Powtórzonego 28
1 Jeśli będziesz pilnie słuchał głosu PANA, swego Boga, by przestrzegać i wypełniać wszystkie jego przykazania, które ci dziś nakazuję, to PAN, twój Bóg, wywyższy cię ponad wszystkie narody ziemi.
Acontecerá, se você ouvir diligentemente a voz de Javé seu Deus, observar para cumprir todos os seus mandamentos que eu lhe ordeno hoje, que Javé seu Deus o elevará acima de todas as nações da terra.
2 I spłyną na ciebie te wszystkie błogosławieństwa, i dosięgną cię, jeśli będziesz słuchał głosu PANA, swego Boga:
Todas estas bênçãos virão sobre você, e o alcançarão, se você ouvir a voz de Yahweh, seu Deus.
3 Błogosławiony będziesz w mieście i błogosławiony będziesz na polu.
Você será abençoado na cidade, e você será abençoado no campo.
4 Błogosławiony będzie owoc twego łona, owoc twojej ziemi, owoc twego bydła, przyrost twego stada oraz trzody twoich owiec.
Você será abençoado no fruto de seu corpo, no fruto de sua terra, no fruto de seus animais, no aumento de seu gado e nos filhotes de seu rebanho.
5 Błogosławiony będzie twój kosz i twoja dzieża.
Sua cesta e seu cocho de amassar serão abençoados.
6 Błogosławiony będziesz, gdy będziesz wchodził, i błogosławiony, gdy będziesz wychodził.
Serás abençoado quando entrares e serás abençoado quando saíres.
7 PAN sprawi, że twoi wrogowie, którzy powstaną przeciwko tobie, zostaną pobici przed tobą. Jedną drogą wyruszą przeciwko tobie, a siedmioma drogami będą przed tobą uciekać.
Yahweh fará com que seus inimigos que se levantam contra você sejam atingidos antes de você. Eles sairão contra você de uma maneira, e fugirão diante de você de sete maneiras.
8 PAN przykaże, aby było z tobą błogosławieństwo w twoich spichlerzach i we wszystkim, do czego wyciągniesz swoją rękę; i będzie ci błogosławił w ziemi, którą daje ci PAN, twój Bóg.
Yahweh ordenará a bênção sobre você em seus celeiros, e em tudo a que você colocar sua mão. Ele o abençoará na terra que Yahweh seu Deus lhe dá.
9 PAN ustanowi cię dla siebie świętym ludem, tak jak ci poprzysiągł, jeśli będziesz przestrzegać przykazań PANA, swego Boga, i chodził jego drogami.
Javé vos estabelecerá para um povo santo para si mesmo, como ele vos jurou, se guardardes os mandamentos de Javé vosso Deus, e andardes nos seus caminhos.
10 I wszystkie narody ziemi zobaczą, że jesteś nazywany imieniem PANA, i będą się ciebie lękać.
Todos os povos da terra verão que você é chamado pelo nome de Iavé, e terão medo de você.
11 PAN obdarzy cię obfitością dobra, owocu twego łona, owocu twego bydła, owocu twego pola, w ziemi, którą PAN poprzysiągł twoim ojcom, że ją tobie da.
Javé te concederá abundante prosperidade no fruto de teu corpo, no fruto de teu gado e no fruto de tua terra, na terra que Javé jurou a teus pais te dar.
12 PAN otworzy dla ciebie swój bogaty skarbiec, niebo, aby dawać deszcz twojej ziemi w odpowiednim czasie i błogosławić wszelką pracę twoich rąk. Będziesz pożyczał wielu narodom, a sam [od nikogo] nie będziesz pożyczał.
Yahweh lhe abrirá seu bom tesouro no céu, para dar a chuva de sua terra em sua estação e para abençoar todo o trabalho de sua mão. Você emprestará a muitas nações, e não tomará emprestado.
13 I PAN umieści cię na czele, a nie na końcu; i będziesz tylko na górze, a nie będziesz na dole, jeśli będziesz słuchał przykazań PANA, swego Boga, które ci dziś nakazuję, abyś [ich] przestrzegał i [je] wypełniał.
Yahweh fará de você a cabeça, e não a cauda. Você estará somente acima, e não estará abaixo, se escutar os mandamentos de Javé seu Deus que eu lhe ordeno hoje, para observar e fazer,
14 I nie odstąpisz od żadnego słowa, które ja wam dziś nakazuję, ani na prawo, ani na lewo, by iść za innymi bogami i im służyć.
e não se afastará de nenhuma das palavras que eu lhe ordeno hoje, para a mão direita ou para a esquerda, para ir atrás de outros deuses para servi-los.
