Hioba 38
1 Potem PAN odpowiedział Hiobowi spośród wichru:
Then Yahweh spoke to Job from inside a great windstorm. He said to him,
2 Kim jest ten, co zaciemnia radę słowami bez poznania?
“(Who are you to question what I plan to do?/You have no right/authority to question what I plan to do.) [RHQ] You are speaking ignorantly!
3 Przepasz teraz swe biodra jak mężczyzna, będę cię pytał, a ty mi odpowiadaj.
I want to ask you [some] questions, so, just like men prepare themselves for a difficult task [MET], prepare to answer my questions.
4 Gdzie byłeś, kiedy zakładałem fundamenty ziemi? Powiedz, jeśli masz [tę] wiedzę.
(“Where were you/Were you there with me) [long ago] when I (laid the foundations of/created) the earth? Since you know so much, tell me [where you were at that time].
5 Kto określił jej rozmiary? Czy wiesz? Kto rozciągnął nad nią sznur?
Do you know how I decided how large the earth would be? Do you know who stretched a measuring tape around the earth? Surely [since you think that you know so much, ] you should know that!
6 Na czym są oparte jej podstawy? Kto położył jej kamień węgielny;
What supports the pillars on which the earth rests? When the stars [that shine early] in the morning sang together, and someone put in place the stone that causes the earth to stay in its place, and all the angels shouted joyfully [when they saw that happening], who laid that cornerstone? [Did you?]
7 Gdy gwiazdy poranne razem śpiewały i radowali się wszyscy synowie Boży?
8 Kto zamknął bramą morze, gdy się wyrywało [jakby] wychodzące z łona?
“When the seas poured forth from inside the earth, who prevented the water from flooding over the land?
9 Gdy chmurę uczyniłem jego szatą, a ciemność jego pieluszkami;
It was I, [not you, ] who caused clouds to come over the seas and caused it to become very dark [under those clouds].
10 Gdy ustanowiłem o nim swój dekret i poustawiałem rygle i bramy;
I set limits for the seas, and I put barriers [so that the water would not come over the land].
11 I powiedziałem: Dotąd dojdziesz, a nie dalej; tu położysz swe nadęte fale.
[I pointed to the shore] and said to the water, ‘I permit you to come up to here, but I do not permit you to come any farther. Your powerful waves must stop there!’
12 Czy kiedykolwiek w swoim życiu rozkazywałeś rankowi i wskazałeś zorzy jej miejsce;
“Job, have you [ever] commanded the morning [to begin]? Have you [ever] told the dawn to start a new day?
13 Aby ogarnęła krańce ziemi i aby niegodziwi zostali z niej strząśnięci?
Have you [ever] told the dawn to spread out over the whole earth, with the result that wicked people run away from the light?
14 Ona zmienia się jak glina pod pieczęcią, [a wszystko] stoi jak szata.
When it becomes light after the dawn, the hills and the valleys become clear like the folds in a cloth.
15 Niegodziwym jest odebrana ich światłość, a wyniosłe ramię będzie złamane.
When it becomes daylight, the wicked do not have the darkness [that they like]; [in the daylight] they no longer are able to raise up their arms, ready to hurt people.
16 Czy dotarłeś aż do źródeł morza? Czy przechadzałeś się po dnie głębin?
“[Job, ] have you traveled to the springs [in the bottom of the ocean] from which the water in the seas comes? Have you investigated/explored the very bottom of the oceans?
17 Czy bramy śmierci zostały przed tobą odkryte? Czy widziałeś bramy cienia śmierci?
Has someone shown you the gates to the place where dead people are, the gates to the place where it is very dark?
18 Czy pojąłeś szerokość ziemi? Powiedz mi, jeśli to wszystko wiesz.
Do you know how big the earth is? Tell me, if you know all these things!
19 Gdzie jest droga do miejsca przebywania światłości? Gdzie swoje miejsce [ma] ciemność;
“Where is the road to the place where light comes from? And [can you tell me] where darkness lives?
20 Abyś ją zaprowadził do jej granic i mógł poznać ścieżki do jej domu?
Can take me to its home? Do you know where the road is that goes there?
