Hioba 34
1 Elihu mówił dalej:
Then Elihu continued:
2 Słuchajcie, mądrzy, moich słów i wy, uczeni, posłuchajcie mnie.
“You [three] men who [think that you] [SAR] are very wise, hear me; listen to what I am saying, you men who [say that you] know so much.
3 Ucho bowiem bada słowa, jak podniebienie smakuje pokarm.
When we [SYN] hear what other people [like you] say, we [RHQ] think carefully about what they say [to determine what is good and what is bad], like we [SYN] taste food [to determine what is good].
4 Wybierzmy sobie sąd, rozeznajmy między sobą, co jest dobre.
We need to decide [who is saying] what is right and to determine among ourselves what is good/best.
5 Hiob bowiem powiedział: Jestem sprawiedliwy, a Bóg odrzucił moją sprawę.
Job has said, ‘I am innocent, but God has refused to judge me fairly/justly.
6 Czy mam kłamać wbrew swojej racji? Nieuleczalna jest moja rana, bez przestępstwa.
Even though I have always done what is right, he is lying about me. Even though I have not done what is wrong, he has caused me to suffer, and I will certainly die.’
7 Czy jest człowiek podobny do Hioba, który pije obelgi jak wodę?
(Is there any person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water?/There is no person like Job, who insults others as easily as people accept a drink of water.) [RHQ]
8 I który obraca się w towarzystwie czyniących nieprawość i chodzi z niegodziwcami?
He habitually associates with people who do what is evil and spends time with wicked people.
9 Powiedział bowiem: Nic to nie pomoże człowiekowi, że ma upodobanie w Bogu.
He has said, ‘It is useless for people to try to please God.’
10 Dlatego posłuchajcie mnie, ludzie rozumni: Daleki jest Bóg od niegodziwości, Wszechmocny – od nieprawości.
“So, you men who [claim that you] understand everything, listen to me! Almighty God would never consider doing anything that is wicked or wrong [DOU]!
11 Bo odpłaci człowiekowi według jego czynu i wynagrodzi każdemu według jego drogi.
He (pays back/punishes) people for what they have done; he gives them what they deserve for the way that they have conducted their lives.
12 Nie, naprawdę Bóg nie czyni przewrotnie, Wszechmocny nie wypacza sądu.
Truly, Almighty God never does what is wicked; he always [LIT] does what is fair/just.
13 Któż mu powierzył ziemię? Kto urządził cały okrąg świata?
The authority that he has to rule everything on the earth, no one [RHQ] gave it to him; no one [RHQ] put him in control of the whole world. [He has always had that authority].
14 Gdyby zwrócił ku człowiekowi swoje serce, gdyby wziął do siebie jego ducha i tchnienie;
If he would take his spirit back to himself,
15 To zginęłoby wszelkie ciało razem, a człowiek w proch by się obrócił.
everyone would die [immediately], and their corpses would soon become dirt again.
16 Jeśli więc masz rozum, posłuchaj tego [i] nadstaw uszu na moje słowa.
“So, [Job], if [you say that you] understand everything, listen to what I am saying.
17 Czy ma panować ten, który nienawidzi prawości? Czy potępisz tego, który jest bardzo sprawiedliwy?
God could certainly not [RHQ] govern the world if he hated doing what is fair/just. So, will you condemn God, who is righteous and powerful, [saying that what he has done is wrong]?
18 Czy wypada do króla mówić: Nikczemniku? A do książąt: Bezbożni?
He tells [some] kings that they are worthless, and he says to [some] officials that they are wicked.
19 Tym bardziej do tego, który nie ma względu na książąt i nie stawia bogacza nad ubogim? Oni wszyscy bowiem są dziełem jego rąk.
He does not favor rulers [more than he favors others]; he does not favor rich people more than poor people, because he created all of them.
