of an houre after, a certaine other affirmed, saying. Verely euen this man was with him: for he is also a Galilean.
60 Piotr zaś powiedział: Człowieku, nie wiem, o czym mówisz. I natychmiast, gdy on jeszcze mówił, zapiał kogut.
And Peter saide, Man, I knowe not what thou sayest. And immediatly while hee yet spake, the cocke crewe.
61 A Pan odwrócił się i spojrzał na Piotra. I przypomniał sobie Piotr słowa Pana, jak mu powiedział: Zanim kogut zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz.
Then the Lord turned backe, and looked vpon Peter: and Peter remembred the worde of the Lord, how he had said vnto him, Before the cocke crowe, thou shalt denie me thrise.
62 I Piotr, wyszedłszy na zewnątrz, gorzko zapłakał.
And Peter went out, and wept bitterly.
63 Tymczasem mężczyźni, którzy trzymali Jezusa, naśmiewali się z niego i bili go.
And the men that helde Iesus, mocked him, and strooke him.
64 A zasłoniwszy mu [oczy], bili go po twarzy i mówili: Prorokuj, kto cię uderzył.
And when they had blindfolded him, they smote him on the face, and asked him, saying, Prophecie who it is that smote thee.
65 Wiele też innych bluźnierstw wypowiadali przeciwko niemu.
And many other thinges blasphemously spake they against him.
66 A gdy nastał dzień, zebrali się starsi ludu, naczelni kapłani i uczeni w Piśmie i przyprowadzili go przed swoją Radę.
And assoone as it was day, the Elders of the people, and the hie Priests and the Scribes came together, and led him into their councill,
67 I mówili: Jeśli ty jesteś Chrystusem, powiedz nam. I odpowiedział im: Jeśli wam powiem, nie uwierzycie.
Saying, Art thou that Christ? tell vs. And he said vnto them, If I tell you, ye wil not beleeue it.
68 A jeśli też [o coś] zapytam, nie odpowiecie mi ani mnie nie wypuścicie.
And if also I aske you, you will not answere me, nor let me goe.
69 Odtąd Syn Człowieczy będzie siedział po prawicy mocy Boga.
Hereafter shall the Sonne of man sit at the right hand of the power of God.
70 Wtedy wszyscy powiedzieli: Więc ty jesteś Synem Bożym? A on im odpowiedział: Wy [sami] mówicie, że ja jestem.
Then sayd they all, Art thou then ye Sonne of God? And he sayd to them, Ye say, that I am.
71 A oni rzekli: Czyż jeszcze potrzebujemy świadectwa? Sami przecież słyszeliśmy z jego ust.
Then sayd they, What neede we any further witnes? for we our selues haue heard it of his owne mouth.