15 Lecz jeśli nie będziesz słuchał głosu PANA, swego Boga, by przestrzegać wszystkich jego przykazań i ustaw, które ci dziś nakazuję, i wypełniać je, to spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa i cię dosięgną:
Mas acontecerá, se você não ouvir a voz de Javé, seu Deus, para cumprir todos os seus mandamentos e seus estatutos que eu lhe ordeno hoje, que todas estas maldições virão sobre você e o ultrapassarão.
16 Przeklęty będziesz w mieście, przeklęty będziesz na polu.
Você será amaldiçoado na cidade, e você será amaldiçoado no campo.
17 Przeklęty będzie twój kosz i twoja dzieża.
Sua cesta e seu cocho de amassar serão amaldiçoados.
18 Przeklęty będzie owoc twego łona, owoc twojej ziemi, przyrost twego bydła oraz trzody twoich owiec.
O fruto de seu corpo, o fruto de seu solo, o aumento de seu gado e os filhotes de seu rebanho serão amaldiçoados.
19 Przeklęty będziesz, kiedy będziesz wchodził, i przeklęty, kiedy będziesz wychodził.
Você será amaldiçoado quando entrar, e será amaldiçoado quando sair.
20 PAN ześle na ciebie przekleństwo, trwogę i karę we wszystkim, do czego wyciągniesz swoją rękę i co czynić będziesz, aż zostaniesz zniszczony i szybko zginiesz z powodu niegodziwości swoich czynów, przez które mnie opuściłeś.
Yahweh enviará sobre você maldição, confusão e repreensão em tudo o que você colocar sua mão para fazer, até que você seja destruído e até que pereça rapidamente, por causa do mal de seus atos, pelos quais você me abandonou.
21 PAN sprawi, że przylgnie do ciebie zaraza, aż cię wyniszczy z ziemi, do której idziesz, by ją posiąść.
Yahweh fará com que a pestilência se agarre a você, até que ele o tenha consumido de fora da terra onde você entra para possuí-la.
22 PAN uderzy cię suchotami, febrą, zapaleniem, silną gorączką, mieczem, suszą i pleśnią, które będą cię prześladować, aż zginiesz.
Yahweh irá golpeá-lo com consumo, com febre, com inflamação, com calor ardente, com a espada, com a ferrugem e com o míldio. Eles o perseguirão até que você pereça.
23 Niebo nad twoją głową stanie się miedzią, a ziemia pod tobą – żelazem.
Seu céu que está sobre sua cabeça será de bronze, e a terra que está sob você será de ferro.
24 PAN ześle na twą ziemię jak deszcz proch i pył, [które] na ciebie spadną z nieba, aż cię zniszczy.
Yahweh fará a chuva de sua terra pó e poeira. Ela cairá sobre você do céu, até que você seja destruído.
25 PAN sprawi, że zostaniesz pobity przed swymi wrogami. Jedną drogą wyruszysz przeciwko nim, lecz siedmioma drogami będziesz uciekał przed nimi, i będziesz wysiedlony do wszystkich królestw ziemi.
Yahweh fará com que você seja atingido antes de seus inimigos. Você sairá um caminho contra eles, e fugirá sete caminhos antes deles. Você será jogado para frente e para trás entre todos os reinos da terra.
26 A twój trup będzie pokarmem dla wszelkiego ptactwa nieba i zwierząt ziemi i nikt [ich] nie odpędzi.
Seus corpos mortos serão alimento para todas as aves do céu, e para os animais da terra; e não haverá ninguém que os afugente.
27 PAN dotknie cię wrzodem egipskim, hemoroidami, świerzbem i liszajem, z których nie zdołasz się wyleczyć.
Yahweh vos atingirá com os furúnculos do Egito, com os tumores, com o escorbuto, e com a coceira, da qual não podereis ser curados.
28 PAN dotknie cię obłędem, ślepotą i przerażeniem serca.
Yahweh irá golpeá-lo com loucura, com cegueira e com espanto do coração.
29 W południe będziesz chodził po omacku, jak ślepy w ciemności, i nie powiedzie ci się na twoich drogach. Będziesz uciskany i łupiony po wszystkie dni, a nikt cię nie wybawi.
Você vai apalpar ao meio-dia, como os apalpões cegos na escuridão, e não prosperará em seus caminhos. Vocês só serão oprimidos e roubados sempre, e não haverá ninguém para salvá-los.
