Dzieje 28
1 Po ocaleniu dowiedzieli się, że ta wyspa nazywa się Malta.
Mpotwalapuluka ne kushika cena ku mutunta, bantu bakusa balatwambileti, kuno ku mutunta nkomubele nipa nsumbu ikute kukwiweti Melita.
2 A barbarzyńcy okazali nam niezwykłą życzliwość. Rozpalili bowiem ognisko i przyjęli nas, bo padał deszcz i było zimno.
Bantu aba balikuba baina myoyo. Balatutambula cena, balatukunkila mulilo pakwinga kwalikuba mpepo cebo ca mfula yali kuloka.
3 A gdy Paweł nazbierał naręcze chrustu i nałożył na ogień, na skutek gorąca wypełzła żmija i uczepiła się jego ręki.
Paulo walaya kutema muleye wankuni. Lino cindi ncalabika muleye wa nkuni uwo pamulilo, njoka yabululu yalikubamo mpoyalanyumfwa kulungula, yalasolomokamo ne kumuluma Paulo kucikasa.
4 Kiedy barbarzyńcy zobaczyli gada wiszącego u jego ręki, mówili między sobą: Ten człowiek na pewno jest mordercą, bo choć wyszedł cało z morza, zemsta nie pozwala mu żyć.
Bantu ba uko mpobalabona njoka kaili yalelela ku cikasa ca Paulo, balambeti, “Cakubinga muntuyu ni kapondo, nambi wapuluka palwenje, lesa wetu wabululami nkasuni kwambeti uyu muntu ekale ne buyumi.”
5 Lecz on strząsnął gada w ogień i nie doznał nic złego.
Paulo waisansamwina pamulilo, uliya kulingwapo sobwe.
6 A oni oczekiwali, że spuchnie albo nagle padnie martwy. Lecz gdy długo czekali i widzieli, że nic złego mu się nie stało, zmienili zdanie i mówili, że jest bogiem.
Bantu balikuyeyeti nashimbe, nambi kufwa kwakwinsa kwalamuka. Nomba mpobalalangila kwacindi citali, ne kuboneti paliya cilenshiki pali Paulo, balambeti, “Ni lesa!”
7 W pobliżu tego miejsca znajdowały się posiadłości naczelnika wyspy, imieniem Publiusz, który nas przyjął i przez trzy dni po przyjacielsku gościł.
Capepi napo mpotwalikuba, palikuba mabala amutangunishi wapa nsumbu ya Melita walikukwiweti Pabulosi. Walatutambula ca makasa abili, twalekala nendi masuba atatu.
8 A ojciec Publiusza leżał, bo miał gorączkę i czerwonkę. Paweł poszedł do niego i modlił się, a położywszy na nim ręce, uzdrowił go.
Baishi Pabulosi balikuba bona kabakolwa bulwashi bwa kulungula mubili, kayi ne cinkumbe. Paulo walaya mu ng'anda mobalikuba, walapaila nekubika makasa akendi palyendibo, popelapo balasengulwa.
9 Po tym wydarzeniu przychodzili również inni chorzy z wyspy i byli uzdrawiani.
Panyuma mpocalenshika ici bantu bonse balikukolwa malwashi pansumbu apa, balatatika kwisa kuli Paulo, kayi balasengulwa.
10 Okazali nam oni wielki szacunek, a gdy mieliśmy odpływać, dali wszystko, co [nam] było potrzebne.
Balatulemekesha munshila shingi. Mpotwalengila mu bwato bunene kwambeti twenga, balatubikilamo bintu nabimbi byalikuyandika pa bulwendo bwetu.
11 Po trzech miesiącach odpłynęliśmy na statku aleksandryjskim z godłem Kastora i Polluksa, który przezimował na tej wyspie.
Panyuma pakwikalako myenshi itatu, twalatanta bwato bunene bwalikufuma ku Alekisandiliya, kuntangu kwa bwato ubu kwalikuba cikoshano ya “Balesa Bampundu.” Ubu bwato bunene bwalikuba apa pa nsumbu cindi conse ca mupewo.
