Łukasza 14
1 I stało się tak, że gdy Jezus wszedł w szabat do domu pewnego przywódcy faryzeuszy, aby jeść chleb, oni go obserwowali.
Sa: bade eso afaega, Yesu da Fa: lisi hina dunu ea diasuga ha: i manusa: asi. Eno dunu da Yesu Ea hou ha: giwane sosodolalu.
2 A oto był przed nim pewien człowiek chory na puchlinę.
Dunu ea emo amola lobo da fofai galu, amo da Yesuma doaga: i.
3 Wtedy Jezus zapytał znawców prawa i faryzeuszy: Czy wolno uzdrawiać w szabat?
Amalalu, Sema Olelesu dunu amola Fa: lisi dunu, ilima Yesu E amane adole ba: i, “Ninia Sema amo ganodini, Sa: bade esoga uhisu hou hamomu da defeala: ?”
4 Lecz oni milczeli. [On] zaś ujął go, uzdrowił i odprawił.
Be ilia da mae sia: ne, ouiya: le esalu. Amalalu, Yesu da amo oloi dunu gaguli, uhinisi dagole, asunasi.
5 I powiedział im: Któż z was, jeśli jego osioł albo wół wpadnie do studni, nie wyciągnie go natychmiast w dzień szabatu?
Amalalu, Yesu da ilima amane sia: i, “Dilia dougi o bulamagau da ulidogoi ganodini dasea, dilia da Sa: bade esoga amo hedolowane hiougili gadoma: bela: ?”
6 I nie mogli mu na to odpowiedzieć.
Be ilia da Ema bu adole imunu gogolei galu.
7 Gdy zauważył, jak zaproszeni wybierali pierwsze miejsca, opowiedział im przypowieść:
Lolo nasu amoga misi dunu ilia fisu ida: iwane hedolowane lai dagoi ba: beba: le, Yesu da ilima amo fedege sia: olelei.
8 Gdy ktoś cię zaprosi na wesele, nie siadaj na pierwszym miejscu, aby czasem ktoś ważniejszy od ciebie nie był zaproszony przez niego.
“Dunu e da uda lasu lolo Nasu amoga di misa: ne sia: beba: le, fisu ida: iwane amoga mae fima. Amabela: ? Dia hou baligisu mimogo dunu da amo lolo Nasu amoga hiougi ganumu.
9 Wówczas przyjdzie ten, który ciebie i jego zaprosił, i powie ci: Ustąp temu miejsca; i wtedy ze wstydem musiałbyś zająć ostatnie miejsce.
Amai galea, dia aowasu dunu da dima misini, dima agoane sia: mu, ‘Amo fisu fisili, goe mimogo dunuma ima,’ e da amane sia: mu. Amasea, di da gogosiabeba: le, dia fisu fisili, gudu sa: ili, wadela: i fisu amoga fimu.
10 Lecz gdy będziesz zaproszony, idź i usiądź na ostatnim miejscu, a gdy przyjdzie ten, który cię zaprosił, powie ci: Przyjacielu, przesiądź się wyżej. Wtedy doznasz czci wobec współbiesiadników.
Be dunu da ea lolo Nasu amoga misa: ne sia: beba: le, di da fa: nodafa fisu amoga fima. Amasea, dia aowasu da dima doaga: sea, dima e da agoane sia: mu, ‘Na: iyado! Amo fisu fisili, di fisu noga: i amoga heda: ma.’ Amasea, eno dunu huluane da amo hou ba: sea, dima nodomu.
11 Bo każdy, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony.
Bai nowa dunu da hi hou gaguia gadoma: ne, gasa fi hou hamosea, Gode da amo dunu ea hou fonobomu. Be nowa dunu da hina: hou hi fonobosea, Gode da amo dunu ea hou bu gaguia gadomu.”
12 Powiedział też do tego, który go zaprosił: Gdy wydajesz obiad albo kolację, nie zapraszaj swoich przyjaciół ani braci, ani krewnych, ani bogatych sąsiadów, żeby cię czasem i oni w zamian nie zaprosili, i miałbyś odpłatę.