20 Umrą nagle, o północy lud będzie wzruszony i przeminie, a mocarz zostanie usunięty bez [udziału] ręki [ludzkiej].
People [often] die suddenly; he strikes them at midnight and they die; he even gets rid of mighty people without the help of any humans [SYN].
21 Jego oczy bowiem patrzą na drogi człowieka i [on] widzi wszystkie jego kroki.
“He sees [MTY] everything that people do; [when we walk, ] he watches every step that we take.
22 Nie ma ciemności ani cienia śmierci, gdzie mogliby się ukryć ci, którzy czynią nieprawość.
There is no gloom or darkness [DOU] that is so dark that sinners can hide [from him] in that darkness.
23 Na człowieka bowiem nie wkłada więcej [niż to, co słuszne], aby stawił się na sąd przed Bogiem.
God does not [need to] set a time when we will stand in front of him in order that he may judge us. [He can judge us whenever he wants to].
24 Rozbije wielu mocarzy i innych osadzi w ich miejsce.
He destroys mighty people without [needing to] investigate [what they have done], and he appoints others to take their places.
25 A ponieważ zna ich czyny, wywraca ich w nocy, aby byli zmiażdżeni.
Because he [already] knows what they have done, he removes them at night and gets rid of them.
26 Chłoszcze ich jako niegodziwych w miejscu widocznym;
Where [many] people can see it, he strikes/punishes them because of the wicked things that they have done;
27 Za to, że odstąpili od niego i nie zważali na żadne jego drogi;
he strikes them because they turned away from doing what he wanted them to do and did not pay attention to any of his commands.
28 Z tego powodu dochodzi do niego wołanie biednych, a on wysłuchuje wołania ubogich.
They [mistreated] the poor people, with the result that those poor people cried out to God [for help], and he heard those afflicted people when they cried out [to him].
29 Gdy zaprowadzi pokój, któż go zburzy? A gdy zakryje swoje oblicze, któż go ujrzy? [A czyni] tak zarówno narodowi, jak i człowiekowi;
But if God decides to do nothing [to punish wicked people], no one can criticize/condemn him. If a godless/wicked man rules a nation, a man who tricks/deceives the people,
30 Aby obłudnik już nie panował i nie był pułapką dla ludzi.
and if [God] hides his face [with the result that he does not see that ruler or punish him], no one will be able to prevent that ruler [from doing those things].
31 Doprawdy, powinieneś mówić do Boga: Poniosłem [karę], a nie będę [już] grzeszyć.
“Job, have you or anyone else ever said to God, ‘I have been punished [for my sins], and I will not sin any more;
32 Naucz mnie tego, [czego] nie widzę; jeśli popełniłem nieprawość, [już] więcej tego nie uczynię.
so teach/show me what [sins I have committed]; if I have done anything that is evil, I will not do it any more’?
33 Czy [wszystko] ma być po twojej myśli? On odpłaci, czy odrzucisz, czy wybierzesz, a nie ja. Ale jeśli wiesz lepiej, to powiedz.
[Job, ] you object to what God has done to you, but do you think that he will do what you want him to do? It is you who must choose [what you say to God], not I; so tell me what you are thinking about this.
34 Niech mi powiedzą ludzie rozumni, niech człowiek mądry posłucha mnie:
“People who have good sense, those who are wise and who listen to what I say, will say to me,
35 Hiob mówi niemądrze, a jego słowa nie są roztropne.
‘Job is speaking ignorantly; what he says is nonsense.’
36 Niech Hiob zostanie doświadczony do końca za swoje odpowiedzi odnośnie do niegodziwych ludzi.
I think that Job should be taken to a court and (put on trial/judged), because he answers [us his friends] like wicked men would answer.
37 Dodaje bowiem buntu do swego grzechu, klaszcze przy nas rękoma i mnoży swoje słowa przeciwko Bogu.
To add to the [other] sins that he has committed, he is rebelling [against God]; he shows us that he does not respect God [IDM], making long speeches [saying that God has punished him unjustly].”
