Daniela 11
1 W pierwszym roku Dariusza Meda stanąłem, aby go pokrzepić i wzmocnić.
And I in the first year of Darius the Mede had my station to assist and to protect him.
2 A teraz oznajmię ci prawdę: Oto jeszcze trzej królowie będą panować w Persji, potem czwarty wzbogaci się o wiele bardziej niż wszyscy, a gdy się umocni w swoich bogactwach, podburzy wszystkich przeciw królestwu Grecji.
And now will I tell thee the truth. Behold, there will stand up yet three kings of Persia: and the fourth will obtain far greater riches than all [these]: and when he is strong through his riches will he stir up all, [namely, ] the kingdom of Javan.
3 I powstanie potężny król, który będzie sprawował wielką władzę, i będzie czynił według swojej woli.
And then will stand up a mighty king, who will rule with great dominion, and do according to his pleasure.
4 A gdy on się umocni, jego królestwo zostanie pokruszone i rozdzielone na cztery strony świata, ale nie między jego potomków i nie według władzy, jaką sprawował. Jego królestwo bowiem zostanie wykorzenione, a [dostanie się] innym, ale nie tym.
And when he shall have stood, his kingdom will be broken, and will be divided toward the four winds of the heavens, and not to his posterity, nor according to his dominion which he ruled; for his kingdom will be torn asunder even for others beside those.
5 Wtedy umocni się król południa oraz jeden z jego książąt. Ten będzie mocniejszy od niego i będzie panować, a jego władza będzie władzą rozległą.
And the king of the south will become strong, yea, he who is one of his princes; but [another] will become strong against him, and will rule: a great dominion will his dominion be.
6 Lecz po upływie kilku lat połączą się, bo córka króla południa przybędzie do króla północy, aby zawrzeć przymierze. Ona jednak nie otrzyma siły ramienia ani on nie ostoi się ze swoim ramieniem. Ale zostanie ona wydana, a [z nią] ci, którzy ją sprowadzili, jej syn oraz ten, co ją umacniał w tych czasach.
But at the end of [some] years will they associate themselves together; and the daughter of the king of the south will come to the king of the north to make a settlement of difficulties; but she will not retain the power of the support; neither will he stand, nor his support: but she will be given up with those that had brought her, and he that begat her, and he that strengthened her in those times.
7 Potem z latorośli jej korzenia powstanie [ktoś] na jego miejsce, kto nadciągnie ze swoim wojskiem, wkroczy do twierdzy króla północy, będzie rządził nimi i zwycięży.
But there will up a sprout of her roots in his place, and he will come to the army, and will enter into the stronghold of the king of the north, and will deal with them, and prevail:
8 Także ich bogów wraz z ich książętami i drogimi naczyniami ze srebra i złota uprowadzi do niewoli [do] Egiptu; i będzie bezpieczny [przez wiele] lat od króla północy.
And also their gods with their molten images, with their precious vessels of silver and of gold, will he carry into captivity to Egypt; and he will stand off some years from the king of the north.
9 A król południa wtargnie do królestwa i wróci do swojej ziemi.
But this one will then enter the kingdom of the king of the south, and then return into his own land.
10 Ale jego synowie będą walczyć i zgromadzą mnóstwo wielkich wojsk. [Jeden z nich] nadciągnie z siłą jak powódź i przejdzie. Potem wróci i wojskiem będzie nacierać aż do jego twierdzy.
But his sons will commence a war, and assemble a multitude of great armies; and one will certainly enter, and overflow, and pass along: then will he return, and make war again, even to his stronghold.
11 Wtedy król południa, będąc rozjuszony, wyruszy i będzie walczył z nim, [to jest] z królem północy. Uszykuje wielkie mnóstwo, ale to mnóstwo zostanie wydane w jego rękę.
And the king of the south will be moved with bitter wrath, and go forth and fight with him, even with the king of the north: and he will set forth a great multitude; but the multitude [of the other] will be given up into his hand.
12 A gdy to mnóstwo zostanie rozbite, jego serce się wywyższy, a choć powali dziesiątki tysięcy, nie umocni się.
And the multitude will be lifted up, and his heart will become proud; and he will cast down myriads; but he will not be strengthened by it.
13 Wróci bowiem król północy i uszykuje większe mnóstwo niż poprzednie, i po upływie kilku lat przyjdzie na pewno z wielkim wojskiem i mnóstwem bogactw.
And the king of the north will return, and set forth a multitude greater than the former; and at the end of the times, of years, will he certainly come with a great army and with much riches.
14 W tych czasach wielu powstanie przeciwko królowi południa. Synowie zbójców spośród twego ludu powstaną, aby utwierdzić widzenie, ale upadną.
And in those times many will stand up against the king of the south: also the rebellious sons of thy people will lift themselves up to establish the vision; but they will stumble.
15 Nadciągnie więc król północy, usypie wały i zdobędzie miasta warowne, a nie oprą się ramiona południa ani jego lud wybrany, i nie będą mieć siły, by stawić opór.
