Kaznodziei 10
1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
Assim como a mosca morta faz exalar mau cheiro e evaporar o unguênto do perfumador, assim o faz ao famoso em sabedoria e em honra uma pouca de estultícia.
2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
O coração do sábio está à sua dextra, mas o coração do tolo está à sua esquerda.
3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
E, até quando o tolo vai pelo caminho, falta-lhe o seu entendimento e diz a todos que é tolo.
4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
Levantando-se contra ti o espírito do governador, não deixes o teu lugar, porque é um remédio que aquieta grandes pecados.
5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
Ainda há um mal que vi debaixo do sol, como o erro que procede de diante do governador.
6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
Ao tolo assentam em grandes alturas, mas os ricos estão assentados na baixeza.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
Vi os servos a cavalo, e os príncipes que andavam a pé como servos sobre a terra.
8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
Quem cavar uma cova, cairá nela, e, quem romper um muro, uma cobra o morderá.
9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
Quem acarretar pedras, será maltratado por elas, e o que rachar lenha perigará com ela.
10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
Se estiver embotado o ferro, e não se amolar o corte, então se devem pôr mais forças: mas a sabedoria é excelente para dirigir.
11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
Se a cobra morder, não estando encantada, então remédio nenhum se espera do encantador, por mais hábil que seja.
12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
Nas palavras da boca do sábio há favor, porém os lábios do tolo o devoram.
13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
O princípio das palavras da sua boca é a estultícia, e o fim da sua boca um desváiro péssimo.
14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
Bem que o tolo multiplique as palavras, não sabe o homem o que há de ser; e quem lhe fará saber o que será depois dele?
15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
O trabalho dos tolos a cada um deles fatiga, porque não sabem ir à cidade.
16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
Ai de ti, ó terra, cujo rei é criança, e cujos príncipes comem de manhã.
17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
Benaventurada tu, ó terra, cujo rei é filho dos nobres, e cujos príncipes comem a tempo, para refazerem as forças, e não para bebedice.
18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
Pela muita preguiça se enfraquece o teto, e pela frouxidão das mãos goteja a casa.
19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
Para rir se fazem convites, e o vinho alegra a vida, e por tudo o dinheiro responde.
20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
Nem ainda no teu pensamento amaldiçoes ao rei, nem tão pouco no mais interior da tua recâmara amaldiçoes ao rico: porque as aves dos céus levariam a voz, e os que tem asas dariam notícia da palavra.
