< Łukasza 2 >
1 A w tych dniach wyszedł dekret cesarza Augusta, aby spisano cały świat.
And it came to pass in those days that there went out a decree from Caesar Augustus, that all the world should be registered.
2 A ten pierwszy spis odbył się, gdy Kwiryniusz był namiestnikiem Syrii.
(This registering was the first made while Quirinius was governor of Syria.)
3 Szli więc wszyscy, aby dać się spisać, każdy do swego miasta.
And all went to be registered, each to his own city.
4 Poszedł też Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawida, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i z rodu Dawida;
And Joseph also went up from Galilee out of the city of Nazareth into Judaea, to the city of David, which is called Bethlehem, because he was of the house and lineage of David,
5 Aby dać się spisać z Marią, poślubioną sobie małżonką, która była brzemienna.
to be registered with Mary who had been betrothed to him, who was with child.
6 A gdy tam byli, nadszedł czas porodu.
And it came to pass, while they were there, that the days for her delivery were completed.
7 I urodziła swego pierworodnego syna, owinęła go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie.
And she brought forth her firstborn son, and wrapped him in swathing-clothes, and laid him in a manger, because there was no room for them in the inn.
8 A byli w tej okolicy pasterze przebywający w polu i trzymający straż nocną nad swoim stadem.
And there were in the same country shepherds abiding in the field, and keeping watch over their flock by night.
9 I oto stanął przy nich anioł Pana, a chwała Pana zewsząd ich oświeciła. I ogarnął ich wielki strach.
And an angel of the Lord came to them, and the glory of the Lord shone around them; and they were in great fear.
10 I powiedział do nich anioł: Nie bójcie się, bo oto zwiastuję wam wielką radość, która będzie [udziałem] całego ludu.
And the angel said to them, Fear not; for lo! I bring you good tidings of great joy, which shall be to the whole people;
11 Dziś bowiem w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Chrystus Pan.
for to you hath been born this day, in the city of David, a Saviour, who is the Christ, the Lord.
12 A to [będzie] dla was znakiem: Znajdziecie niemowlę owinięte w pieluszki i leżące w żłobie.
And this shall be the sign to you: Ye shall find a babe wrapped in swathing-clothes, [[lying]] in a manger.
13 I zaraz z aniołem przybyło mnóstwo wojsk niebieskich chwalących Boga i mówiących:
And suddenly there was with the angel a multitude of the heavenly host praising God, and saying,
14 Chwała na wysokościach Bogu, a na ziemi pokój, wobec ludzi dobra wola.
“Glory to God in the highest, and on earth peace among men of good will!”
15 A gdy aniołowie odeszli od nich do nieba, pasterze mówili między sobą: Chodźmy aż do Betlejem i zobaczmy to, co się wydarzyło, a co Pan nam oznajmił.
And it came to pass, when the angels had gone away from them into heaven, that the shepherds said one to another, Let us go at once to Bethlehem, and see that which hath come to pass, which the Lord hath made known to us.
16 Spiesząc się więc, przyszli i znaleźli Marię, Józefa i niemowlę leżące w żłobie.
And they came with haste, and found Mary and Joseph, and the babe lying in the manger.
17 A ujrzawszy, rozgłosili to, co zostało im powiedziane o tym dziecku.
And when they had seen it, they made known abroad what had been told them concerning this child.
18 A wszyscy, którzy słyszeli, dziwili się temu, co pasterze im mówili.
And all who heard wondered at the things which were told them by the shepherds.
19 Lecz Maria zachowywała wszystkie te słowa, rozważając je w swoim sercu.
But Mary kept all these things, and pondered them in her heart.
20 I wrócili pasterze, wielbiąc i chwaląc Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, tak jak im zostało powiedziane.
And the shepherds returned, glorifying and praising God for all which they had heard and seen, as had been told them.
21 A gdy minęło osiem dni i [należało] obrzezać dziecko, nadano mu imię Jezus, którym nazwał je anioł, zanim się poczęło w łonie.
And when eight days were completed for him to be circumcised, his name was called Jesus, the name given by the angel before he was conceived in the womb.
22 Gdy też według Prawa Mojżesza minęły dni jej oczyszczenia, przynieśli go do Jerozolimy, aby stawić go przed Panem;
And when the days of their purification according to the law of Moses were completed, they brought him to Jerusalem to present him to the Lord,
23 (Tak jak jest napisane w Prawie Pana: Każdy mężczyzna otwierający łono będzie nazywany świętym Panu);
as it is written in the law of the Lord: “Every first-born male shall be called holy to the Lord,”
24 I żeby złożyć ofiarę według [tego], co zostało powiedziane w Prawie Pana, parę synogarlic albo dwa gołąbki.
and to offer a sacrifice, according to what is directed in the law of the Lord: “A pair of turtle doves, or two young pigeons.”
25 A był w Jerozolimie człowiek imieniem Symeon. Ten człowiek był sprawiedliwy i bogobojny, oczekujący pociechy Izraela, a Duch Święty był nad nim.
And lo! there was a man in Jerusalem, whose name was Simeon; and he was a righteous and devout man, waiting for the consolation of Israel. And the Holy Spirit was upon him;
26 I objawił mu Bóg przez Ducha Świętego, że nie ujrzy śmierci, dopóki nie zobaczy Chrystusa Pańskiego.
and it had been revealed to him by the Holy Spirit, that he should not see death before he had seen the Christ of the Lord.
