Jana 11
1 A był chory pewien [człowiek], Łazarz z Betanii, z miasteczka Marii i jej siostry Marty.
Or, un homme était malade, Lazare, de Béthanie, du village de Marie et de sa sœur Marthe.
2 A to była ta Maria, która namaściła Pana maścią i wycierała jego nogi swoimi włosami. Jej to brat, Łazarz, chorował.
C'était cette Marie, qui avait oint le Seigneur de parfum et lui avait essuyé les pieds avec ses cheveux, dont le frère Lazare était malade.
3 Siostry więc posłały do niego [wiadomość]: Panie, oto ten, którego miłujesz, choruje.
Les sœurs envoyèrent donc vers lui, en disant: « Seigneur, voici que celui pour qui tu as une grande affection est malade. »
4 A gdy Jezus to usłyszał, powiedział: Ta choroba nie jest na śmierć, ale na chwałę Bożą, aby przez nią był uwielbiony Syn Boży.
Mais Jésus, ayant entendu cela, dit: « Cette maladie n'est pas pour la mort, mais pour la gloire de Dieu, afin que le Fils de Dieu soit glorifié par elle. »
5 Jezus zaś miłował Martę i jej siostrę, i Łazarza.
Or, Jésus aimait Marthe, et sa sœur, et Lazare.
6 A gdy usłyszał, że choruje, został jeszcze dwa dni w miejscu, w którym przebywał.
Ayant donc appris que celui-ci était malade, il resta deux jours dans le lieu où il était.
7 Lecz potem powiedział do swoich uczniów: Chodźmy znowu do Judei.
Puis, après cela, il dit aux disciples: « Retournons en Judée. »
8 Uczniowie mu powiedzieli: Mistrzu, Żydzi dopiero co usiłowali cię ukamienować, a znowu tam idziesz?
Les disciples lui demandèrent: « Rabbi, les Juifs voulaient justement te lapider. Vas-tu y retourner? »
9 Jezus odpowiedział: Czyż dzień nie ma dwunastu godzin? Jeśli ktoś chodzi we dnie, nie potknie się, bo widzi światłość tego świata.
Jésus répondit: « N'y a-t-il pas douze heures de jour? Si un homme marche pendant le jour, il ne bronche pas, parce qu'il voit la lumière de ce monde.
10 A jeśli ktoś chodzi w nocy, potknie się, bo nie ma w nim światłości.
Mais si un homme marche pendant la nuit, il trébuche, parce que la lumière n'est pas en lui. »
11 To powiedział, a potem dodał: Łazarz, nasz przyjaciel, śpi, ale idę, aby obudzić go ze snu.
Il disait ces choses, et après cela, il leur dit: « Notre ami Lazare s'est endormi, mais je m'en vais afin de le réveiller de son sommeil. »
12 Wtedy jego uczniowie powiedzieli: Panie, jeśli śpi, będzie zdrowy.
Les disciples dirent donc: « Seigneur, s'il s'est endormi, il se rétablira. »
13 Ale Jezus mówił o jego śmierci, lecz oni myśleli, że mówił o zaśnięciu [zwykłym] snem.
Or Jésus avait parlé de sa mort, mais ils pensaient qu'il parlait de se reposer dans le sommeil.
14 Wówczas Jezus powiedział im otwarcie: Łazarz umarł.
Jésus leur dit donc clairement: Lazare est mort.
15 I ze względu na was raduję się, że mnie tam nie było, abyście uwierzyli. Ale chodźmy do niego.
Je me réjouis pour vous de n'avoir pas été là, afin que vous croyiez. Néanmoins, allons vers lui. »
16 Wtedy Tomasz, zwany Didymos, powiedział do współuczniów: Chodźmy i my, aby z nim umrzeć.
Thomas donc, qu'on appelle Didyme, dit à ses compagnons d'infortune: « Allons aussi, afin de mourir avec lui. »
17 Kiedy Jezus przyszedł, zastał go już cztery dni leżącego w grobie.
Lorsque Jésus arriva, il trouva qu'il était déjà dans le tombeau depuis quatre jours.
18 A Betania była niedaleko Jerozolimy, [w odległości] około piętnastu stadiów.
Or Béthanie était près de Jérusalem, à environ quinze stades.
19 A wielu Żydów przyszło do Marty i Marii, aby je pocieszyć po [stracie] brata.
Beaucoup de Juifs s'étaient joints aux femmes qui entouraient Marthe et Marie, pour les consoler au sujet de leur frère.
20 Gdy Marta usłyszała, że Jezus nadchodzi, wybiegła mu naprzeciw. Ale Maria siedziała w domu.
Marthe, ayant appris que Jésus arrivait, alla à sa rencontre, mais Marie resta dans la maison.
21 I powiedziała Marta do Jezusa: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
Marthe dit alors à Jésus: « Seigneur, si tu avais été là, mon frère ne serait pas mort.