12 Przybywszy do Syrakuz, pozostaliśmy [tam] trzy dni.
Mpotwalashika ku munshi wa Sulakusa, twalekalako masuba atatu.
13 Stamtąd, płynąc łukiem, dotarliśmy do Regium. Po upływie jednego dnia, gdy powiał wiatr południowy, nazajutrz przypłynęliśmy do Puteoli.
Kufuma uko, twalenda ne kuya kushika ku munshi wa Legiyamu. Busuba bwalakonkapo, lukupwe lwalatatika kupupula kufumina ku musansa. Pabusuba bwatubili twalashika pa cito ca Potiyolo.
14 Tam spotkaliśmy braci, którzy nas uprosili, żebyśmy pozostali u nich siedem dni. I tak udaliśmy się do Rzymu.
Uko twalacanako banse abo balatusengeti, twikale nabo kwa nsondo imo. Twalatatika bulwendo bwetu bwa mapwililisho pakuya kushika ku Loma.
15 Tamtejsi bracia, gdy usłyszeli o nas, wyszli nam naprzeciw aż do Forum Appiusza i do Trzech Gospód. Kiedy Paweł ich zobaczył, podziękował Bogu i nabrał otuchy.
Banse baku Loma mpobalanyumfweti tuli munshila, balatucinsha mpaka kushika ku musena walikukwiweti, “Cibansa camakwebo ca Apiya,” Kayi ne kumusena kwalikukwiweti, “Manda Atatu Abensu.” Paulo mpwalababona, walalumba Lesa kayi walayuminishiwa.
16 A gdy przybyliśmy do Rzymu, setnik oddał więźniów dowódcy wojska, ale Pawłowi pozwolono mieszkać osobno z żołnierzem, który go pilnował.
Mpotwalashika ku Loma, Paulo balamusuminisha kwikala enka kalondwa ne mushilikali.
17 Po trzech dniach Paweł zaprosił przywódców żydowskich. Kiedy się zeszli, powiedział do nich: Mężowie bracia, nic nie uczyniłem przeciwko ludowi i zwyczajom ojczystym, a jednak zostałem wydany w Jerozolimie jako więzień w ręce Rzymian;
Mpopalapita masuba atatu, Paulo walakuwa batangunishi ba Ciyuda kwambeti abandike nabo. Mpobalabungana pamo, Paulo walabambileti, “Baislayeli baname, nikukabeti paliya caipa ncondalensa kuli banse betu, nambi kutoteka miyambo ya bamashali betu bakulu kulu, Bayuda balansungisha mu Yelusalemu, ne kuntwala mu makasa aba Loma.
18 Którzy po przesłuchaniu chcieli mnie wypuścić, bo nie było we mnie nic [zasługującego] na śmierć.
Baloma mpobalanjipusha mipusho kwambeti benshibe makani ncabele, balayanda kunsungulula pakwinga baliya kucana mulandu ngondelela kufwilapo.
19 Lecz gdy Żydzi się [temu] sprzeciwiali, musiałem odwołać się do cesarza, nie chcąc jednak w czymkolwiek oskarżać mego narodu.
Nsombi Bayuda nkabalikuyandeti ame nsungululwe sobwe, ecebo cakendi ndalasengeti Mwami Mukulene wa ku Loma kuno awomboloshe mulandu wakame. Nikukabeco ame ndiya mfundilishi ne bantu bamushobo wakame sobwe.
20 Dlatego też zaprosiłem was, aby się z wami zobaczyć i porozmawiać, bo z powodu nadziei Izraela jestem związany tym łańcuchem.
Ecebo cakendi ncondamukuwili kwambeti ng'ambe ne njamwe. Ame ndasungwa ncetani cebo ca muntuyo ngobalapembelelenga Baislayeli bonse.”
21 Lecz oni powiedzieli do niego: Nie otrzymaliśmy z Judei [żadnych] listów o tobie ani żaden z przybyłych braci nie oznajmił, ani nie mówił o tobie nic złego.
Balo balakumbuleti, “Tuliya kutambulapo makalata kufuma ku Yudeya alambanga makani akobe. Kayi paliya banse betu bafuma uko kwisa kutwambila makani aipa pali njobe sobwe.
