Kaznodziei 10
1 Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.
Dead flies cause the oil of the perfumer to send forth an evil odor; [so] doth a little folly outweigh wisdom and honor.
2 Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.
A wise man’s heart is at his right hand; but a fool’s heart at his left.
3 Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.
Yea also, when the fool walketh by the way, his understanding faileth him, and he saith to every one [that] he is a fool.
4 Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.
If the spirit of the ruler rise up against thee, leave not thy place; for gentleness allayeth great offences.
5 Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:
There is an evil which I have seen under the sun, as it were an error which proceedeth from the ruler:
6 Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.
folly is set in great dignity, and the rich sit in a low place.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.
I have seen servants upon horses, and princes walking like servants upon the earth.
8 Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.
He that diggeth a pit shall fall into it; and whoso breaketh through a wall, a serpent shall bite him.
9 Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.
Whoso heweth out stones shall be hurt therewith; [and] he that cleaveth wood is endangered thereby.
10 Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.
If the iron be blunt, and one do not whet the edge, then must he put to more strength: but wisdom is profitable to direct.
11 Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.
If the serpent bite before it is charmed, then is there no advantage in the charmer.
12 Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.
The words of a wise man’s mouth are gracious; but the lips of a fool will swallow up himself.
13 Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.
The beginning of the words of his mouth is foolishness; and the end of his talk is mischievous madness.
14 Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
A fool also multiplieth words: [yet] man knoweth not what shall be; and that which shall be after him, who can tell him?
15 Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.
The labor of fools wearieth every one of them; for he knoweth not how to go to the city.
16 Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.
Woe to thee, O land, when thy king is a child, and thy princes eat in the morning!
17 Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.
Happy art thou, O land, when thy king is the son of nobles, and thy princes eat in due season, for strength, and not for drunkenness!
18 Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.
By slothfulness the roof sinketh in; and through idleness of the hands the house leaketh.
19 Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.
A feast is made for laughter, and wine maketh glad the life; and money answereth all things.
20 Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.
Revile not the king, no, not in thy thought; and revile not the rich in thy bedchamber: for a bird of the heavens shall carry the voice, and that which hath wings shall tell the matter.