22 Ale i teraz wiem, że Bóg da tobie, o cokolwiek go poprosisz.
Maintenant encore, je sais que tout ce que tu demanderas à Dieu, Dieu te le donnera. »
23 Jezus jej odpowiedział: Twój brat zmartwychwstanie.
Jésus lui dit: « Ton frère ressuscitera. »
24 Marta mu powiedziała: Wiem, że zmartwychwstanie przy zmartwychwstaniu w dniu ostatecznym.
Marthe lui dit: « Je sais qu'il ressuscitera à la résurrection, au dernier jour. »
25 I powiedział do niej Jezus: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie wierzy, choćby i umarł, będzie żył.
Jésus lui dit: « Je suis la résurrection et la vie. Celui qui croit en moi vivra, même s'il meurt.
Celui qui vit et qui croit en moi ne mourra jamais. Crois-tu cela? » (aiōn g165)
27 Odpowiedziała mu: Tak, Panie. Ja uwierzyłam, że ty jesteś Chrystusem, Synem Bożym, który miał przyjść na świat.
Elle lui dit: « Oui, Seigneur. Je suis arrivée à croire que tu es le Christ, le Fils de Dieu, celui qui vient dans le monde. »
28 A to powiedziawszy, poszła i potajemnie zawołała swoją siostrę Marię, i powiedziała: Jest tu Nauczyciel i woła cię.
Après avoir dit cela, elle s'en alla et appela secrètement Marie, sa sœur, en disant: « Le Maître est ici et il t'appelle. »
29 Gdy tylko ona to usłyszała, zaraz wstała i poszła do niego.
Ayant entendu cela, elle se leva promptement et alla vers lui.
30 A Jezus jeszcze nie wszedł do miasteczka, lecz był na tym miejscu, gdzie Marta wyszła mu naprzeciw.
Or, Jésus n'était pas encore entré dans le village, mais il se trouvait à l'endroit où Marthe l'avait rencontré.
31 Wtedy Żydzi, którzy byli z nią w domu i pocieszali ją, widząc, że Maria szybko wstała i wyszła, poszli za nią, mówiąc: Idzie do grobu, aby tam płakać.
Alors les Juifs qui étaient avec elle dans la maison et la consolaient, voyant que Marie se levait rapidement et sortait, la suivirent en disant: « Elle va au sépulcre pour y pleurer. »
32 A gdy Maria przyszła tam, gdzie był Jezus, ujrzała go, przypadła mu do nóg i powiedziała: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
C'est pourquoi, lorsque Marie arriva au lieu où se trouvait Jésus et qu'elle le vit, elle tomba à ses pieds et lui dit: « Seigneur, si tu avais été là, mon frère ne serait pas mort. »
33 Kiedy Jezus zobaczył ją płaczącą i płaczących Żydów, którzy z nią przyszli, rozrzewnił się w duchu i zasmucił się.
Voyant donc qu'elle pleurait, et que les Juifs qui étaient venus avec elle pleuraient, Jésus poussa un gémissement en esprit et fut troublé,
34 I zapytał: Gdzie go położyliście? Odpowiedzieli mu: Panie, chodź i zobacz.
et dit: « Où l'avez-vous déposé? » Ils lui ont dit: « Seigneur, viens et vois. »
35 I Jezus zapłakał.
Jésus a pleuré.
36 Wtedy Żydzi powiedzieli: Patrzcie, jak go miłował.
Les Juifs disaient donc: « Voyez quelle affection il avait pour lui! »
37 A niektórzy z nich mówili: Czyż ten, który otworzył oczy ślepego, nie mógł sprawić, aby on nie umarł?
Certains d'entre eux disaient: « Cet homme, qui a ouvert les yeux de l'aveugle, n'aurait-il pas pu aussi empêcher cet homme de mourir? »
38 Jezus zaś [ponownie] się rozrzewnił i przyszedł do grobu. Była to jaskinia, a u jej [wejścia] był położony kamień.
Jésus, gémissant de nouveau en lui-même, se rendit au sépulcre. C`était une caverne, et une pierre était posée contre elle.
39 I powiedział Jezus: Usuńcie ten kamień. Powiedziała do niego Marta, siostra zmarłego: Panie, już cuchnie, bo od czterech dni [leży] w grobie.
Jésus dit: « Ôtez la pierre. » Marthe, la sœur de celui qui était mort, lui dit: « Seigneur, il y a déjà une odeur nauséabonde, car il y a quatre jours qu'il est mort. »
40 Jezus jej rzekł: Czyż nie powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz chwałę Bożą?
Jésus lui dit: « Ne t'ai-je pas dit que si tu crois, tu verras la gloire de Dieu? »
41 Wtedy usunęli kamień [z miejsca], gdzie był położony zmarły. Jezus zaś podniósł oczy w górę i powiedział: Ojcze, dziękuję ci, że mnie wysłuchałeś.
