Rodzaju 30

1 Gdy Rachela widziała, że nie rodzi dzieci Jakubowi, zazdrościła swej siostrze i powiedziała do Jakuba: Daj mi dzieci, bo inaczej umrę.

And when Rachel saw that she bore Jacob no children, Rachel envied her sister; and she said unto Jacob: 'Give me children, or else I die.'

2 Jakub rozgniewał się na Rachelę i powiedział: Czy ja jestem Bogiem, który odmówił ci owocu twego łona?

And Jacob's anger was kindled against Rachel; and he said: 'Am I in God's stead, who hath withheld from thee the fruit of the womb?'

3 A [ona] odpowiedziała: Oto moja służąca Bilha. Obcuj z nią i urodzi na moich kolanach, i będę miała z niej dzieci.

And she said: 'Behold my maid Bilhah, go in unto her; that she may bear upon my knees, and I also may be builded up through her.'

4 Dała mu więc swoją służącą Bilhę za żonę, a Jakub z nią obcował.

And she gave him Bilhah her handmaid to wife; and Jacob went in unto her.

5 Bilha poczęła i urodziła Jakubowi syna.

And Bilhah conceived, and bore Jacob a son.

6 I Rachela powiedziała: Bóg mnie osądził i usłyszał mój głos, i dał mi syna. Dlatego nadała mu imię Dan.

And Rachel said: 'God hath judged me, and hath also heard my voice, and hath given me a son.' Therefore called she his name Dan.

7 Potem Bilha, służąca Racheli, znowu poczęła i urodziła Jakubowi drugiego syna.

And Bilhah Rachel's handmaid conceived again, and bore Jacob a second son.

8 Wtedy Rachela powiedziała: Dzielnie walczyłam z moją siostrą i zwyciężyłam. I nadała mu imię Neftali.

And Rachel said: 'With mighty wrestlings have I wrestled with my sister, and have prevailed.' And she called his name Naphtali.

9 A gdy Lea widziała, że przestała rodzić, wzięła swoją służącą Zilpę i dała ją Jakubowi za żonę.

When Leah saw that she had left off bearing, she took Zilpah her handmaid, and gave her to Jacob to wife.

10 I Zilpa, służąca Lei, urodziła Jakubowi syna.

And Zilpah Leah's handmaid bore Jacob a son.

11 Wtedy Lea powiedziała: Przyszedł oddział. I nadała mu imię Gad.

And Leah said: 'Fortune is come!' And she called his name Gad.

12 Potem Zilpa, służąca Lei, urodziła Jakubowi drugiego syna.

And Zilpah Leah's handmaid bore Jacob a second son.

13 I Lea powiedziała: To na moje szczęście, bo kobiety będą mnie nazywać szczęśliwą. I nadała mu imię Aszer.

And Leah said: 'Happy am I! for the daughters will call me happy.' And she called his name Asher.

14 A w czasie żniwa pszenicznego Ruben wyszedł i znalazł na polu mandragory, i przyniósł je do swojej matki Lei. Wtedy Rachela powiedziała do Lei: Daj mi, proszę, z mandragor twego syna.

And Reuben went in the days of wheat harvest, and found mandrakes in the field, and brought them unto his mother Leah. Then Rachel said to Leah: 'Give me, I pray thee, of thy son's mandrakes.'

15 A ona jej odpowiedziała: Mało ci, że zabrałaś mi mojego męża, to teraz chcesz też zabrać mandragory mego syna? Wtedy Rachela powiedziała: Niech śpi z tobą tej nocy za mandragory twego syna.

And she said unto her: 'Is it a small matter that thou hast taken away my husband? and wouldest thou take away my son's mandrakes also?' And Rachel said: 'Therefore he shall lie with thee to-night for thy son's mandrakes.'

16 A gdy Jakub wracał wieczorem z pola, Lea wyszła mu naprzeciw i powiedziała: Masz do mnie przyjść, bo nabyłam cię za mandragory mego syna. I spał z nią tej nocy.

And Jacob came from the field in the evening, and Leah went out to meet him, and said: 'Thou must come in unto me; for I have surely hired thee with my son's mandrakes.' And he lay with her that night.

17 A Bóg wysłuchał Leę i poczęła, i urodziła Jakubowi piątego syna.

And God hearkened unto Leah, and she conceived, and bore Jacob a fifth son.

18 I Lea powiedziała: Bóg [mi] oddał moją zapłatę za to, że dałam moją służącą swemu mężowi. I nadała mu imię Issachar.

And Leah said: 'God hath given me my hire, because I gave my handmaid to my husband. And she called his name Issachar.

19 Potem Lea znowu poczęła i urodziła Jakubowi szóstego syna.

And Leah conceived again, and bore a sixth son to Jacob.

20 I Lea mówiła: Bóg obdarzył mnie wspaniałym darem. Teraz mój mąż będzie ze mną mieszkał, bo urodziłam mu sześciu synów. I nadała mu imię Zebulon.

And Leah said: 'God hath endowed me with a good dowry; now will my husband dwell with me, because I have borne him six sons.' And she called his name Zebulun.

21 Potem urodziła córkę i nadała jej imię Dina.

And afterwards she bore a daughter, and called her name Dinah.

22 Bóg wspomniał też na Rachelę i wysłuchał ją Bóg, i otworzył jej łono.

And God remembered Rachel, and God hearkened to her, and opened her womb.

23 Poczęła więc i urodziła syna, i powiedziała: Bóg zabrał moją hańbę.

And she conceived, and bore a son, and said: 'God hath taken away my reproach.'

24 Nadała mu imię Józef i powiedziała: Niech PAN da mi drugiego syna.

And she called his name Joseph, saying: 'The LORD add to me another son.'