Yesu da Ea aowasu dunuma amane sia: i, “Di da esomogoa o daeya lolo Nasu hamosea, dia na: iyado dunu, dia yolali, dia fidafa dunu amola dia bagade gagui na: iyado dunu, amo dunu lolo Nasu ilima mae hiougima. Bai ilia da di dabe hiougimu, amola di da ilima bidi agoane lamu.
13 Lecz gdy wydajesz ucztę, zaproś ubogich, ułomnych, chromych i ślepych.
Be lolo nasea, hame gagui dunu amola afoi dunu, emo gasuga: igi dunu, amola si dofoi dunu, amo hiougima.
14 A będziesz błogosławiony, bo nie mają ci czym odpłacić, ale otrzymasz odpłatę przy zmartwychwstaniu sprawiedliwych.
Amasea, ilia bu dima dabe imunu hamedeiba: le, di da hahawane ba: mu. Hou ida: iwane dunu bogoi da bu wa: legadosea, amo esoha dia da dabe ida: iwane ba: mu.”
15 Gdy usłyszał to jeden ze współbiesiadników, powiedział do niego: Błogosławiony ten, kto będzie jadł chleb w królestwie Bożym.
Dunu afae da Yesu ele gilisili ha: i nana, amo sia: nabaloba amane sia: i, “Nowa da Gode Ea Hinadafa soge ganodini lolo nasea, e da hahawane bagade ba: mu.”
16 Wtedy on mu powiedział: Pewien człowiek wydał wielką ucztę i zaprosił wielu.
Be Yesu da Ema amane sia: i, “Dunu afae da lolo Nasu bagade hamoi. E dunu bagohame amoga misa: ne hiougi.
17 A gdy nadszedł czas uczty, posłał swego sługę, żeby powiedział zaproszonym: Chodźcie, bo już wszystko gotowe.
Lolo Nasu esoha doaga: sea, musa: adoi dunu huluane misa: ne sia: musa: , e da ea hawa: hamosu dunu asunasi. ‘Misa!’ e sia: i. ‘Ha: i manu huluane da hahamoi diala.’
18 A oni zaczęli się wszyscy jednomyślnie wymawiać. Pierwszy mu powiedział: Kupiłem pole i muszę iść je obejrzeć. Proszę cię, uważaj mnie za wytłumaczonego.
Be ilia huluane gilisili abaloi sia: i. Afadafa da amane sia: i, ‘Waiye! Na da soge bidi lai dagoi. Na da amo ba: musa: masunuba: le, lolo nasu amoga hame misunu wea! Dia hinama asigiba: iya sia: ma!’
19 Drugi zaś powiedział: Kupiłem pięć par wołów i idę je wypróbować. Proszę cię, uważaj mnie za wytłumaczonego.
Eno da amane sia: i, ‘Na da bulamagau biyale bidi lai dagoiba: le, amo ea hou na da ba: la masunu. Dia hinama asigiba: iya sia: ma.’
20 A jeszcze inny powiedział: Pojąłem żonę i dlatego nie mogę przyjść.
Eno da amane sia: i, ‘Na da uda laiba: le, misunu da hamedei galebe.’
21 A gdy sługa wrócił, oznajmił to swemu panu. Wtedy gospodarz rozgniewał się i powiedział do swego sługi: Wyjdź szybko na ulice i zaułki miasta i wprowadź tu ubogich, ułomnych, chromych i ślepych.
Amalalu, adola ahoasu dunu da misini, ea hinama ilia adoi olelei. Amalalu, hina da mi hanai galu. E da ea adola ahoasu dunuma amane sia: i, ‘Hedolo! Moilai fi huluane adola masa. Logo fonobahadi amola logo bagade, amo hogoi helele, hame gagui dunu, afoi dunu, si dofoi dunu, amola emo gasuga: igi dunu amo huluane guiguda: oule misa!’
22 I powiedział sługa: Panie, stało się, jak rozkazałeś, a jeszcze jest miejsce.
Ea adoi dagoloba, ea adola ahoasu dunu da ema amane sia: i, ‘Hina! Dia adoi na hamoi dagoi. Be fisu eno diala!’