Ils ôtèrent donc la pierre de l'endroit où était couché le mort. Jésus leva les yeux et dit: « Père, je te remercie de m'avoir écouté.
42 A ja wiedziałem, że mnie zawsze wysłuchujesz, ale powiedziałem to ze względu na stojących wokoło ludzi, aby uwierzyli, że ty mnie posłałeś.
Je sais que tu m'écoutes toujours, mais j'ai dit cela à cause de la foule qui se tenait là, afin qu'ils croient que tu m'as envoyé. »
43 Gdy to powiedział, zawołał donośnym głosem: Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!
Après avoir dit cela, il cria d'une voix forte: « Lazare, sors de là! »
44 I wyszedł ten, który umarł, mając ręce i nogi powiązane opaskami, a twarz obwiązaną chustką. Powiedział do nich Jezus: Rozwiążcie go i pozwólcie mu odejść.
Celui qui était mort sortit, les pieds et les mains liés par des bandelettes, et son visage était enveloppé d'un linge. Jésus leur dit: « Libérez-le, et laissez-le aller. »
45 Wielu więc z Żydów, którzy przyszli do Marii i widzieli to, czego Jezus dokonał, uwierzyło w niego.
C'est pourquoi beaucoup de Juifs, qui étaient venus auprès de Marie et qui avaient vu ce que Jésus faisait, crurent en lui.
46 Lecz niektórzy z nich odeszli do faryzeuszy i powiedzieli im, co Jezus uczynił.
Mais quelques-uns d'entre eux s'en allèrent chez les pharisiens et leur racontèrent les choses que Jésus avait faites.
47 Wtedy naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się na naradę i mówili: Co zrobimy? Bo ten człowiek czyni wiele cudów.
Alors les principaux sacrificateurs et les pharisiens tinrent conseil, et dirent: « Que faisons-nous? Car cet homme fait beaucoup de miracles.
48 Jeśli go tak zostawimy, wszyscy uwierzą w niego i przyjdą Rzymianie, i zabiorą [nam] to nasze miejsce i naród.
Si nous le laissons ainsi, tout le monde croira en lui, et les Romains viendront nous enlever notre place et notre nation. »
49 A jeden z nich, Kajfasz, który był tego roku najwyższym kapłanem, powiedział do nich: Wy nic nie wiecie;
Mais un certain Caïphe, qui était grand prêtre cette année-là, leur dit: « Vous ne savez rien du tout,
50 I nie bierzecie pod uwagę, że pożyteczniej jest dla nas, żeby jeden człowiek umarł za lud, a żeby cały ten naród nie zginął.
et vous ne pensez pas qu'il est avantageux pour nous qu'un seul homme meure pour le peuple, et que toute la nation ne périsse pas. »
51 A nie mówił tego sam od siebie, ale będąc tego roku najwyższym kapłanem, prorokował, że Jezus miał umrzeć za ten naród;
Il n'avait pas dit cela de lui-même, mais, étant grand prêtre cette année-là, il avait prophétisé que Jésus mourrait pour la nation,
52 A nie tylko za ten naród, ale też [po to], aby zgromadzić w jedno rozproszone dzieci Boże.
et non pour la nation seulement, mais aussi pour rassembler en un seul les enfants de Dieu dispersés.
53 Od tego więc dnia naradzali się wspólnie [nad tym], aby go zabić.
Dès ce jour, ils tinrent conseil pour le faire mourir.
54 A Jezus już nie chodził jawnie wśród Żydów, ale odszedł stamtąd do krainy, która leży w pobliżu pustyni, do miasta zwanego Efraim, i tam mieszkał ze swoimi uczniami.
Jésus ne marchait donc plus ouvertement parmi les Juifs, mais il s'en alla de là dans le pays voisin du désert, dans une ville appelée Ephraïm. Il y resta avec ses disciples.
55 A zbliżała się Pascha żydowska. I wielu z tej okolicy szło do Jerozolimy przed Paschą, aby się oczyścić.
Or, la Pâque des Juifs était proche. Plusieurs montaient de la campagne à Jérusalem avant la Pâque, pour se purifier.
56 Szukali Jezusa i stojąc w świątyni, mówili jedni do drugich: Czy myślicie, że nie przyjdzie na święto?
Alors, ils cherchaient Jésus et, debout dans le temple, ils se disaient les uns aux autres: « Que pensez-vous qu'il ne vienne pas du tout à la fête? »
57 A naczelni kapłani i faryzeusze wydali nakaz, [aby], jeśli ktoś się dowie, gdzie jest, oznajmił [to], żeby go [mogli] schwytać.
Or, les chefs des prêtres et les pharisiens avaient ordonné que si quelqu'un savait où il se trouvait, il devait le signaler, afin qu'ils se saisissent de lui.