25 Gdy Rachela urodziła Józefa, Jakub powiedział do Labana: Puść mnie, abym wrócił do mego miejsca i do mojej ziemi.

And it came to pass, when Rachel had borne Joseph, that Jacob said unto Laban: 'Send me away, that I may go unto mine own place, and to my country.

26 Daj mi moje żony i moje dzieci, za które ci służyłem, abym mógł iść. Wiesz przecież, jak ci służyłem.

Give me my wives and my children for whom I have served thee, and let me go; for thou knowest my service wherewith I have served thee.'

27 I Laban powiedział do niego: Proszę, jeśli znalazłem łaskę w twoich oczach, [zostań ze mną]. Doznałem [bowiem] tego, że PAN mi błogosławił ze względu na ciebie.

And Laban said unto him: 'If now I have found favour in thine eyes — I have observed the signs, and the LORD hath blessed me for thy sake.'

28 Mówił dalej: Wyznacz swoją zapłatę, a dam ci ją.

And he said: 'Appoint me thy wages, and I will give it.'

29 Wtedy [Jakub] mu odpowiedział: Ty wiesz, jak ci służyłem i jaki stał się przy mnie twój dobytek.

And he said unto him: 'Thou knowest how I have served thee, and how thy cattle have fared with me.

30 Miałeś bowiem niewiele przed moim przyjściem, a bardzo się to pomnożyło i PAN błogosławił ci, odkąd tu jestem. Kiedy jednak mam się starać o swój dom?

For it was little which thou hadst before I came, and it hath increased abundantly; and the LORD hath blessed thee whithersoever I turned. And now when shall I provide for mine own house also?'

31 I [Laban] zapytał: Cóż mam ci dać? Jakub odpowiedział: Nic mi nie dasz. Ale jeśli zrobisz to, [co ci powiem], wtedy wrócę i będę pasł twoje stado, i strzegł go.

And he said: 'What shall I give thee?' And Jacob said: 'Thou shalt not give me aught; if thou wilt do this thing for me, I will again feed thy flock and keep it.

32 Obejdę dziś wszystkie twoje stada i odłączę z nich każde bydło pstre i nakrapiane i każde bydło ciemne wśród owiec, a nakrapiane i pstre wśród kóz. To będzie moja zapłata.

I will pass through all thy flock to-day, removing from thence every speckled and spotted one, and every dark one among the sheep, and the spotted and speckled among the goats; and of such shall be my hire.

33 Potem moja sprawiedliwość da świadectwo o mnie, gdy przyjdzie czas, abyś mi zapłacił. Wszystko, co nie będzie pstre i nakrapiane wśród kóz, a ciemne wśród owiec, niech będzie mi [poczytane] za kradzież.

So shall my righteousness witness against me hereafter, when thou shalt come to look over my hire that is before thee: every one that is not speckled and spotted among the goats, and dark among the sheep, that if found with me shall be counted stolen.'

34 Laban powiedział: Niech się stanie według twego słowa.

And Laban said: 'Behold, would it might be according to thy word.'

35 W tym dniu odłączył kozły prążkowane i nakrapiane i wszystkie kozy pstre i nakrapiane, i wszystkie, które miały jakąś białą plamkę, także i czarne wśród owiec, i oddał [je] w ręce swych synów.

And he removed that day the he-goats that were streaked and spotted, and all the she-goats that were speckled and spotted, every one that had white in it, and all the dark ones among the sheep, and gave them into the hand of his sons.

36 I [Laban] odłączył się od Jakuba na odległość trzech dni drogi. A Jakub pasł resztę stada Labana.

And he set three days' journey betwixt himself and Jacob. And Jacob fed the rest of Laban's flocks.

37 Wtedy Jakub nabrał zielonych prętów topolowych, laskowych i kasztanowych i [miejscami] poobdzierał je z kory do białego, obnażając białość, która [była] na prętach.

And Jacob took him rods of fresh poplar, and of the almond and of the plane-tree; and peeled white streaks in them, making the white appear which was in the rods.

38 Gdy stada przychodziły pić, przed stadami nakładł do rynien i koryt z wodą tych prętów, które poobdzierał z kory, aby parzyły się stada, przychodząc pić.

And he set the rods which he had peeled over against the flocks in the gutters in the watering-troughs where the flocks came to drink; and they conceived when they came to drink.

39 I stada parzyły się przy tych prętach i rodziły jagnięta prążkowane, pstre i nakrapiane.

And the flocks conceived at the sight of the rods, and the flocks brought forth streaked, speckled, and spotted.

40 I Jakub odłączył jagnięta, a owce stawiał przodem do [jagniąt] prążkowanych i do wszystkich ciemnych w stadzie Labana, a swoje stada stawiał osobno i nie łączył ich ze stadem Labana.

And Jacob separated the lambs — he also set the faces of the flocks toward the streaked and all the dark in the flock of Laban — and put his own droves apart, and put them not unto Laban's flock.

41 A gdy silniejsze zwierzęta się parzyły, Jakub kładł pręty w koryta, przed oczy zwierząt, aby parzyły się przed prętami.

And it came to pass, whensoever the stronger of the flock did conceive, that Jacob laid the rods before the eyes of the flock in the gutters, that they might conceive among the rods;

42 Lecz gdy przychodziły słabsze zwierzęta, nie kładł [ich]. I słabsze były Labana, a silniejsze Jakuba.

but when the flock were feeble, he put them not in; so the feebler were Laban's, and the stronger Jacob's.

43 I tak wzbogacił się bardzo ten człowiek, i miał wiele stad, a także służące i służących oraz wielbłądy i osły.

And the man increased exceedingly, and had large flocks, and maid-servants and men-servants, and camels and asses.