Jana 11
1 A był chory pewien [człowiek], Łazarz z Betanii, z miasteczka Marii i jej siostry Marty.
NOW there was a sick man, Lazarus, of Bethany, the village of Mary and her sister Martha.
2 A to była ta Maria, która namaściła Pana maścią i wycierała jego nogi swoimi włosami. Jej to brat, Łazarz, chorował.
(It was the Mary who had anointed the Lord with the balm, and wiped his feet with her hair, whose brother Lazarus was sick.)
3 Siostry więc posłały do niego [wiadomość]: Panie, oto ten, którego miłujesz, choruje.
The sisters therefore sent unto him, saying, Lord, behold, he whom thou lovest is sick.
4 A gdy Jezus to usłyszał, powiedział: Ta choroba nie jest na śmierć, ale na chwałę Bożą, aby przez nią był uwielbiony Syn Boży.
When Jesus heard it, he said, This sickness is not for death, but for the glory of God, that the Son of God may be glorified thereby.
5 Jezus zaś miłował Martę i jej siostrę, i Łazarza.
Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.
6 A gdy usłyszał, że choruje, został jeszcze dwa dni w miejscu, w którym przebywał.
Then, though he heard he was ill, yet notwithstanding he abode in the same place where he was two days.
7 Lecz potem powiedział do swoich uczniów: Chodźmy znowu do Judei.
But after that he saith to his disciples, Let us go again into Judea.
8 Uczniowie mu powiedzieli: Mistrzu, Żydzi dopiero co usiłowali cię ukamienować, a znowu tam idziesz?
The disciples say unto him, Rabbi, the Jews have just now sought to stone thee; and art thou going thither again?
9 Jezus odpowiedział: Czyż dzień nie ma dwunastu godzin? Jeśli ktoś chodzi we dnie, nie potknie się, bo widzi światłość tego świata.
Jesus answered, Are there not twelve hours in the day? If any man walk in the day, he doth not stumble, because he seeth the light of this world.
10 A jeśli ktoś chodzi w nocy, potknie się, bo nie ma w nim światłości.
But if a man walk in the night, he stumbleth, because there is no light with him.
11 To powiedział, a potem dodał: Łazarz, nasz przyjaciel, śpi, ale idę, aby obudzić go ze snu.
These things said he: and after that he saith to them, Our friend Lazarus is asleep; but I go to waken him up.
12 Wtedy jego uczniowie powiedzieli: Panie, jeśli śpi, będzie zdrowy.
Then said his disciples, Lord, if he is asleep, he will recover.
13 Ale Jezus mówił o jego śmierci, lecz oni myśleli, że mówił o zaśnięciu [zwykłym] snem.
Now Jesus had spoken of his death: but they apprehended that he spake of taking rest in sleep.
14 Wówczas Jezus powiedział im otwarcie: Łazarz umarł.
Then Jesus therefore told them plainly, Lazarus is dead.
15 I ze względu na was raduję się, że mnie tam nie było, abyście uwierzyli. Ale chodźmy do niego.
And I rejoice on your account that I was not there, in order that ye may believe; but let us go to him.
16 Wtedy Tomasz, zwany Didymos, powiedział do współuczniów: Chodźmy i my, aby z nim umrzeć.
Then said Thomas, (called Didymus, the twin, ) to his fellow-disciples, Let us go too, that we may die with him.
17 Kiedy Jezus przyszedł, zastał go już cztery dni leżącego w grobie.
Then Jesus, when he came; found that he had already lain in the tomb four days.
18 A Betania była niedaleko Jerozolimy, [w odległości] około piętnastu stadiów.
Now Bethany was nigh unto Jerusalem, about fifteen furlongs off:
19 A wielu Żydów przyszło do Marty i Marii, aby je pocieszyć po [stracie] brata.
and many of the Jews had come with the women who were about Martha and Mary, to comfort them concerning their brother.
20 Gdy Marta usłyszała, że Jezus nadchodzi, wybiegła mu naprzeciw. Ale Maria siedziała w domu.
Then Martha, when she heard that Jesus was coming, met him: but Mary sat in the house.
21 I powiedziała Marta do Jezusa: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
And Martha said to Jesus, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.
