Kaznodziei 10
1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
Dead flies cause a perfumer's perfume To send forth a stink; The precious by reason of wisdom — By reason of honour — a little folly!
2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
The heart of the wise [is] at his right hand, And the heart of a fool at his left.
3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
And also, when he that is a fool Is walking in the way, his heart is lacking, And he hath said to every one, 'He [is] a fool.'
4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
If the spirit of the ruler go up against thee, Thy place leave not, For yielding quieteth great sinners.
5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
There is an evil I have seen under the sun, As an error that goeth out from the ruler,
6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
He hath set the fool in many high places, And the rich in a low place do sit.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
I have seen servants on horses, And princes walking as servants on the earth.
8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
Whoso is digging a pit falleth into it, And whoso is breaking a hedge, a serpent biteth him.
9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
Whoso is removing stones is grieved by them, Whoso is cleaving trees endangered by them.
10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
If the iron hath been blunt, And he the face hath not sharpened, Then doth he increase strength, And wisdom [is] advantageous to make right.
11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
If the serpent biteth without enchantment, Then there is no advantage to a master of the tongue.
12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
Words of the mouth of the wise [are] gracious, And the lips of a fool swallow him up.
13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
The beginning of the words of his mouth [is] folly, And the latter end of his mouth [Is] mischievous madness.
14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
And the fool multiplieth words: 'Man knoweth not that which is, And that which is after him, who doth declare to him?'
15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
The labour of the foolish wearieth him, In that he hath not known to go unto the city.
16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
Woe to thee, O land, when thy king [is] a youth, And thy princes do eat in the morning.
17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
Happy art thou, O land, When thy king [is] a son of freemen, And thy princes do eat in due season, For might, and not for drunkenness.
18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
By slothfulness is the wall brought low, And by idleness of the hands doth the house drop.
19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
For mirth they are making a feast, And wine maketh life joyful, And the silver answereth with all.
20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
Even in thy mind a king revile not, And in the inner parts of thy bed-chamber Revile not the rich: For a fowl of the heavens causeth the voice to go, And a possessor of wings declareth the word.
