Kaznodziei 10
1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
Dead flies make the oil of the perfumer loathsome and corrupt; thus doth a little folly weigh down wisdom and honor.
2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
A wise man's mind is at his right hand; but a fool's mind is at his left.
3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
Yea, even when the fool walketh in the way, his understanding faileth him, and he saith to every one that he is a fool.
4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
If the anger of a ruler rise up against thee, leave not thy place! for gentleness pacifieth great offences.
5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
There is an evil which I have seen under the sun; an error which proceedeth from a ruler.
6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
Folly is set in many high stations, and the noble sit in a low place.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
I have seen servants upon horses, and princes walking as servants on foot.
8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
He that diggeth a pit shall fall into it; and whoso breaketh down a wall, a serpent shall bite him.
9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
Whoso removeth stones shall be hurt therewith, and he that cleaveth wood shall be endangered thereby.
10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
If the iron be blunt, and one do not whet the edge, then must he put forth more strength; but an advantage for giving success hath wisdom.
11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
If a serpent bite before he is charmed, then there is no advantage to the charmer.
12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
The words of a wise man's mouth are gracious; but the lips of a fool are his destruction.
13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
The beginning of the words of his mouth is folly, and the end of his talk is mischievous madness.
14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
A fool also multiplieth words, though no man knoweth what shall be; and who can tell him what shall be after him?
15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
The labor of the foolish man wearieth him, because he knoweth not how to go to the city.
16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
Woe to thee, O land, when thy king is a child, and thy princes feast in the morning!
17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
Happy thou, O land, when thy king is a noble, and thy princes eat in due season, for strength, and not for drunkenness!
18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
By much slothfulness the building decayeth; and by the slackness of the hands the house leaketh.
19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
A feast is made for laughter, and wine makes merry; but money answereth all things.
20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
Curse not the king; no, not in thy thought; and curse not the rich in thy bed-chamber! for a bird of the air shall carry the voice; and that which hath wings shall tell the matter.
