Łukasza 2
1 A w tych dniach wyszedł dekret cesarza Augusta, aby spisano cały świat.
About that time an edict was issued by the Emperor Augustus that a census should be taken of the whole Empire.
2 A ten pierwszy spis odbył się, gdy Kwiryniusz był namiestnikiem Syrii.
(This was the first census taken while Quirinius was Governor of Syria).
3 Szli więc wszyscy, aby dać się spisać, każdy do swego miasta.
And every one went to his own town to be registered.
4 Poszedł też Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawida, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i z rodu Dawida;
Among others Joseph went up from the town of Nazareth in Galilee to Bethlehem, the town of David, in Judea — because he belonged to the family and house of David —
5 Aby dać się spisać z Marią, poślubioną sobie małżonką, która była brzemienna.
To be registered with Mary, his betrothed wife, who was about to become a mother.
6 A gdy tam byli, nadszedł czas porodu.
While they were there her time came,
7 I urodziła swego pierworodnego syna, owinęła go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie.
and she gave birth to her first child, a son. And because there was no room for them in the inn, she swathed him round and laid him in a manger.
8 A byli w tej okolicy pasterze przebywający w polu i trzymający straż nocną nad swoim stadem.
In that same country-side were shepherds out in the open fields, watching their flocks that night,
9 I oto stanął przy nich anioł Pana, a chwała Pana zewsząd ich oświeciła. I ogarnął ich wielki strach.
when an angel of the Lord suddenly stood by them, and the Glory of the Lord shone around them; and they were seized with fear.
10 I powiedział do nich anioł: Nie bójcie się, bo oto zwiastuję wam wielką radość, która będzie [udziałem] całego ludu.
“Have no fear,” the angel said. “For I bring you good news of a great joy in store for all the nation.
11 Dziś bowiem w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Chrystus Pan.
This day there has been born to you, in the town of David, a Saviour, who is Christ and Lord.
12 A to [będzie] dla was znakiem: Znajdziecie niemowlę owinięte w pieluszki i leżące w żłobie.
And this shall be the sign for you. You will find the infant swathed, and lying in a manger.”
13 I zaraz z aniołem przybyło mnóstwo wojsk niebieskich chwalących Boga i mówiących:
Then suddenly there appeared with the angel a multitude of the heavenly Host, praising God, and singing —
14 Chwała na wysokościach Bogu, a na ziemi pokój, wobec ludzi dobra wola.
“Glory to God on high, And on earth peace among men in whom he finds pleasure.”
15 A gdy aniołowie odeszli od nich do nieba, pasterze mówili między sobą: Chodźmy aż do Betlejem i zobaczmy to, co się wydarzyło, a co Pan nam oznajmił.
Now, when the angels had left them and gone back to Heaven, the shepherds said to one another: “Let us go at once to Bethlehem, and see this thing that has happened, of which the Lord has told us.”
16 Spiesząc się więc, przyszli i znaleźli Marię, Józefa i niemowlę leżące w żłobie.
So they went quickly, and found Mary and Joseph, and the infant lying in a manger;
17 A ujrzawszy, rozgłosili to, co zostało im powiedziane o tym dziecku.
and, when they saw it, they told of all that had been said to them about this child.
18 A wszyscy, którzy słyszeli, dziwili się temu, co pasterze im mówili.
All who heard the shepherds were astonished at their story,
19 Lecz Maria zachowywała wszystkie te słowa, rozważając je w swoim sercu.
while Mary treasured up all that they said, and dwelt upon it in her thoughts.
20 I wrócili pasterze, wielbiąc i chwaląc Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, tak jak im zostało powiedziane.
And the shepherds went back, giving glory and praise to God for all that they had heard and seen, as it had been told them.
21 A gdy minęło osiem dni i [należało] obrzezać dziecko, nadano mu imię Jezus, którym nazwał je anioł, zanim się poczęło w łonie.
Eight days after the birth of the child, when it was time to circumcise him, he received the name Jesus — the name given him by the angel before his conception.
22 Gdy też według Prawa Mojżesza minęły dni jej oczyszczenia, przynieśli go do Jerozolimy, aby stawić go przed Panem;
When the period of purification of mother and child, enjoined by the Law of Moses, came to an end, his parents took the child up to Jerusalem to present him to the Lord,
23 (Tak jak jest napisane w Prawie Pana: Każdy mężczyzna otwierający łono będzie nazywany świętym Panu);
in compliance with the Law of the Lord that ‘every first-born male shall be dedicated to the Lord,’
24 I żeby złożyć ofiarę według [tego], co zostało powiedziane w Prawie Pana, parę synogarlic albo dwa gołąbki.
And also to offer the sacrifice enjoined in the Law of the Lord — ‘a pair of turtle-doves or two young pigeons.’
25 A był w Jerozolimie człowiek imieniem Symeon. Ten człowiek był sprawiedliwy i bogobojny, oczekujący pociechy Izraela, a Duch Święty był nad nim.
There was at that time in Jerusalem a man named Simeon, a righteous and devout man, who lived in constant expectation of the Consolation of Israel, and under the guidance of the Holy Spirit.
26 I objawił mu Bóg przez Ducha Świętego, że nie ujrzy śmierci, dopóki nie zobaczy Chrystusa Pańskiego.
It had been revealed to him by the Holy Spirit that he should not die until he had seen the Lord’s Christ.