23 Wtedy Pan powiedział do sługi: Wyjdź na drogi i [między] opłotki i przymuszaj do wejścia, aby mój dom się zapełnił.
Amalalu, hina da ea hawa: hamosu dunuma amane sia: i, ‘Defea! Logo bagade amola soge amola ifabi, amoga asili, dunu huluane ilia da misini, na diasu nabama: ne gasa bagadedafa misa: ne sia: ma!
24 Mówię wam bowiem, że żaden z tych ludzi, którzy byli zaproszeni, nie skosztuje mojej uczty.
Na da dima sia: sa. Dunu huluane amo na da musa: hiougi, ilia da na lolo Nasu ha: i manu hamedafa na ba: mu!’”
25 I szły z nim wielkie tłumy. A on, odwróciwszy się, powiedział do nich:
Dunu bagohame gilisili Yesu amola asili, Yesu da beba: le, ilima amane sia: i,
26 Jeśli ktoś przychodzi do mnie, a nie ma w nienawiści swego ojca i matki, żony i dzieci, braci i sióstr, a nawet swego życia, nie może być moim uczniem.
“Nowa dunu da ea asigi hou edama amola emema, iduama, ea manoma, olama, eyama, dalusima, dafawane, hi esalusu amoma, amo asigi hou da ea asigi hou Nama baligisia, e da Nama fa: no bobogemu hamedei.
27 Kto nie niesie swego krzyża, a idzie za mną, nie może być moim uczniem.
Nowa dunu da ea bulufalegei mae gisawane, Nama hame fa: no bobogesea, e da Na fa: no bobogesu dunu hamomu hamedei.
28 Bo któż z was, chcąc zbudować wieżę, najpierw nie usiądzie i nie obliczy wydatków, czy mu wystarczy na ukończenie?
Di da diasu gado gagagula heda: i gagumu hanaiba: le, di da hidadea fili amane dawa: sa, ‘Amo diasu gagumusa: , muni habodayane da ima: bela: Na muni da defelela: ?
29 Aby czasem, gdyby położył fundament, a nie mógłby ukończyć, wszyscy, którzy by to widzieli, nie zaczęli się z niego naśmiewać;
Amo hame hamosea, di da diasu gado gagagula heda: i amo ea bai fa: sea, be gaguli dagomu hamedei ba: sea, eno ba: su dunu da bagadewane oufesega: mu.
30 Mówiąc: Ten człowiek zaczął budować, a nie zdołał ukończyć.
Ilia da amane sia: mu, ‘Amo dunu da gagumusa: muni hamoi, be hawa: hamosu dagomu da hamedei.’
31 Albo który król, wyruszając na wojnę z drugim królem, najpierw nie usiądzie i nie naradzi się, czy w dziesięć tysięcy może zmierzyć się z tym, który z dwudziestoma tysiącami nadciąga przeciwko niemu?
Amola hina bagade dunu, e da eno fi hina bagade dunuma gegemusa: dawa: sea, e da hidadea fili, amane dawa: sa, ‘Nama ha lai dunu dadi gagui da bagadedafa 20,000 agoane. Na fi dadi gagui da fonobahadi 10,000 fawane. Amaiba: le na ha lai na da hasalimu defele ganabela: ?’
32 A jeśli nie, to gdy tamten jeszcze jest daleko, wysyła poselstwo i prosi o warunki pokoju.
E da amo hasalimu defele hame dawa: sea, ea ha lai hina bagade da mae misini sedagaga manebe ba: sea, e da adola ahoasu dunu, ema olofole gousa: musa: , asunasimu.
33 Tak i każdy z was, kto nie wyrzeknie się wszystkiego, co posiada, nie może być moim uczniem.
Amo hou defelewane, nowa dunu da ea liligi amola ea labe huluane hame fisisia, e da Nama fa: no bobogemu hamedei ba: mu.
34 Dobra jest sól. Lecz jeśli sól zwietrzeje, czym się ją przyprawi?
Sali da defeawane. Be ea hedai fisisia, amo da habodane bu hedama: bela: ?
35 Nie nadaje się ani do ziemi, ani do nawozu; precz się ją wyrzuca. Kto ma uszy do słuchania, niech słucha.
Agoai sali da osoboga ha: digisia, osobo hame fidisa. Osobo ha: i manu amoga gilisisia, hame fidisa. Udigili ha: digimu fawane. Dilia ge galea, nabima.”
