< Kaznodziei 10 >
1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
Des mouches mortes font exhaler une odeur fétide à l'huile du parfumeur; un peu de folie a la prépondérance sur la sagesse et l'honneur.
2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
La raison du sage est à sa droite; la raison du fou est à sa gauche.
3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
Quelle que soit la voie que suive le fou, il manque de sens, et il dit à chacun qu'il est un fou.
4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
Si la colère du souverain s'élève contre toi, ne cède pas la place, car le calme fait céder de grands péchés.
5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
Il est un mal que j'ai vu sous le soleil, par l'effet d'une méprise qui procède du prince:
6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
la folie est placée en très haut lieu, et des riches sont assis en lieu bas.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
J'ai vu des esclaves montés sur des chevaux, et des princes marchant à pied comme des esclaves. –
8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
Celui qui creuse une fosse, y tombera; et celui qui fait une brèche à un mur, sera mordu par un serpent.
9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
Celui qui remue des pierres, s'y fera mal, et celui qui fend du bois, se risque;
10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
si le fer est émoussé, et qu'il n'en affile pas le tranchant, il lui faudra un effort plus grand; mais la sagesse a l'avantage de donner l'adresse.
11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
Si le serpent mord quand il n'est pas enchanté, l'enchanteur ne sert à rien. –
12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
Les discours de la bouche du sage ont la grâce; mais le fou est la victime de ses propres lèvres;
13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
le début des paroles de sa bouche est folie, et la fin de son discours est un délire malfaisant.
14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
Et le fou prodigue les paroles; [cependant] l'homme ignore l'avenir, et qui lui découvre ce qui aura lieu après lui?
15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
Le travail du fou le fatigue, car il ne sait pas trouver le chemin de la ville. –
16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
Malheur à toi, pays, qui as pour roi un enfant, et dont les princes se mettent à table dès le matin!
17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
Bonheur à toi, pays, qui as pour roi un fils de noble race, et dont les princes se mettent à table en temps convenable, pour se restaurer, et non pour boire!
18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
Quand il y a paresse, la charpente se disloque; et, quand les mains sont lâches, le logis a des voies d'eau. –
19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
On apprête un festin pour se réjouir, et le vin égaie les vivants; et l'argent répond à tout. –
20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
Même dans ta pensée ne maudis pas le roi; et au fond de la chambre où tu couches, ne maudis pas le riche! Car l'oiseau du ciel emportera tes propos, et le volatile ailé publiera tes discours.