22 Ale i teraz wiem, że Bóg da tobie, o cokolwiek go poprosisz.
But even now I know, that whatsoever things thou shalt ask of God, God will give thee.
23 Jezus jej odpowiedział: Twój brat zmartwychwstanie.
Jesus saith to her, Thy brother shall rise again.
24 Marta mu powiedziała: Wiem, że zmartwychwstanie przy zmartwychwstaniu w dniu ostatecznym.
Martha saith to him, I know that he shall rise at the resurrection in the last day.
25 I powiedział do niej Jezus: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie wierzy, choćby i umarł, będzie żył.
Jesus said unto her, I am the resurrection, and the life: he that believeth in me, though he were dead, yet shall he live:
and every one who is alive, and believeth in me, shall never die to eternity. Believest thou this? (aiōn g165)
27 Odpowiedziała mu: Tak, Panie. Ja uwierzyłam, że ty jesteś Chrystusem, Synem Bożym, który miał przyjść na świat.
She saith to him, Yes, Lord I believe that thou art the Messiah, the Son of God, who cometh into the world.
28 A to powiedziawszy, poszła i potajemnie zawołała swoją siostrę Marię, i powiedziała: Jest tu Nauczyciel i woła cię.
So when she had thus spoken, she went away, and called her sister Mary privately, saying, The Master is near at hand, and calleth for thee.
29 Gdy tylko ona to usłyszała, zaraz wstała i poszła do niego.
As soon as she heard it, she rose hastily, and came to him.
30 A Jezus jeszcze nie wszedł do miasteczka, lecz był na tym miejscu, gdzie Marta wyszła mu naprzeciw.
Now Jesus was not yet come into the village, but was on the spot where Martha had met him.
31 Wtedy Żydzi, którzy byli z nią w domu i pocieszali ją, widząc, że Maria szybko wstała i wyszła, poszli za nią, mówiąc: Idzie do grobu, aby tam płakać.
Then the Jews who were with her in the house, and comforting her, observing Mary, that she rose up hastily, and went out, followed her, saying, She is going to the tomb, to weep there.
32 A gdy Maria przyszła tam, gdzie był Jezus, ujrzała go, przypadła mu do nóg i powiedziała: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
When therefore Mary was come where Jesus was, beholding him, she fell at his feet, saying to him, Lord, if thou hadst been here, my brother would not have died!
33 Kiedy Jezus zobaczył ją płaczącą i płaczących Żydów, którzy z nią przyszli, rozrzewnił się w duchu i zasmucił się.
When Jesus then saw her weeping, and all the Jews who came with her lamenting, he groaned in spirit, and was himself greatly agitated:
34 I zapytał: Gdzie go położyliście? Odpowiedzieli mu: Panie, chodź i zobacz.
and he said, Where have ye laid him? They say to him, Lord, come and see.
35 I Jezus zapłakał.
Jesus wept.
36 Wtedy Żydzi powiedzieli: Patrzcie, jak go miłował.
Then said the Jews, Behold, how he loved him!
37 A niektórzy z nich mówili: Czyż ten, który otworzył oczy ślepego, nie mógł sprawić, aby on nie umarł?
But some of them said, Could not this man, who openeth the eyes of the blind, have caused that this person should not have died?
38 Jezus zaś [ponownie] się rozrzewnił i przyszedł do grobu. Była to jaskinia, a u jej [wejścia] był położony kamień.
Then Jesus again groaning in himself, cometh to the sepulchre. It was an excavation, and a stone lay upon it.
39 I powiedział Jezus: Usuńcie ten kamień. Powiedziała do niego Marta, siostra zmarłego: Panie, już cuchnie, bo od czterech dni [leży] w grobie.
Jesus saith, Remove the stone. The sister of the deceased, Martha, said to him, Lord, he is by this time putrid: for he hath been dead four days.
40 Jezus jej rzekł: Czyż nie powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz chwałę Bożą?
Jesus saith unto her, Did I not tell thee, that, if thou wouldest believe, thou shalt see the glory of God?
41 Wtedy usunęli kamień [z miejsca], gdzie był położony zmarły. Jezus zaś podniósł oczy w górę i powiedział: Ojcze, dziękuję ci, że mnie wysłuchałeś.