30 Poślubisz [sobie] żonę, lecz inny mężczyzna będzie z nią obcować. Zbudujesz dom, lecz w nim nie zamieszkasz. Zasadzisz winnicę, lecz z niej nie skorzystasz.
Você desposará uma esposa, e outro homem se deitará com ela. Construirás uma casa, e não morarás nela. Você plantará uma vinha, e não usará seus frutos.
31 Twój wół zostanie zabity na twoich oczach, ale nie będziesz go jadł. Twój osioł zostanie ci zabrany sprzed twego oblicza, ale nie zwrócą ci go. Twoje owce zostaną oddane twoim wrogom, ale nikt cię nie uratuje.
Seu boi será morto diante de seus olhos, e você não comerá nada dele. Seu burro será violentamente retirado de diante de seu rosto, e não será restaurado a você. Suas ovelhas serão entregues a seus inimigos, e você não terá ninguém para salvá-lo.
32 Twoi synowie i twoje córki zostaną wydani innemu narodowi, a twoje oczy, wypatrując [ich], zasłabną z tęsknoty za nimi przez cały dzień, a twoja ręka będzie bezsilna.
Seus filhos e suas filhas serão dados a outro povo. Seus olhos olharão e falharão com saudade deles durante todo o dia. Não haverá poder em sua mão.
33 Owoc twojej ziemi i całą twoją pracę pożre naród, którego ty nie znasz, i będziesz tylko uciskany i dręczony po wszystkie dni.
Uma nação que você não conhece comerá o fruto de sua terra e todo o seu trabalho. Você só será oprimido e esmagado sempre,
34 I oszalejesz na widok tego, co zobaczą twoje oczy.
para que as vistas que você vê com seus olhos o deixem louco.
35 PAN dotknie cię złośliwym wrzodem na kolanach i na goleniach, którego nie będzie można wyleczyć, od stopy aż po czubek głowy.
Yahweh lhe acertará nos joelhos e nas pernas com uma ferida que não poderá ser curada, desde a sola do pé até a coroa da cabeça.
36 PAN zaprowadzi ciebie i twojego króla, którego ustanowisz nad sobą, do narodu, którego nie znałeś ani ty, ani twoi ojcowie. Tam będziesz służył innym bogom, drewnu i kamieniowi.
Yahweh vos levará, e a vosso rei que colocareis sobre vós, a uma nação que não conheceis, nem vós nem vossos pais. Ali servireis a outros deuses da madeira e da pedra.
37 I będziesz dziwowiskiem, tematem przysłowia i pośmiewiskiem wśród wszystkich narodów, do których PAN cię zaprowadzi.
Vós vos tornareis um espanto, um provérbio e uma palavra de ordem entre todos os povos onde Iavé vos conduzirá.
38 Dużo ziarna wyniesiesz na pole, lecz mało zbierzesz, gdyż pożre je szarańcza.
Você levará muitas sementes para o campo e pouco se reunirá, pois o gafanhoto as consumirá.
39 Winnicę zasadzisz i uprawisz, ale nie będziesz pił wina ani zbierał [winogron], gdyż pożre je robactwo.
Vocês plantarão vinhedos e os vestirão, mas não beberão do vinho, nem colherão, pois os vermes os comerão.
40 Będziesz miał drzewa oliwne we wszystkich swoich granicach, lecz nie namaścisz się oliwą, bo twoje oliwki opadną.
Você terá oliveiras em todas as suas bordas, mas não se ungirá com o azeite, pois suas azeitonas cairão.
41 Spłodzisz synów i córki, ale nie będą twoje, bo pójdą w niewolę.
Você será pai de filhos e filhas, mas eles não serão seus, pois eles irão para o cativeiro.
42 Wszystkie twoje drzewa i owoc twojej ziemi pożre szarańcza.
Locusts consumirá todas as suas árvores e os frutos do seu solo.
43 Cudzoziemiec, który jest pośród ciebie, wzniesie się wielce nad tobą, a ty schylisz się bardzo nisko.
O estrangeiro que estiver entre vocês subirá acima de vocês cada vez mais alto, e vocês descerão cada vez mais baixo.
44 On będzie tobie pożyczał, a ty jemu nie będziesz pożyczał. On będzie na czele, a ty będziesz na końcu.
Ele emprestará a vocês e vocês não emprestarão a ele. Ele será a cabeça, e vocês serão a cauda.
