Powtórzonego 11
1 Miłuj więc PANA, swego Boga, i przestrzegaj jego nakazu, jego ustaw, jego praw i jego przykazań przez wszystkie dni.
Therefore you shall 'ahav ·affectionately love· Adonai your God, and keep his instructions, his statutes, his judgments, and his mitzvot ·instructions·, always.
2 A poznajcie dziś (bo nie [mówię] do waszych synów, którzy nie znali i nie widzieli karania PANA, waszego Boga) jego wielkość, jego potężną rękę i jego wyciągnięte ramię;
Know this day: for I don’t speak with your children who have not known, and who have not seen the chastisement of Adonai your God, his greatness, his mighty hand, his outstretched arm,
3 Jego cuda i jego dzieła, których dokonał w Egipcie na faraonie, królu Egiptu, i na całej jego ziemi;
his signs, and his works, which he did in the middle of Egypt [Abode of slavery] to Pharaoh the king of Egypt [Abode of slavery], and to all his land;
4 I co uczynił wojskom Egiptu, ich koniom i ich rydwanom: sprawił, że wody Morza Czerwonego zalały je, gdy was gonili, i wytracił ich PAN aż do dziś;
and what he did to the army of Egypt [Abode of slavery], to their horses, and to their chariots; how he made the water of the Sea of Suf [Reed Sea] to overflow them as they pursued you, and how Adonai has destroyed them to this day;
5 Także i to, co uczynił dla was na pustyni, aż do waszego przybycia na to miejsce;
and what he did to you in the wilderness, until you came to this place;
6 I to, co uczynił Datanowi i Abiramowi, synom Eliaba, syna Rubena, gdy ziemia otworzyła swe usta i pochłonęła ich spośród całego Izraela razem z ich rodzinami, namiotami i całym ich dobytkiem.
and what he did to Dathan and Abiram, the sons of Eliab, the son of Reuben [See, a son!]; how the earth opened its mouth, and swallowed them up, and their households, and their tents, and every living thing that followed them, in the middle of all Israel [God prevails];
7 A wasze oczy widziały wszystkie te wielkie dzieła PANA, których dokonał.
but your eyes have seen all of Adonai’s great work which he did.
8 Przestrzegajcie więc każdego przykazania, które wam dziś nakazuję, abyście się umocnili, weszli i posiedli ziemię, do której wchodzicie, aby ją wziąć w posiadanie;
Therefore you shall keep every mitzvah ·instruction· which I enjoin you today, that you may be strong, and go in and possess the land, where you go over to possess it;
9 I żebyście przedłużyli swoje dni na ziemi, którą PAN poprzysiągł dać waszym ojcom i ich potomstwu, ziemię opływającą mlekiem i miodem.
and that you may prolong your days in the land, which Adonai swore to your fathers to give to them and to their offspring, a land flowing with milk and honey.
10 Ziemia bowiem, do której wchodzisz, aby ją posiąść, nie jest jak ziemia Egiptu, z której wyszliście, którą zasiewałeś swoim ziarnem i nawadniałeś [przy pomocy] swoich nóg, jak ogród jarzyn.
For the land, where you go in to possess it, is not as the land of Egypt [Abode of slavery], that you came out of, where you sowed your seed, and watered it with your foot, as a garden of herbs;
11 Lecz ziemia, do której wchodzicie, aby ją posiąść, [jest] ziemią gór i dolin, która pije wodę deszczu z nieba;
but the land, where you go over to possess it, is a land of hills and valleys which drinks water from the rain of the sky,
12 Jest to ziemia, o którą PAN, twój Bóg, się troszczy, i na której oczy PANA, twego Boga, stale [spoczywają], od początku roku do jego końca.
a land which Adonai your God cares for. Adonai your God’s eyes are always on it, from the beginning of the year even to the end of the year.
13 A jeśli będziecie pilnie słuchać moich przykazań, które wam dziś nakazuję – żebyście miłowali PANA, swojego Boga, i służyli mu z całego swego serca i całą swoją duszą;
It shall happen, if you shall sh'ma ·hear obey· diligently to my mitzvot ·instructions· which I enjoin you today, to 'ahav ·affectionately love· Adonai your God, and to abad ·serve· him with all your heart and with all your soul,
14 Wtedy dam waszej ziemi w odpowiednim czasie deszcz wczesny i późny i będziesz zbierał swoje zboża, swoje wino i swoją oliwę.
that I will give the rain of your land in its season, the former rain and the latter rain, that you may gather in your grain, your new wine, and your oil.
15 Dam też trawę na twoich polach dla twojego bydła, a będziesz jadł do syta.
I will give grass in your fields for your livestock, and you shall eat and be full.