27 Przyszedł on [prowadzony] przez Ducha [Świętego] do świątyni. A gdy rodzice wnosili dziecko – Jezusa, aby postąpić z nim według zwyczaju prawa;
Moved by the Spirit, Simeon came into the Temple Courts, and, when the parents brought in the child Jesus, to do for him what was customary under the Law,
28 Wtedy on, wziąwszy go na ręce, chwalił Boga i mówił:
Simeon himself took the child in his arms, and blessed God, and said:
29 Teraz pozwalasz odejść twemu słudze, Panie, w pokoju, według twego słowa;
“Now, Lord, thou wilt let thy servant go, According to thy word, in peace,
30 Gdyż moje oczy ujrzały twoje zbawienie;
for my eyes have seen the Salvation
31 Które przygotowałeś wobec wszystkich ludzi;
Which thou hast prepared in the sight of all nations —
32 Światłość na oświecenie pogan i chwałę twego ludu, Izraela.
A Light to bring light to the Gentiles, And to be the Glory of thy people Israel.”
33 A Józef i jego matka dziwili się temu, co o nim mówiono.
While the child’s father and mother were wondering at what was said about him,
34 I błogosławił im Symeon, i powiedział do Marii, jego matki: Oto ten położony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, przeciwko któremu będą mówić;
Simeon gave them his blessing, and said to Mary, the child’s mother: “This child is appointed to be the cause of the fall and rise of many in Israel, and to be a sign much spoken against —
35 (I twoją duszę miecz przeniknie), aby myśli wielu serc zostały objawione.
Yes, the sword will pierce your own heart — and so the thoughts in many minds will be disclosed.”
36 A była [tam] prorokini Anna, córka Fanuela, z pokolenia Asera, która była w bardzo podeszłym wieku, a żyła siedem lat z mężem od swego dziewictwa.
There was also a Prophetess named Hannah, a daughter of Phanuel and of the tribe of Asher. She was far advanced in years, having lived with her husband for seven years after marriage,
37 A [była] wdową [mającą] około osiemdziesięciu czterech lat, która nie opuszczała świątyni, służąc [Bogu] w postach i modlitwach dniem i nocą.
and then a widow, till she had reached the age of eighty-four. She never left the Temple Courts, but, fasting and praying, worshiped God night and day.
38 Ona też, przyszedłszy w tej właśnie chwili, dziękowała Panu i mówiła o nim wszystkim, którzy oczekiwali odkupienia w Jerozolimie.
At that moment she came up, and began publicly to thank God and to speak about the child to all who were looking for the deliverance of Jerusalem.
39 A gdy wykonali wszystko według prawa Pana, wrócili do Galilei, do swego miasta, Nazaretu.
When the child’s parents had done everything enjoined by the Law of the Lord, they returned to Galilee to their own town of Nazareth.
40 Dziecko zaś rosło i umacniało się w duchu, będąc pełne mądrości, a łaska Boga była nad nim.
The child grew and became strong and wise, and the blessing of God was upon him.
41 A jego rodzice chodzili co roku do Jerozolimy na święto Paschy.
Every year the child’s parents used to go to Jerusalem at the Passover Festival.
42 I gdy miał dwanaście lat, poszli do Jerozolimy, zgodnie ze zwyczajem tego święta.
When Jesus was twelve years old, they went according to custom to Jerusalem,
43 A gdy minęły te dni i już wracali, dziecię Jezus zostało w Jerozolimie, ale Józef i jego matka [o tym] nie wiedzieli.
and had finished their visit; but, when they started to return, the boy Jesus remained behind in Jerusalem, without their knowing it.
44 Lecz sądząc, że jest w towarzystwie podróżnych, przeszli dzień drogi i szukali go wśród krewnych i znajomych.
Thinking that he was with their fellow-travellers, they went one day’s journey before searching for him among their relations and acquaintances;
45 A gdy go nie znaleźli, wrócili do Jerozolimy, szukając go.
and then, as they did not find him, they returned to Jerusalem, searching everywhere for him.
46 A po trzech dniach znaleźli go siedzącego w świątyni wśród nauczycieli, słuchającego i pytającego ich.
It was not till the third day that they found him in the Temple Courts, sitting among the Teachers, now listening to them, now asking them questions.
47 I wszyscy, którzy go słuchali, zdumiewali się jego rozumem i odpowiedziami.
All who listened to him marvelled at his intelligence and his answers.
48 A [rodzice], ujrzawszy go, zdziwili się. I powiedziała do niego jego matka: Synu, dlaczego nam to zrobiłeś? Oto twój ojciec i ja z bólem [serca] szukaliśmy ciebie.
His parents were amazed when they saw him, and his mother said to him: “My child, why have you treated us like this? Your father and I have been searching for you in great distress.”
49 I powiedział do nich: Czemu mnie szukaliście? Czy nie wiedzieliście, że muszę być w tym, co należy do mego Ojca?
“What made you search for me?” he answered. “Did not you know that I must be in my Father’s House?”
50 Lecz oni nie zrozumieli tych słów, które im mówił.
His parents did not understand what he meant.
51 Wtedy poszedł z nimi i wrócił do Nazaretu, i był im posłuszny. A jego matka zachowywała wszystkie te słowa w swoim sercu.
However he went down with them to Nazareth, and submitted himself to their control; and his mother treasured all that was said in her heart.
52 A Jezusowi przybywało mądrości i wzrostu oraz łaski u Boga i u ludzi.
And Jesus grew in wisdom as he grew in years, and ‘gained the blessing of God and men.’