22 Pragniemy jednak od ciebie usłyszeć, co myślisz, bo wiemy o tym stronnictwie, że wszędzie mówią przeciwko niemu.
Nomba tulayandanga kulinyumfwila tobene miyeyo yakobe, pakwinga tucinshi kwambeti kulikonse bantu balambangeti mu likoto mobele nkalilipo cena sobwe.”
23 Wyznaczyli mu dzień i przyszło wielu do niego do kwatery, a on od rana do wieczora przytaczał im świadectwa o królestwie Bożym i przekonywał o Jezusie na podstawie Prawa Mojżesza i Proroków.
Neco balabamba busuba bumbi bwa kwisa kubandika ne Paulo, Bangi bali kwisa kung'anda nkwali kwikala. Kufuma mumene mene mpaka mansailo, Paulo wali kubasansululwila ne kubakambaukila makani a Bwami bwa Lesa. Walelekesha kubambila makani alambanga pali Yesu kwambeti bashome, pa kubambila byalembwa mu Milawo ya Mose ne mu mabuku alalembwa ne bashinshimi bakulukulu.
24 I niektórzy uwierzyli temu, co mówił, a inni nie uwierzyli.
Nabambi batangunishi balashoma makani ngalikwamba Paulo, nsombi nabambi baliya kwashoma sobwe.
25 Poróżnieni ze sobą rozeszli się, gdy Paweł powiedział [to] jedno: Słusznie Duch Święty powiedział przez proroka Izajasza do naszych ojców:
Lino nkapalikuba kunyumfwana cena pakati pabo, neco bapalangana Paulo mpwalamba maswi akupwililisheti, “Cakubinga Mushimu Uswepa walamba cena kupitila muli mushinshimi Yesaya, pa kwambila bamashali betu bakulukulu eti,
26 Idź do tego ludu i mów: Słuchając, będziecie słyszeć, ale nie zrozumiecie, i patrząc, będziecie widzieć, ale nie zobaczycie.
“Koya ku bantu aba ubambileti, kunyumfwa nimukanyumfwenga, nsombi nteti mukanyumfwishishenga sobwe. Kubona nimukabonenga, nsombi nteti mukabonesheshenga sobwe.
27 Utyło bowiem serce tego ludu, stępiały ich uszy i zamknęli swe oczy, żeby oczami nie widzieli ani uszami nie słyszeli, a sercem nie zrozumieli i nie nawrócili się, i żebym ich nie uzdrowił.
Pakwinga bantu aba bayuma myoyo, kayi matwi ashinka, ne menso abo acalika. Necabuleco, ne balalangishisha cena, ne kunyumfwishisha cena, ne kuba ne myoyo ilayandishishinga kwinshiba kwambeti bashiye bwipishi bwabo, kwambeti Ame ndibasengule.”
28 Niech wam więc będzie wiadome, że poganom zostało posłane to zbawienie Boże, a oni będą słuchać.
Paulo walapitilisha kubambileti, “Mwelela kwinshibeti beshikukambauka makani a lupulusho lwa Lesa, batumwa ku bantu bamishobo naimbi, pakwinga balo nibakanyumfwe!”
29 A gdy to powiedział, Żydzi odeszli, wiodąc ze sobą zacięty spór.
Paulo mpwalapwisha kwambeco Bayuda balafumapo kabaya kutotekeshana cangofu bene bonka.
30 Przez całe dwa lata Paweł mieszkał w wynajętym mieszkaniu i przyjmował wszystkich, którzy przychodzili do niego;
Paulo walekala kwa byaka bibili mu ng'anda njali kusonkela, bonse bantu balikwisa kumubona wali kubatambula cena.
31 Głosząc królestwo Boże i nauczając tego, co dotyczy Pana Jezusa Chrystusa, ze wszelką odwagą i bez przeszkód.
Walikukambauka sha Bwami bwa Lesa, ne kubeyisha sha Mwami Yesu Klistu kwakubula buyowa, kayi paliya muntu walelekesha ku mukanisha sobwe.
