< Jana 13 >
1 A przed świętem Paschy Jezus, wiedząc, że nadeszła jego godzina, aby przeszedł z tego świata do Ojca, umiłowawszy swoich, którzy byli na świecie, umiłował ich aż do końca.
Before the Passover Festival began, Jesus knew that the time had come for him to leave the world and go to the Father. He had loved those who were his own in the world, and he loved them to the last.
2 A gdy była wieczerza i diabeł już włożył w serce Judasza, [syna] Szymona Iskarioty, [zamysł], aby go wydać;
The Devil had already put the thought of betraying Jesus into the mind of Judas Iscariot, the son of Simon;
3 Jezus, wiedząc, że Ojciec dał wszystko w jego ręce i że od Boga wyszedł, i do Boga idzie;
and at supper, Jesus — although knowing that the Father had put everything into his hands, and that he had come from God, and was to return to God —
4 Wstał od wieczerzy i złożył szaty, a wziąwszy [płócienny] ręcznik, przepasał się.
Rose from his place, and, taking off his upper garments, tied a towel round his waist.
5 Potem nalał wody do miednicy i zaczął myć nogi uczniom, i wycierać ręcznikiem, którym był przepasany.
He then poured some water into the basin, and began to wash the disciples’ feet, and to wipe them with the towel which was tied round him.
6 I podszedł do Szymona Piotra, a on powiedział do niego: Panie, ty chcesz mi umyć nogi?
When he came to Simon Peter, Peter said: “You, Master! Are you going to wash my feet?”
7 Jezus mu odpowiedział: Tego, co ja czynię, ty teraz nie rozumiesz, ale potem zrozumiesz.
“You do not understand now what I am doing,” replied Jesus, “but you will learn by and by.”
8 Piotr mu powiedział: Nigdy nie będziesz mył moich nóg. Jezus mu odpowiedział: Jeśli cię nie umyję, nie będziesz miał działu ze mną. (aiōn )
“You shall never wash my feet!” exclaimed Peter. “Unless I wash you,” answered Jesus, “you have nothing in common with me.” (aiōn )
9 Wtedy Szymon Piotr powiedział do niego: Panie, nie tylko moje nogi, ale i ręce, i głowę.
“Then, Master, not my feet only,” exclaimed Simon Peter, “but also my hands and my head.”
10 Jezus mu odpowiedział: Kto jest umyty, potrzebuje umyć tylko nogi, bo cały jest czysty. I wy jesteście czyści, lecz nie wszyscy.
“He who has bathed,” replied Jesus, “has no need to wash, unless it be his feet, but is altogether clean; and you,” he said to the disciples, “are clean, yet not all of you.”
11 Wiedział bowiem, kto ma go wydać, dlatego powiedział: Nie wszyscy jesteście czyści.
For he knew who was going to betray him, and that was why he said ‘You are not all clean.’
12 Gdy więc umył im nogi i wziął swoje szaty, usiadłszy znowu za stołem, powiedział do nich: Czy rozumiecie, co wam uczyniłem?
When he had washed their feet, and had put on his upper garments and taken his place, he spoke to them again. “Do you understand what I have been doing to you?” he asked.
13 Wy nazywacie mnie Nauczycielem i Panem i dobrze mówicie, bo [nim] jestem.
“You yourselves call me ‘the Teacher’ and ‘the Master’, and you are right, for I am both.
14 Jeśli więc ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wam nogi i wy powinniście sobie nawzajem myć nogi.
If I, then — ‘the Master’ and ‘the Teacher’ — have washed your feet, you also ought to wash one another’s feet;
15 Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy czynili tak, jak ja wam uczyniłem.
for I have given you an example, so that you may do just as I have done to you.
16 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Sługa nie jest większy od swego pana ani posłaniec nie jest większy od tego, który go posłał.
In truth I tell you, a servant is not greater than his master, nor yet a messenger than the man who sends him.
17 Jeśli to wiecie, będziecie błogosławieni, gdy tak uczynicie.
Now that you know these things, happy are you if you do them.
18 Nie mówię o was wszystkich. Ja wiem, których wybrałem, ale żeby się wypełniło Pismo: Ten, który je ze mną chleb, podniósł przeciwko mnie swoją piętę.
I am not speaking about all of you. I know whom I have chosen; but this is in fulfilment of the words of Scripture — ‘He that is eating my bread has lifted his heel against me.’
19 Teraz wam mówię, zanim to się stanie, abyście, gdy to się stanie, uwierzyli, że ja jestem.
For the future I shall tell you of things before they take place, so that, when they take place, you may believe that I am what I am.