16 Strzeżcie się, aby wasze serce nie dało się zwieść, abyście nie odstąpili i nie służyli innym bogom, i nie oddawali im pokłonu;
Be careful, lest your heart be deceived, and you turn aside, and abad ·serve· other deities, and hawa ·bow low, prostrate· to worship them;
17 Bo wówczas zapali się gniew PANA przeciwko wam i zamknie [on] niebo, aby nie było deszczu i aby ziemia nie wydała swego plonu, i szybko wyginiecie z tej dobrej ziemi, którą PAN wam daje.
and Adonai’s anger be kindled against you, and he shut up the sky, so that there is no rain, and the land does not yield its fruit; and you perish quickly from off the good land which Adonai gives you.
18 Weźcie więc te moje słowa do swego serca i do swej duszy i przywiążcie je do swojej ręki jako znak, i niech będą [jak] przepaski między waszymi oczami.
Therefore you shall lay up these my words in your heart and in your soul. You shall bind them for a sign on your hand, and they shall be for frontlets between your eyes.
19 I nauczcie ich swoje dzieci, rozmawiając o nich, gdy siedzisz w domu i gdy będziesz w drodze, gdy się kładziesz i gdy wstajesz.
You shall teach them your children, talking of them, when you sit in your house, and when you walk by the way, and when you lie down, and when you rise up.
20 Wypiszesz je też na odrzwiach swego domu i na swoich bramach;
You shall write them on the door posts of your house, and on your gates;
21 Aby się pomnożyły wasze dni i dni waszych dzieci w ziemi, którą PAN poprzysiągł dać waszym ojcom, dopóki niebo [będzie trwać] nad ziemią.
that your days may be multiplied, and the days of your children, in the land which Adonai swore to your fathers to give them, as the days of the heavens above the earth.
22 Bo jeśli będziecie pilnie przestrzegać wszystkich przykazań, które ja wam nakazuję wypełniać, żebyście miłowali PANA, swojego Boga, i chodzili wszystkimi jego drogami, lgnąc do niego;
For if you shall diligently keep all these mitzvot ·instructions· which I enjoin you, to do them, to 'ahav ·affectionately love· Adonai your God, to walk in all his ways, and to dabak ·cling to, worship· to him;
23 Wtedy PAN wypędzi przed wami wszystkie te narody i zawładniecie narodami większymi i potężniejszymi od was.
then will Adonai drive out all these nations from before you, and you shall dispossess nations greater and mightier than yourselves.
24 Każde miejsce, po którym stąpać będzie stopa waszej nogi, będzie wasze: od pustyni i Libanu, od rzeki Eufrat aż do morza zachodniego będzie wasza granica.
Every place whereon the sole of your foot treads shall be yours: from the wilderness, and Lebanon, from the river, the river Euphrates [Fruitful], even to the western sea shall be your border.
25 Nikt nie ostoi się przed wami. PAN, wasz Bóg, wzbudzi strach i lęk przed wami po całej ziemi, którą będziecie deptać, jak wam powiedział.
No man will be able to stand before you. Adonai your God will lay the fear of you and the dread of you on all the land that you tread on, as he has spoken to you.
26 Oto dziś kładę przed wami błogosławieństwo i przekleństwo.
Behold, I set before you today a blessing and a curse:
27 Błogosławieństwo, jeśli będziecie posłuszni przykazaniom PANA, swojego Boga, które dziś wam nakazuję.
the blessing, if you sh'ma ·hear obey· the mitzvot ·instructions· of Adonai your God, which I enjoin you today;
28 A przekleństwo, jeśli nie będziecie posłuszni przykazaniom PANA, swojego Boga, i zboczycie z drogi, którą wam dziś nakazuję, aby pójść za innymi bogami, których nie poznaliście.
and the curse, if you do not sh'ma ·hear obey· the mitzvot ·instructions· of Adonai your God, but turn aside out of the way which I enjoin you today, to go after other deities, which you have not known.
29 Gdy PAN, twój Bóg, wprowadzi cię do ziemi, do której wchodzisz, aby ją posiąść, umieścisz [to] błogosławieństwo na górze Gerizim, a przekleństwo na górze Ebal.
It shall happen, when Adonai your God brings you into the land where you go to possess it, that you shall set the blessing on Mount Gerizim, and the curse on Mount Ebal.
30 Czy nie znajdują się [one] za Jordanem, po drodze w kierunku zachodu słońca, w ziemi Kananejczyków, którzy mieszkają na stepie, naprzeciwko Gilgal, przy równinie More?
Are not they beyond the Jordan [Descender], behind the way of the going down of the sun, in the land of the Canaanites [Descendants of Humbled] who dwell in the Arabah, near Gilgal, beside the oaks of Moreh?
31 Wy bowiem przejdziecie przez Jordan, aby wejść i posiąść ziemię, którą daje wam PAN, wasz Bóg, i posiądziecie ją i w niej zamieszkacie.
For you are to pass over the Jordan [Descender] to go in to possess the land which Adonai your God gives you, and you shall possess it, and dwell therein.
32 Dopilnujcie, abyście wypełniali wszystkie nakazy i prawa, które dziś wam przedkładam.
You shall observe to do all the statutes and the judgments which I set before you today.