45 I spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa, i będą cię ścigały, i dosięgną cię, aż cię zniszczą, ponieważ nie słuchałeś głosu PANA, swego Boga, by przestrzegać jego przykazań i ustaw, które ci nakazał.
Todas estas maldições virão sobre você, e o perseguirão e o ultrapassarão, até que seja destruído, porque você não ouviu a voz de Javé, seu Deus, para cumprir seus mandamentos e seus estatutos que ele lhe ordenou.
46 A [te plagi] będą na tobie i na twym potomstwie jako znak i cud na wieki.
Eles serão por um sinal e por uma maravilha para você e para sua prole para sempre.
47 Dlatego, że nie służyłeś PANU, swemu Bogu, w radości i z weselem serca, gdy miałeś obfitość wszystkiego.
Porque não serviste a Javé teu Deus com alegria e com alegria de coração, em razão da abundância de todas as coisas;
48 I będziesz służył swoim wrogom, których PAN ześle na ciebie, w głodzie, w pragnieniu, w nagości i w niedostatku wszystkiego. I włoży żelazne jarzmo na twoją szyję, aż cię wyniszczy.
portanto, servirás a teus inimigos que Javé envia contra ti, na fome, na sede, na nudez e na falta de todas as coisas. Ele colocará um jugo de ferro no seu pescoço até que ele o tenha destruído.
49 PAN sprowadzi na ciebie naród z daleka, z krańców ziemi, [który] przyleci jak orzeł; naród, którego języka nie zrozumiesz.
Javé trará uma nação contra você de longe, do fim da terra, como a águia voa: uma nação cuja língua você não entenderá,
50 Naród o srogim obliczu, który nie będzie miał względu na starego ani się nad dzieckiem nie zlituje;
uma nação de expressões faciais ferozes, que não respeita os idosos, nem mostra favor aos jovens.
51 I pożre owoc twego bydła i owoc twojej ziemi, aż cię zniszczy. I nie zostawi ci ani zboża, ani moszczu, ani oliwy, [ani] przyrostu twych wołów, ani trzód twych owiec, aż cię wyniszczy.
eles comerão o fruto de seu gado e o fruto de sua terra, até que você seja destruído. Eles também não lhe deixarão grãos, vinho novo, azeite, o aumento de seu gado, ou os filhotes de seu rebanho, até que eles tenham causado a sua perecimento.
52 I oblegnie cię we wszystkich twoich bramach, aż w całej twojej ziemi upadną twoje wysokie i obronne mury, w których pokładałeś ufność. Oblegnie cię we wszystkich twoich bramach, na całej twojej ziemi, którą daje ci PAN, twój Bóg.
Eles o sitiarão em todos os seus portões até que seus muros altos e fortificados, nos quais você confiou, desçam por toda a sua terra. Eles o cercarão em todos os seus portões em toda a sua terra que Yahweh seu Deus lhe deu.
53 Będziesz jadł płód swego łona, ciało swoich synów i córek, których dał ci PAN, twój Bóg, w czasie oblężenia i ucisku, jakimi twój wróg cię przytłoczy.
Você comerá o fruto de seu próprio corpo, a carne de seus filhos e de suas filhas, que Yavé seu Deus lhe deu, no cerco e na angústia com que seus inimigos o afligirão.
54 Mężczyzna delikatny pośród was i w rozkoszy wychowany będzie spoglądał złym okiem na swego brata, na swą własną żonę i na resztę swych dzieci, które pozostały.
O homem que for terno entre vós, e muito delicado, seu olho será mau para seu irmão, para a esposa que ama, e para o resto de seus filhos que lhe resta,
55 I nie da żadnemu z nich z ciała swych dzieci, które będzie jadł, dlatego że nic innego mu nie zostało w oblężeniu i ucisku, jakimi twój wróg cię uciśnie we wszystkich twoich bramach.
para que não dê a nenhum deles a carne de seus filhos que comerá, porque nada lhe resta, no cerco e na angústia com que vosso inimigo vos angustiará em todos os vossos portões.