20 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto przyjmuje tego, którego ja poślę, mnie przyjmuje, a kto mnie przyjmuje, przyjmuje tego, który mnie posłał.
In truth I tell you, he who receives any one that I send receives me; and he who receives me receives him who sent me.”
21 To powiedziawszy, Jezus wzruszył się w duchu i oświadczył: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, że jeden z was mnie wyda.
After saying this, Jesus was much troubled, and said solemnly: “In truth I tell you that it is one of you who will betray me.”
22 Wtedy uczniowie spojrzeli po sobie, niepewni, o kim to mówił.
The disciples looked at one another, wondering whom he meant.
23 A jeden z jego uczniów, ten, którego Jezus miłował, położył się na piersi Jezusa.
Next to Jesus, in the place on his right hand, was one of his disciples, whom he loved.
24 Skinął więc na niego Szymon Piotr, aby się wypytał, kto jest tym, o którym mówił.
So Simon Peter made signs to that disciple, and whispered: “Tell me who it is that he means.”
25 A on, położywszy się na piersi Jezusa, zapytał go: Panie, kto to jest?
Being in this position, that disciple leant back on Jesus’ shoulder, and asked him: “Who is it, Master?”
26 Jezus odpowiedział: To ten, któremu podam umoczony kawałek chleba. A umoczywszy kawałek chleba, dał Judaszowi Iskariocie, [synowi] Szymona.
“It is the one,” answered Jesus, “to whom I shall give a piece of bread after dipping it in the dish.” And, when Jesus had dipped the bread, he took it and gave it to Judas, the son of Simon Iscariot;
27 A zaraz po tym kawałku chleba wszedł w niego szatan. Wtedy Jezus powiedział do niego: Co masz robić, rób szybko.
and it was then, after he had received it, that Satan took possession of him. So Jesus said to him: “Do at once what you are going to do.”
28 Żaden jednak z obecnych przy stole nie zrozumiał, dlaczego mu to powiedział.
But no one at table understood why he said this to Judas.
29 A ponieważ Judasz miał sakiewkę, niektórzy sądzili, że Jezus mu powiedział: Nakup, czego nam potrzeba na święto, albo żeby coś dał ubogim.
Some thought that, as Judas kept the purse, Jesus meant that he was to buy some things needed for the Festival, or to give something to the poor.
30 Wtedy on wziął ten kawałek chleba i natychmiast wyszedł. A była noc.
After taking the piece of bread, Judas went out immediately; and it was night.
31 A gdy wyszedł, Jezus powiedział: Teraz jest uwielbiony Syn Człowieczy i Bóg jest w nim uwielbiony.
When Judas had gone out, Jesus said: “Now the Son of Man has been exalted, and God has been exalted through him;
32 A jeśli Bóg jest w nim uwielbiony, to go też Bóg uwielbi sam w sobie, i to wkrótce go uwielbi.
and God will exalt him with himself — yes, he will exalt him forthwith.
33 Dzieci, jeszcze krótko jestem z wami. Będziecie mnie szukać, ale jak powiedziałem Żydom: Gdzie ja idę, wy przyjść nie możecie – [tak] i wam teraz mówię.
My children, I am to be with you but a little while longer. You will look for me; and what I said to the Jews — ‘You cannot come where I am going’ — I now say to you.
34 Daję wam nowe przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali; tak jak ja was umiłowałem, abyście i wy wzajemnie się miłowali.
I give you a new commandment — Love one another; love one another as I have loved you.
35 Po tym wszyscy poznają, że jesteście moimi uczniami, jeśli będziecie się wzajemnie miłować.
It is by this that every one will recognise you as my disciples — by your loving one another.”
36 Zapytał go Szymon Piotr: Panie, dokąd idziesz? Jezus mu odpowiedział: Dokąd ja idę, [ty] teraz za mną iść nie możesz, ale potem pójdziesz.
“Where are you going, Master?” asked Peter. “I am going where you cannot now follow me,” answered Jesus, “but you shall follow me later.”
37 [Wtedy] Piotr powiedział mu: Panie, czemu teraz nie mogę iść za tobą? Moje życie oddam za ciebie.
“Why cannot I follow you now, Master?” asked Peter. “I will lay down my life for you.”
38 Jezus mu odpowiedział: Swoje życie za mnie oddasz? Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci: Zanim kogut zapieje, trzy razy się mnie wyprzesz.
“Will you lay down your life for me?” replied Jesus. “In truth I tell you, the cock will not crow till you have disowned me three times.