Wyjścia 35
1 Potem Mojżesz zebrał całe zgromadzenie synów Izraela i mówił do nich: Oto są słowa, które PAN rozkazał, abyście je wypełnili.
Moses/I gathered all the Israeli people together and said to them, “This is what Yahweh has commanded you to do:
2 Przez sześć dni będzie wykonywana praca, ale siódmy dzień będzie dla was świętem, szabatem odpoczynku dla PANA. Kto w nim wykona pracę, poniesie śmierć.
[Each week] you may work for six days, but on the seventh day you must rest. It is a sacred day, dedicated to Yahweh. Anyone who does any work on the seventh day must be executed.
3 Nie rozniecicie ognia w żadnym z waszych mieszkań w dzień szabatu.
Do not [even] light a fire in your homes on days of rest.”
4 Mojżesz powiedział też do całego zgromadzenia synów Izraela: Oto słowo, które PAN przykazał:
Moses/I also said to all the Israeli people, “This is [also] what Yahweh has commanded:
5 Złóżcie PANU dar od siebie: każdy, kto jest ochotnego serca, niech przyniesie PANU dar: złoto, srebro i miedź;
Make offerings to Yahweh. Everyone who wants to should bring to Yahweh an offering. [These are the things that they may offer]: Gold, silver, bronze,
6 Błękitną [tkaninę], purpurę, karmazyn, bisior i kozią sierść;
fine white linen, blue or purple or red cloth, [cloth made from] goats’ hair,
7 I skóry baranie farbowane na czerwono i skóry borsucze, i drewno akacjowe;
rams’ skins that are (tanned/dyed red), fine leather made from goatskins, wood from acacia [trees],
8 Oliwę do oświetlenia, wonności na olejek do namaszczania i na wonne kadzidło;
oil for the lamps, spices to put in the olive oil for anointing and in the sweet-smelling incense,
9 Kamienie onyksu i kamienie do osadzenia efodu i pektorału.
[valuable] onyx stones or [other] valuable stones to fasten onto the [priest’s] sacred apron and put on his sacred chest pouch.
10 A wszyscy spośród was, którzy są uzdolnieni, przyjdą i będą robić wszystko, co PAN rozkazał:
“All the skilled workers among you should come and make all the things that Yahweh has commanded:
11 Przybytek, jego namiot i przykrycie, haczyki do niego i deski, drążki do niego, słupy i podstawki;
The Sacred Tent and its covering, its fasteners and its frames, its crossbars, its posts, its bases,
12 Arkę i drążki do niej, przebłagalnię i zasłonę [do] osłonięcia;
the sacred chest with its poles and its lid, the curtain that will separate the Holy Place from the Very Holy Place,
13 Stół i drążki do niego, wszystkie jego naczynia i chleby pokładne;
the table with the poles [for carrying it] and all the things that will be used with the table, the sacred bread that will be offered to God,
14 Świecznik do oświetlenia i jego przybory, lampy do niego i oliwę do świecenia.
the lampstand for the lamps with all the things that will be used to take care of them, the oil for the lamps,
15 Także ołtarz kadzenia z drążkami do niego, olejek do namaszczania, wonne kadzidło i zasłonę do wejścia do przybytku;
the altar for [burning] incense, and the poles [for carrying that altar], the oil for anointing and the sweet-smelling incense, the curtain for the entrance of the Sacred Tent,
16 Ołtarz całopalenia, miedzianą kratę do niego, drążki i wszystkie naczynia do niego, kadź i jej podstawę;
the altar for offering [sacrifices that will be completely] burned and its bronze grating, the poles [for carrying] that altar and all the things that will be used with it, the washbasin and its base,
17 Zasłony do dziedzińca, słupy i podstawki do nich, zasłonę do wejścia na dziedziniec.
the curtains [to surround] the courtyard and the posts and bases [for the posts from which to hang the curtains], the curtain for the entrance to the courtyard,
18 Kołki do przybytku i kołki do dziedzińca z ich sznurami.
the pegs and ropes for the Sacred Tent and for the courtyard,
19 Szaty służebne do usługiwania w Miejscu Świętym, święte szaty kapłana Aarona i szaty dla jego synów, do sprawowania urzędu kapłańskiego.
and the beautiful clothes that Aaron and his sons are to wear when they do their work in the Holy Place.”
20 Wtedy całe zgromadzenie synów Izraela odeszło od Mojżesza.
Then all the Israeli people returned [to their tents].