21 Czy wiesz to, bo wtedy się urodziłeś i liczba twoich dni [jest] wielka?
I am sure that you know these things, because you [talk as though you] were born before the time when all things were created; you [must] be very old!
22 Czy dotarłeś do skarbnic śniegu? Czy widziałeś skarbnice gradu;
“Have you entered the place where I store the snow and the place where I keep the hail?
23 Który zachowuję na czas ucisku, na dzień bitwy i wojny?
I store the snow and the hail [in order that I can use them to help my people] when [they have] troubles, in times when [they are fighting] wars [DOU].
24 Jaką drogą dzieli się światłość, która rozpędza wiatr wschodni po ziemi?
And where is the road to the place from which I cause the lightning to flash? Where is the place from where the east wind begins to blow over all the earth?
25 Kto podzielił kanał dla ulewy i drogę dla błyskawicy grzmotu;
Who created the channels in which the rain comes down from the sky? Who makes the roads for the thunder/lightning?
26 Aby padał deszcz na ziemię, w której nikt nie mieszka, i na pustynię, gdzie nie ma człowieka;
Who causes rain to fall in the desert, in places where no one lives?
27 Aby nasycił [miejsce] puste i jałowe oraz zasilił rosnącą [tam] trawę?
Who sends the rain that gives moisture/water to areas where nothing has grown, with the result that grass begins to grow again?
28 Czy deszcz ma ojca? A kto spłodził krople rosy?
Does the rain have a father? Does the dew [also] have a father?
29 Z czyjego łona wychodzi lód? A kto spłodził szron niebieski?
And from whose womb does ice come [in the (winter/cold season)]? Who gives birth to the frost that comes down from the sky?
30 Wody zostają przykryte niczym kamieniem, gdy powierzchnia głębiny zamarza.
[In the winter, ] the water [freezes and] becomes hard, like a rock, and the surface of lakes becomes frozen.
31 Czy możesz związać jasne gwiazdy Plejad albo rozluźnić więzy Oriona?
“[Job], can you fasten the chains that hold the stars together in clusters/groups in the sky?
32 Czy wyprowadzisz w swym czasie gwiazdy południowe? Czy poprowadzisz Niedźwiedzicę z jej synami?
Can you tell the stars when they should shine? Can you guide [the stars in the groups in the northern sky whose names are] the Big Bear and the Little Bear?
33 Czy znasz porządek nieba? Czy możesz ustanowić jego panowanie na ziemi?
Do you know the laws that the stars must obey? Can you cause those same laws to rule [everything here] on the earth?
34 Czy podniesiesz swój głos ku chmurom, aby cię ulewa przykryła?
“Can you shout to the clouds and cause rain to pour down on you?
35 Czy możesz wypuścić błyskawice, aby przyszły i mówiły: Oto jesteśmy?
Can you cause flashes of lightning to come down and strike where you want it to strike? Do those flashes say to you, ‘Where do you want us to strike next?’
36 Kto włożył we wnętrze [ludzkie] mądrość? Kto dał sercu rozum?
Who enables the clouds to know when they should cause rain to fall?
37 Kto zdoła policzyć chmury [swoją] mądrością? Kto uspokoi, kiedy leje z nieba;
And who is skilled/wise enough to be able to count the clouds? Who can tilt the jugs of water in the sky [to cause the rain to fall],
38 Gdy proch twardnieje, a bryły przylegają do siebie?
with the result that the dry ground becomes hard as the dry (clods/lumps of soil) [become wet and] stick together?
39 Czy lwu zdobyczy nałowisz, czy zaspokoisz głód lwiątek;
“When a lioness and her cubs crouch in their dens or hide in a thicket, [waiting for some animal to pass by that they can kill, ] can you find animals for a lioness to kill so that [she and] her cubs can [eat the meat and] not be hungry any more?
40 Gdy tulą się w swoich jaskiniach i czyhają w cieniu swoich jam?
41 Kto dostarcza krukowi pokarmu, gdy jego młode wołają do Boga [i] tułają się bez pożywienia?
Who provides dead animals for crows, when the baby crows are calling out to me [for food], [when they are so weak] because of their lack of food [that] they (stagger around/can hardly stand up) [in their nests]?”