And the king of the north will come, and cast up a mound, and capture the city defended by fortifications: and the arms of the south will not withstand, and as regardeth his chosen people, there will be no power [in them] to withstand.
16 [Ten], który nadciągnie przeciwko niemu, uczyni według swojej woli, i nie [będzie] nikogo, kto by mu się przeciwstawił; stanie też w pięknej ziemi, która zostanie zniszczona przez jego rękę.
But he that cometh against them will do according to his pleasure, and none will stand before him; and he will place himself in the glorious land, which will be altogether in his hand.
17 Potem zwróci swoją twarz, aby przyjść z siłą całego swego królestwa, i będzie wyglądał, jakby [szukał zgody], i uczyni tak: da mu córkę piękną, aby doprowadził go przez nią do zguby. Ale ona nie [będzie] go wspierać ani nie będzie za nim.
He will also direct his face to enter with the strength of his whole kingdom, having professions of peace with him; and thus will he do it: and he will give him the daughter of his wife to destroy it: but it will not stand, and it will not remain his.
18 Potem zwróci swoją twarz ku wyspom i zdobędzie [ich] wiele. Ale [pewien] wódz położy kres jego zniewadze, ponadto odpłaci mu za tę zniewagę.
And he will direct his face unto the isles, and capture many; but a chieftain will cause to cease his reproach against him: without his giving back to him his own reproach.
19 Dlatego zwróci swoją twarz ku twierdzom swojej ziemi, lecz potknie się i upadnie, i nie będzie [już] znaleziony.
Then will he direct his face toward the strong-holds of his own land; but he will stumble and fall, and will no more be found.
20 I powstanie na jego miejsce [taki], który roześle poborców w chwale królestwa. Ale po niewielu dniach zostanie zniszczony, lecz nie w gniewie ani nie w bitwie.
And there will stand up in his place one who will cause the exactor [of taxes] to pass through the glorious [land] of the kingdom; but within a few days will he be broken, but not in anger, nor in battle.
21 Potem powstanie na jego miejsce [człowiek] godny pogardy, któremu nie dadzą godności królestwa. Przyjdzie jednak w pokoju i zdobędzie królestwo pochlebstwem.
And there will stand up in his place a despicable person, to whom they assigned not the honor of the kingdom; but he will come in quietly, and lay hold of the kingdom by flatteries.
22 A ramionami, [jakby] powodzią, zostaną porwani sprzed jego oblicza i skruszeni, a także książę przymierza.
And the powers of the overflow will be swept away from before him, and will be broken: yea, so also the prince in covenant [with him].
23 Po zawarciu przymierza z nim będzie postępował zdradliwie. Nadciągnie bowiem i umocni się z niewielkim ludem.
And from the time of his associating with him will he deal deceitfully; and he will come up, and obtain the victory with a small number of people.
24 Nieoczekiwanie wkroczy nawet do najbogatszych miejsc prowincji i uczyni to, czego nie czynili jego ojcowie ani ojcowie jego ojców. Łup, zdobycz i bogactwo rozdzieli między nich. Uknuje plany przeciw warowniom, ale do czasu.
In quiet and into the fattest portion of the province will he enter; and he will do what his fathers have not done, nor his fathers' fathers: the prey, and spoil, and riches will he divide freely to them, and against the strong-holds will he devise his plans, but only till a certain time.
25 Potem pobudzi swoją moc i [swe] serce przeciw królowi południa z wielkim wojskiem. Król południa przygotuje się do walki z wielkim i potężnym wojskiem, ale się nie oprze, gdyż obmyślą przeciwko niemu zdradę.
And he will then stir up his power and his courage against the king of the south with a great army: and the king of the south will prepare himself for the war with an exceedingly great and mighty army; but he will not stand; for they will devise [evil] plans against him.
26 Ci, którzy jedzą jego chleb, zniszczą go, gdy jego wojsko najedzie jak powódź, i padnie wielu zabitych.
Yea, they that eat of his food will bring his downfall, and the army of the other will overflow; and many will fall down slain.
27 Obaj królowie w swych sercach [będą mieli] złe zamiary i przy jednym stole będą mówić kłamstwa; ale to się [im] nie uda, gdyż koniec będzie w jeszcze [innym] wyznaczonym czasie.
And as for both these kings, their heart is bent on mischief, and at one table will they speak lies; but it shall not prosper; for the end is yet for the time appointed.
28 Potem powróci do swojej ziemi z wielkim bogactwem, a jego serce zwróci się przeciwko świętemu przymierzu; tak będzie działał i wróci do swojej ziemi.
Then will he return into his land with great riches, and his heart will be against the holy covenant: and he will do it, and return to his own land.
29 W czasie wyznaczonym wróci i skieruje się na południe, ale nie powiedzie [mu] się tak [jak] za pierwszym i drugim [razem].
At the time appointed will he return, and enter into the south; but not as in the former will it be in the latter time.