21 I przyszedł każdy, kogo serce pobudziło, i każdy, w którym duch był ochoczy; [i] przynieśli PANU dar do wykonania Namiotu Zgromadzenia, na wszelką służbę w nim i na święte szaty.
Everyone who wanted to brought an offering to Yahweh. They brought some of the things that would be used to make the Sacred Tent and all the other items that would be used in the rituals, and the materials to make the sacred clothes [for the priests].
22 Przychodzili więc mężczyźni i kobiety, każdy, kto był ochotnego serca, [i] przynosili bransoletki, kolczyki, pierścienie, naszyjniki [i] wszelkie złote przedmioty i każdy przynosił PANU ofiarę ze złota.
All the men and women who wanted to brought gold ornaments, earrings, rings, necklaces, and many other kinds of things made of gold, and they dedicated them to Yahweh.
23 Każdy też, kto miał błękitną [tkaninę], purpurę, karmazyn, bisior, kozią sierść, skóry baranie farbowane na czerwono i skóry borsucze, przynosił [je].
And many [HYP] people who had blue, purple, or red cloth or fine white linen or cloth made from goats’ hair or rams’ skins that were (tanned/dyed red) or leather made from goatskins brought some of these things.
24 Każdy, kto ofiarował dar ze srebra i miedzi, przynosił na ofiarę dla PANA; każdy też, kto miał drewno akacjowe, do wszelkiej pracy tej służby, przynosił [je].
All those who had silver or bronze brought them as offerings to Yahweh. All those who had some acacia wood that could be used for any of the work brought it.
25 I wszystkie uzdolnione kobiety przędły swymi rękami i przynosiły to, co naprzędły: z błękitnej [tkaniny], purpury, karmazynu i bisioru.
All the women who were skilled to make cloth brought fine linen thread and blue, purple, or red yarn/thread that they had made/spun.
26 A wszystkie kobiety, których serca były obdarzone zdolnością, przędły kozią sierść.
And all the women who wanted to made/spun thread from goats’ hair.
27 Przełożeni zaś przynosili kamienie onyksu i kamienie do osadzenia efodu i pektorału;
All the leaders brought valuable onyx stones and other valuable stones to be fastened to Aaron’s sacred apron and his sacred chest pouch.
28 Także wonności i oliwę do świecenia i na olejek do namaszczania, i na wonne kadzidła.
They also brought spices [to put in the sweet-smelling incense], and they brought olive oil for the lamps and for the oil for anointing and for putting in the sweet-smelling incense.
29 Wszyscy synowie Izraela przynosili PANU dobrowolną ofiarę, każdy mężczyzna i każda kobieta, w których było serce ochocze do składania ofiar na każde dzieło, które PAN przez Mojżesza rozkazał wykonać.
All the Israeli men and women who wanted to brought these things to offer them to Yahweh, for doing the work that he had commanded Moses/me to do.
30 Potem Mojżesz powiedział do synów Izraela: Oto PAN powołał po imieniu Besalela, syna Uriego, syna Chura, z pokolenia Judy;
Moses/I said to the Israeli people, “Listen carefully. Yahweh has chosen Bezalel, the son of Uri and grandson of Hur, from the tribe of Judah.
31 I napełnił go Duchem Bożym, mądrością, rozumem i umiejętnością we wszelkim rzemiośle;
Yahweh has enabled his Spirit to completely control Bezalel and has given him ability and enabled him to know how to do very skilled work.
32 Aby umiejętnie wymyślał wzory, aby wyrabiał ze złota, srebra i miedzi;
He can engrave skillful designs in gold, silver, and bronze.
33 Do obrabiania kamieni do oprawy, do ciosania drewna, aby wykonał wszelkie rodzaje dzieła.
He can cut (jewels/valuable stones) and enclose them [in tiny gold frames]. He can carve things from wood and do other skilled work.
34 Włożył mu w serce też [zdolność], aby mógł uczyć [innych], on, i Oholiab, syn Achisamaka, z pokolenia Dana.
Yahweh has also given to him and to Oholiab, the son of Ahisamach, from the tribe of Dan, the ability to teach their skills to others.
35 Napełnił ich mądrością serca, aby wykonywali wszelkie rzemiosło rytownicze, obmyślania projektów, hafciarskie z błękitnej [tkaniny], purpury, karmazynu i bisioru i tkackie, aby obmyślali i zręcznie wykonywali każdą pracę.
He has given to them the ability to do all kinds of work that is done by craftsmen—those who create artistic things, those who make fine white linen, those who embroider designs using blue or purple or red yarn/thread, and those who make other cloth. They are able to do many [HYP] kinds of skillful work.
