Kaznodziei 10
1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
Dying flies spoil the sweetness of the ointment. Wisdom and glory is more precious than a small and shortlived folly.
2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
The heart of a wise man is in his right hand, and the heart of a fool is in his left hand.
3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
Yea, and the fool when he walketh in the way, whereas be himself is a fool, esteemeth all men fools.
4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
If the spirit of him that hath power, ascend upon thee, leave not thy place: because care will make the greatest sins to cease.
5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
There is an evil that I have seen under the sun, as it were by an error proceeding from the face of the prince:
6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
A fool set in high dignity, and the rich sitting beneath.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
I have seen servants upon horses: and princes walking on the ground as servants.
8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
He that diggeth a pit, shall fall into it: and he that breaketh a hedge, a serpent shall bite him.
9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
He that removeth stones, shall be hurt by them: and he that cutteth trees, shall be wounded by them.
10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
If the iron be blunt, and be not as before, but be made blunt, with much labour it shall be sharpened: and after industry shall follow wisdom.
11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
If a serpent bite in silence, he is nothing better that backbiteth secretly.
12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
The words of the mouth of a wise man are grace: but the lips of a fool shall throw him down headlong.
13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
The beginning of his words is folly, and the end of his talk is a mischievous error.
14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
A fool multiplieth words. A man cannot tell what hath been before him: and what shall be after him, who can tell him?
15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
The labour of fools shall afflict them that know not bow to go to the city.
16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
Woe to thee, O land, when thy king is a child, and when the princes eat in the morning.
17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
Blessed is the land, whose king is noble, and whose princes eat in due season for refreshment, and not for riotousness.
18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
By slothfulness a building shall be brought down, and through the weakness of hands, the house shall drop through.
19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
For laughter they make bread, and wine that the living may feast: and all things obey money.
20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
Detract not the king, no not in thy thought; and speak not evil of the rich man in thy private chamber: because even the birds of the air will carry thy voice, and he that hath wings will tell what thou hast said.
