Hioba 15
1 Wtedy Elifaz z Temanu odpowiedział:
Then Eliphaz replied to Job:
2 Czy mądry [człowiek] ma odpowiadać próżną wiedzą i napełniać swoje wnętrze wiatrem wschodnim?
“If you were truly wise [RHQ], you would not have replied to us by claiming that you know a lot; what you are saying is just a lot of hot air [MET].
3 Czy ma się spierać słowami bezużytecznymi i mową, która nie przynosi pożytku?
You should not [RHQ] be saying things that do not benefit anyone, using words that do no one any good.
4 Ty nawet odrzucasz bojaźń i powstrzymujesz modlitwę przed Bogiem.
[By what you say, ] you show that you do not revere God, and you are hindering people from meditating/thinking about God.
5 Twoje usta bowiem pokazują twą nieprawość, posługujesz się mową przebiegłych.
[It is as though] your sins are telling you what to say; you talk like people who will not admit that they are wicked.
6 Twoje usta cię potępiają, a nie ja; twoje wargi świadczą przeciwko tobie.
Everything that you say [MTY] shows that you should be punished; so, it is not necessary for me to show that.
7 Czy jesteś pierwszym człowiekiem, który się urodził? Czy zostałeś stworzony przed pagórkami?
[“Tell me do you know more than everyone else because you think that] you are the first person who was ever born? [SAR, RHQ] Were you born before the hills [were created]?
8 Czy słuchałeś tajemnic Boga? Czy tylko w tobie jest mądrość?
Were you listening when God made all his plans? [SAR, RHQ] Or do you think that you are the only person who is wise?
9 Cóż ty wiesz, czego my nie wiemy? Cóż ty rozumiesz, czego my nie rozumiemy?
(What do you know that we do not know?/You do not know anything that we do not know.) [RHQ] You do not understand [RHQ] anything that is not also clear to us.
10 Wśród nas są i sędziwi, i starcy, starsi od twego ojca.
My friends and I are also wise; we acquired [wisdom] from old gray-haired people, from people who were born before your father was born.
11 Czy lekceważysz pociechę Boga? Czy masz w sobie coś tajemnego?
God wants to comfort you, and to speak gently/kindly to you; (is that not enough for you/do you need more than that)?
12 Czemu cię tak uniosło twoje serce? Czemu swoimi oczami tak mrugasz;
Why do you allow yourself to be (carried away/excited) by your emotions? Why are [you very angry, with the result that] your eyes flash?
13 Że zwracasz przeciwko Bogu swego ducha i wypuszczasz ze swoich ust takie słowa?
You are angry [IDM] with God, and so you [MTY] are criticizing/denouncing him.
14 Czym jest człowiek, aby miał być czysty, urodzony z kobiety, aby miał być sprawiedliwy?
“(How can any person, [including you, ] be sinless?/No person, [including you], can be sinless.) [RHQ] (How can anyone on the earth be [completely] righteous?/No one on the earth can be [completely] righteous.) [RHQ]
15 Oto nawet swoim świętym on nie ufa i niebiosa nie są czyste w jego oczach.
Hey, God does not even trust his angels; he does not consider even them to be [completely] pure.
16 Tym bardziej obrzydły i nikczemny jest człowiek, [który] pije nieprawość jak wodę.
So, he certainly does not [trust] abominable/disgusting and depraved/corrupt people who do evil things [as easily] as they drink water [MET].
17 Wykażę ci, [tylko] mnie posłuchaj; opowiem ci, co widziałem;
Job, listen to what I will tell you. I will declare to you what I know,
18 Co mądrzy powiedzieli, a nie zataili, [co mieli] od przodków swoich;
things that wise men have told me, truths that their ancestors did not keep hidden.
19 Im samym dana była ziemia i żaden obcy nie przeszedł wśród nich.
God gave this land to those ancestors, who were truly wise; no one from another country caused them to think wrongly [IDM].
20 Niegodziwy żyje w udręce przez wszystkie [swoje] dni i niewiele lat wyznaczono ciemięzcy.
It is wicked people who suffer with great pain all the time that they are alive; that is what happens to those who (oppress/act violently toward) others.
21 Głos przerażenia [brzmi] w jego uszach, że w czasie pokoju napadnie go niszczyciel.
They constantly hear sounds that terrify them; while they are prospering, bandits attack them.
22 Nie wierzy, że miałby wrócić z ciemności, obawia się [zewsząd] miecza.
Wicked people surely know that they will not escape from darkness/death, because [they are sure that someone] is waiting to kill them with a sword.
23 Tuła się za chlebem, [pytając], gdzie [go znaleźć]. Wie, że dzień ciemności został dla niego przygotowany.
They wander around, searching for food, saying ‘Where can I find some?’ And they know that they will soon experience disasters.
24 Przeraża go utrapienie i ucisk; wzmocnią się przeciwko niemu jak król gotowy do boju.
Because they are afraid of those things happening to them, they are afraid and worry that these things will come to them like [the army of] a king comes to attack [their enemies and cause them to suffer] [SIM].
25 Wyciągnął bowiem swą rękę przeciw Bogu, przeciwko Wszechmocnemu się umocnił.
[Those things happen to them] because they (shook their fists/dared to fight) against Almighty God, and thought that they were strong enough to defeat him.
26 Naciera na niego, na [jego] szyję, [która jest okryta] pod gęstymi grzbietami jego tarcz.
They stubbornly [IDM] rush to attack God [as though they were carrying] a strong shield [to protect themselves].
27 Swoją twarz kryje bowiem w tłuszczu, a jego tusza zaokrągliła się na lędźwiach.
They are so fat [that they are unable to fight].
28 Mieszka w opustoszałych miastach i domach, w których nikt nie przebywa, które niebawem staną się ruiną.
They will live in cities that have been abandoned, cities which have become a heap of ruins.
29 Nie wzbogaci się i nie przetrwa jego majątek ani jego doskonałość nie rozszerzy się na ziemi.
But they will not remain rich very long; Everything that they own will be taken from them; their possessions will all disappear.
30 Nie wyjdzie z ciemności, płomień ususzy jego latorośle, a zginie od tchnienia jego ust.
They will not escape from the darkness [of death]; they will be like trees whose branches are burned by fire and whose blossoms are blown away by the wind.
31 Niech złudzony nie ufa marności, gdyż marność będzie jego zapłatą.
Since they are very foolish, with the result that they trust in things that are really worthless, then things that are worthless will be all that they get.
32 Przed wypełnieniem jego dni nastąpi, a jego gałązka nie zakwitnie.
Before they are old, they will wither; they will be like [MET] branches that wither and never become green again.
33 Jak winna latorośl utraci swoje niedojrzałe grona, jak oliwka zrzuci swój kwiat.
They will be like [SIM] vines whose grapes fall off before they are ripe, like olive trees whose blossoms fall off before they produce any fruit.
34 Zgromadzenie obłudników będzie bowiem spustoszone, a ogień strawi namioty przekupstwa.
Wicked/godless people will not have any descendants, and fires will completely burn up the homes of [those who built those homes using] money they received from bribes.
35 Poczęli krzywdę i urodzili nieprawość, a ich łono przygotowuje oszustwo.
They plan to cause trouble and to do evil things, and they are always preparing to deceive people.”