Then they removed the stone where the deceased was lying. And Jesus lifted his eyes upwards, and said, Father, I thank thee that thou hast heard me!
42 A ja wiedziałem, że mnie zawsze wysłuchujesz, ale powiedziałem to ze względu na stojących wokoło ludzi, aby uwierzyli, że ty mnie posłałeś.
And I knew that thou always dost hear me: but for the sake of the multitude standing by I spake, that they may believe that thou hast sent me.
43 Gdy to powiedział, zawołał donośnym głosem: Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!
And when he had thus spoken, with a loud voice he cried, Lazarus, come forth!
44 I wyszedł ten, który umarł, mając ręce i nogi powiązane opaskami, a twarz obwiązaną chustką. Powiedział do nich Jezus: Rozwiążcie go i pozwólcie mu odejść.
And the deceased came forth, his feet and his hands wrapped with the linen swathes; and his face bound round with a napkin. Jesus saith to them, Loose him, and let him go!
45 Wielu więc z Żydów, którzy przyszli do Marii i widzieli to, czego Jezus dokonał, uwierzyło w niego.
Then many of the Jews who came to Mary, and saw what Jesus had done, believed on him.
46 Lecz niektórzy z nich odeszli do faryzeuszy i powiedzieli im, co Jezus uczynił.
But some of them went to the Pharisees, and told them what things Jesus had done.
47 Wtedy naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się na naradę i mówili: Co zrobimy? Bo ten człowiek czyni wiele cudów.
The chief priests and Pharisees therefore called the sanhedrim together, and said, What are we about? for this man is doing many miracles.
48 Jeśli go tak zostawimy, wszyscy uwierzą w niego i przyjdą Rzymianie, i zabiorą [nam] to nasze miejsce i naród.
If we suffer him to go on thus, all men will believe on him: and the Romans will come, and take away both our place and nation.
49 A jeden z nich, Kajfasz, który był tego roku najwyższym kapłanem, powiedział do nich: Wy nic nie wiecie;
Then one particular person of them, Caiaphas, being the high-priest of that year, said unto them, Ye know nothing,
50 I nie bierzecie pod uwagę, że pożyteczniej jest dla nas, żeby jeden człowiek umarł za lud, a żeby cały ten naród nie zginął.
nor consider that it is expedient for us, that one man should die for the people, and that the whole nation be not destroyed.
51 A nie mówił tego sam od siebie, ale będąc tego roku najwyższym kapłanem, prorokował, że Jezus miał umrzeć za ten naród;
And this he spake not from himself: but being the high-priest of that year, he prophesied that Jesus should die for the nation;
52 A nie tylko za ten naród, ale też [po to], aby zgromadzić w jedno rozproszone dzieci Boże.
and not for that nation only, but that he should collect into one body the children of God wherever dispersed.
53 Od tego więc dnia naradzali się wspólnie [nad tym], aby go zabić.
Then from that day they consulted together how they might kill him.
54 A Jezus już nie chodził jawnie wśród Żydów, ale odszedł stamtąd do krainy, która leży w pobliżu pustyni, do miasta zwanego Efraim, i tam mieszkał ze swoimi uczniami.
Jesus therefore walked no more openly among the Jews, but went thence into the country bordering on the desert, to a city called Ephraim, and there he abode with his disciples.
55 A zbliżała się Pascha żydowska. I wielu z tej okolicy szło do Jerozolimy przed Paschą, aby się oczyścić.
Now the passover of the Jews was near, and many went up to Jerusalem out of the country before the passover, in order to purify themselves.
56 Szukali Jezusa i stojąc w świątyni, mówili jedni do drugich: Czy myślicie, że nie przyjdzie na święto?
Then they sought for Jesus, and said one to another, as they stood in the temple, What think ye, that he will not come to the feast?
57 A naczelni kapłani i faryzeusze wydali nakaz, [aby], jeśli ktoś się dowie, gdzie jest, oznajmił [to], żeby go [mogli] schwytać.
Now both the chief priests and the Pharisees had given commandment, that, if any person knew where he was, they should declare it, that they might apprehend him.