27 Przyszedł on [prowadzony] przez Ducha [Świętego] do świątyni. A gdy rodzice wnosili dziecko – Jezusa, aby postąpić z nim według zwyczaju prawa;
And he came in the Spirit into the temple; and when the parents brought in the child Jesus, to do for him according to the custom of the law,
28 Wtedy on, wziąwszy go na ręce, chwalił Boga i mówił:
he took him in his arms, and blessed God, and said,
29 Teraz pozwalasz odejść twemu słudze, Panie, w pokoju, według twego słowa;
Lord! now lettest thou thy servant depart in peace, according to thy word;
30 Gdyż moje oczy ujrzały twoje zbawienie;
for mine eyes have seen thy salvation,
31 Które przygotowałeś wobec wszystkich ludzi;
which thou hast prepared before the face of all the peoples;
32 Światłość na oświecenie pogan i chwałę twego ludu, Izraela.
a light to enlighten the gentiles, and to be the glory of thy people Israel.
33 A Józef i jego matka dziwili się temu, co o nim mówiono.
And his father and his mother marveled at what was spoken concerning him.
34 I błogosławił im Symeon, i powiedział do Marii, jego matki: Oto ten położony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, przeciwko któremu będą mówić;
And Simeon blessed them, and said to Mary his mother, Behold, this child is appointed for the fall and rising of many in Israel, and for a sign that will be spoken against; —
35 (I twoją duszę miecz przeniknie), aby myśli wielu serc zostały objawione.
yea, a sword will pierce through thine own soul, —that the thoughts of many hearts may be revealed.
36 A była [tam] prorokini Anna, córka Fanuela, z pokolenia Asera, która była w bardzo podeszłym wieku, a żyła siedem lat z mężem od swego dziewictwa.
And there was Anna, a prophetess, daughter of Phanuel: of the tribe of Asher; she was of great age, and had lived with a husband seven years from her virginity;
37 A [była] wdową [mającą] około osiemdziesięciu czterech lat, która nie opuszczała świątyni, służąc [Bogu] w postach i modlitwach dniem i nocą.
and she was a widow eighty-four years old, who never left the temple, worshipping with fastings and prayers night and day.
38 Ona też, przyszedłszy w tej właśnie chwili, dziękowała Panu i mówiła o nim wszystkim, którzy oczekiwali odkupienia w Jerozolimie.
And she came up at this very time, and gave thanks to God, and spoke of him to all that were looking for the redemption of Jerusalem.
39 A gdy wykonali wszystko według prawa Pana, wrócili do Galilei, do swego miasta, Nazaretu.
And when they had performed all things according to the law of the Lord, they returned to Galilee, to their own city Nazareth.
40 Dziecko zaś rosło i umacniało się w duchu, będąc pełne mądrości, a łaska Boga była nad nim.
And the child grew, and waxed strong, being filled with wisdom; and the grace of God was upon him.
41 A jego rodzice chodzili co roku do Jerozolimy na święto Paschy.
Now his parents used to go yearly to Jerusalem at the feast of the passover.
42 I gdy miał dwanaście lat, poszli do Jerozolimy, zgodnie ze zwyczajem tego święta.
And when he was twelve years old, and they went up, after the custom of the feast,
43 A gdy minęły te dni i już wracali, dziecię Jezus zostało w Jerozolimie, ale Józef i jego matka [o tym] nie wiedzieli.
and had completed the days, on their returning, the child Jesus tarried behind in Jerusalem; and his parents did not know it,
44 Lecz sądząc, że jest w towarzystwie podróżnych, przeszli dzień drogi i szukali go wśród krewnych i znajomych.
but, supposing him to be in the company, went a day's journey; and they sought him among their kinsfolk and acquaintance;
45 A gdy go nie znaleźli, wrócili do Jerozolimy, szukając go.
and not finding him, they returned to Jerusalem in search of him.
46 A po trzech dniach znaleźli go siedzącego w świątyni wśród nauczycieli, słuchającego i pytającego ich.
And it came to pass, that after three days they found him in the temple sitting in the midst of the teachers, both listening to them and asking them questions.
47 I wszyscy, którzy go słuchali, zdumiewali się jego rozumem i odpowiedziami.
And all who heard him were astonished at his understanding and his answers.
48 A [rodzice], ujrzawszy go, zdziwili się. I powiedziała do niego jego matka: Synu, dlaczego nam to zrobiłeś? Oto twój ojciec i ja z bólem [serca] szukaliśmy ciebie.
And when they saw him, they were amazed; and his mother said to him, Son, why hast thou thus dealt with us? behold, thy father and I have been seeking thee in much distress.
49 I powiedział do nich: Czemu mnie szukaliście? Czy nie wiedzieliście, że muszę być w tym, co należy do mego Ojca?
And he said to them, Why is it that ye have been seeking me? Did ye not know that I must be about my Father's business?
50 Lecz oni nie zrozumieli tych słów, które im mówił.
And they understood not what he spoke to them.
51 Wtedy poszedł z nimi i wrócił do Nazaretu, i był im posłuszny. A jego matka zachowywała wszystkie te słowa w swoim sercu.
And he went down with them, and came to Nazareth, and was subject to them. And his mother kept all these things in her heart.
52 A Jezusowi przybywało mądrości i wzrostu oraz łaski u Boga i u ludzi.
And Jesus increased in wisdom and stature, and in favor with God and men.