30 Przeciwko niemu bowiem wyruszą okręty z Kittim, będzie przygnębiony, wróci i rozgniewa się na święte przymierze; tak będzie działał. I znowu wróci, i zawrze porozumienie z tymi, którzy opuścili święte przymierze.
For there will come against him the ships of Kittim; and he will become faint-hearted, and return, and will rage against the holy covenant; and he will do it: and he will return, and have an understanding with those that forsake the holy covenant.
31 A powstaną przez niego wojska, które zbezczeszczą świątynię-twierdzę i [zniosą] codzienną [ofiarę], a postawią obrzydliwość spustoszenia.
And the army divisions will proceed from him, and they will defile the sanctuary, the fortress, and remove the continual sacrifice, and they will set up the desolating abomination.
32 A tych, którzy będą postępować niegodziwie przeciwko przymierzu, splugawi pochlebstwem. Ale lud znający swego Boga umocni się i będzie działać.
And such as act wickedly against the covenant will he corrupt by flatteries; but the people that do know their God will be strong, and deal [valiantly].
33 A rozumni wśród ludu będą nauczać wielu, ale będą padać od miecza, od ognia, od niewoli i od łupu przez wiele dni.
And the intelligent among the people will impart understanding to many: yet they will stumble through the sword, and through flame, through captivity, and through being plundered for some time.
34 Gdy padną, będą mieli niewielką pomoc i wielu przyłączy się do nich pochlebstwem.
But in their stumbling will they be aided with a little help: but many will join themselves to them with deceptive flatteries.
35 Spośród tych rozumnych niektórzy padną, aby byli doświadczeni, oczyszczeni i wybieleni aż do czasu ostatecznego, bo to jeszcze potrwa aż do czasu wyznaczonego.
And some of the intelligent will stumble, to make a purification among them, and to select and to cleanse them, until the time of the end; because it is yet for the time appointed.
36 A król uczyni według swojej woli, wyniesie się i wywyższy się ponad każdego boga; będzie mówić dziwne rzeczy przeciwko Bogu bogów i poszczęści mu się, aż dokona się gniew. [To] bowiem, [co] zostało postanowione, dokona się.
And the king will do according to his pleasure; and he will exalt and magnify himself above every god, and against the God of gods will he speak incredible things, and he will prosper till the indignation be at an end; for that which is determined will be accomplished.
37 Nie będzie miał względu ani na boga swoich ojców, ani na pożądanie kobiet, ani na żadnego boga, gdyż wyniesie się ponad wszystko.
And to the gods of his fathers will he pay no regard; and to the desire of women, or to any god whatever will he not pay any regard; for above all will he magnify himself.
38 Zamiast tego będzie czcił boga twierdz; boga, którego nie znali jego ojcowie, będzie czcił złotem, srebrem i drogocennymi kamieniami, i kosztownościami.
But in his place he will pay honor to the god of the fortresses; and to a god whom his fathers knew not will he pay honor with gold, and silver, and with precious stones, and costly things.
39 Tak postąpi w twierdzach obcego boga, a którego uzna i obdarzy sławą. I sprawi, że będą panowali nad wieloma, i rozdzieli [im] ziemię jako zapłatę.
This will he do for the very strong fortresses together with the strange god: whoever will acknowledge him, him will he give much honor; and he will cause such to rule over many, and he will divide out the land for a price.
40 A pod koniec czasu będzie z nim walczył król południa; ale król północy uderzy na niego jak burza z rydwanami, jeźdźcami i licznymi okrętami, wtargnie do krajów, zaleje [je] i przejdzie.
And at the time of the end will the king of the south push against him; and the king of the north will come against him like a storm-wind, with chariots, and with horsemen, and with many ships; and he will enter into some countries, and will overflow and press along.
41 Potem wkroczy do pięknej ziemi i wiele [krajów] padnie. Te jednak ujdą z jego rąk: Edom, Moab i pierwsi z synów Ammona.
And he will enter into the glorious land, and much will be overthrown; but these will escape out of his hand, even Edom, and Moab, and the first portion of the children of 'Ammon.
42 Wyciągnie swą rękę po kraje, a ziemia Egiptu nie zdoła mu ujść.
And he will stretch forth his hand against some countries, and the land of Egypt will not escape.
43 Opanuje skarby złota i srebra oraz wszystkie kosztowności Egiptu, a Libijczycy i Etiopczycy pójdą za nim.
And he will have control over the treasures of gold and of silver, and over all the costly things of Egypt: and the Libyans and the Ethiopians will follow at his steps.
44 Ale wieści ze wschodu i z północy przestraszą go. Dlatego wyruszy z wielkim gniewem, aby wielu wygubić i wytępić.
But reports out of the east and out of the north will terrify him; and he will go forth with great fury to destroy, and to exterminate many.
45 I rozbije namioty swego pałacu między morzami na pięknej górze świętej; ale jego koniec przyjdzie na niego i nikt mu nie pomoże.
And he will pitch the tents of his palace between seas and the glorious holy mountain; and he will come to his end, without one to help him.