56 [Kobieta] delikatna pośród was i w rozkoszy wychowana, która nie chciała postawić swojej nogi na ziemi z powodu delikatności i rozkoszy, będzie spoglądała złym okiem na męża swego łona, na swego syna i na swoją córkę;
A mulher terna e delicada entre vocês, que não se atreveria a colocar a planta de seu pé no chão por delicadeza e ternura, seu olho será maligno para o marido que ama, para seu filho, para sua filha,
57 I na swe łożysko, które wychodzi z niej przy porodzie, i na swoje dzieci, które urodzi. Potajemnie będzie je bowiem jeść z braku wszystkiego w czasie oblężenia i ucisku, jakimi twój wróg przytłoczy cię w twoich bramach.
toward sua jovem que sai de entre seus pés, e para seus filhos que ela carrega; pois ela os comerá secretamente por falta de todas as coisas no cerco e na angústia com que seu inimigo os angustiará em seus portões.
58 Jeśli nie będziesz pilnował wypełnienia wszystkich słów tego prawa, które są napisane w tej księdze, żebyś się bał tego chwalebnego i strasznego imienia: PAN, twój Bóg;
Se você não observar fazer todas as palavras desta lei que estão escritas neste livro, para que você possa temer este nome glorioso e temível, YAHWEH seu Deus,
59 PAN ześle na ciebie i na twoje potomstwo niezwykłe plagi, plagi wielkie i niekończące się, także ciężkie i długotrwałe choroby.
então Yahweh fará suas pragas e as pragas de sua prole temerem, mesmo grandes pragas, e de longa duração, e de doenças severas, e de longa duração.
60 I sprowadzi na ciebie wszystkie choroby egipskie, których się lękałeś, i przylgną [one] do ciebie.
Ele trará novamente sobre você todas as doenças do Egito, das quais você tinha medo; e elas se apegarão a você.
61 Także wszelką chorobę i wszelką plagę, która nie jest napisana w księdze tego prawa, PAN sprowadzi na ciebie, aż cię wytępi.
Também toda doença e toda peste que não estiver escrita no livro desta lei, Javé as trará sobre você até que você seja destruído.
62 I pozostanie was niewielu, którzy przedtem byliście tak liczni jak gwiazdy niebieskie, bo nie posłuchałeś głosu PANA, swego Boga.
Vocês serão poucos em número, apesar de terem sido as estrelas do céu para a multidão, porque não ouviram a voz de Javé, seu Deus.
63 I będzie tak, że jak PAN radował się wami, czyniąc wam dobrze i rozmnażając was, tak PAN będzie się wami radował, niszcząc was i gładząc was; i będziecie wykorzenieni z ziemi, do której idziecie, aby ją posiąść.
Acontecerá que, enquanto Javé se alegrou por você para fazer-lhe o bem e multiplicá-lo, assim Javé se alegrará por você para fazê-lo perecer e destruí-lo. Você será arrancado da terra que você vai possuir.
64 I PAN rozproszy cię wśród wszystkich narodów, od jednego krańca ziemi aż do drugiego; tam będziesz służył innym bogom, których nie znałeś ani ty, ani twoi ojcowie – [nawet] drewnu i kamieniowi.
Yahweh o espalhará entre todos os povos, de um extremo ao outro da terra. Ali servireis a outros deuses que não conheceis, nem vós nem vossos pais, nem mesmo madeira e pedra.
65 A wśród tych narodów nie zaznasz wytchnienia ani stopa twojej nogi nie odpocznie. A PAN da ci tam lękliwe serce, wyczerpane oczy i smutek duszy.
Entre estas nações não encontrarás facilidade, e não haverá descanso para a planta de teu pé; mas Javé te dará ali um coração trêmulo, uma falha de olhos e um pingo de alma.
66 I twoje życie będzie przed tobą [jakby] w zawieszeniu, będziesz się lękał w nocy i we dnie i nie będziesz pewien swego życia.
Sua vida ficará em dúvida diante de você. Você terá medo noite e dia, e não terá nenhuma garantia de sua vida.
67 Rano powiesz: Oby już był wieczór, a wieczorem powiesz: Oby już był ranek; z powodu strachu w twoim sercu, który będziesz odczuwać, i z powodu tego, co zobaczą twoje oczy.
De manhã você dirá: “Gostaria que fosse de noite” e à noite você dirá: “Gostaria que fosse de manhã”, pelo medo de seu coração que você temerá, e pelas visões que seus olhos verão.
68 I PAN zawróci cię do Egiptu na okrętach drogą, o której ci powiedziałem, że już jej nie zobaczysz. Tam będziecie się sprzedawać swoim wrogom jako niewolnicy i niewolnice, ale [nikt] was nie kupi.
Yahweh o trará novamente ao Egito com navios, pelo qual eu lhe disse que nunca mais o veria novamente. Lá vocês se oferecerão a seus inimigos para escravos e escravas, e ninguém os comprará.
