Dzieje 25
1 Kiedy Festus przybył do prowincji, po trzech dniach udał się z Cezarei do Jerozolimy.
Three days after Festus had arrived in the province he left Caesarea to go to Jerusalem.
2 Najwyższy kapłan i znamienici Żydzi wnieśli przed nim przeciwko Pawłowi skargę i prosili go;
The chief priests and Jewish leaders came to him and brought their charges against Paul.
3 Aby okazał im w jego sprawie przychylność i kazał przyprowadzić go do Jerozolimy. Przygotowali bowiem zasadzkę, aby go zabić w drodze.
They begged Festus as a favor to send Paul to Jerusalem, plotting to ambush and kill him on the way.
4 Lecz Festus odpowiedział, że Paweł znajduje się pod strażą w Cezarei i że on sam wkrótce [tam] pojedzie.
But Festus replied that Paul was in custody at Caesarea and that he himself would be there shortly.
5 I powiedział: Niech ci z was, którzy mogą, pojadą ze mną, a jeśli ten człowiek popełnił coś [złego], niech go oskarżają.
“Your leaders can come with me, and make their accusation against this man, if he has done anything wrong,” he told them.
6 A gdy spędził u nich [nie] więcej niż dziesięć dni, udał się do Cezarei. Nazajutrz zasiadł na krześle sędziowskim i kazał przyprowadzić Pawła.
After staying there with them for no more than eight or ten days, Festus returned to Caesarea. The following day he took his seat as judge, and ordered that Paul be brought before him.
7 Kiedy ten przyszedł, otoczyli [go] Żydzi, którzy przybyli z Jerozolimy, i wytoczyli przeciwko Pawłowi wiele ciężkich oskarżeń, których nie mogli udowodnić.
When he came in the Jews that had come from Jerusalem surrounded him and brought many serious charges against him that they couldn't prove.
8 On zaś bronił się: Nie zawiniłem w niczym ani przeciwko prawu żydowskiemu, ani przeciwko świątyni, ani przeciwko cesarzowi.
Paul defended himself, telling them, “I have not sinned at all against the Jewish law, the Temple, or Caesar.”
9 Lecz Festus, chcąc sobie zjednać przychylność Żydów, odpowiedział Pawłowi: Czy chcesz pojechać do Jerozolimy i tam być przede mną sądzony w tej sprawie?
But Festus, who was looking to gain favor with the Jews, asked Paul, “Are you willing to go to Jerusalem and be tried before me there about these matters?”
10 Wtedy Paweł powiedział: Stoję przed sądem cesarskim, gdzie należy mnie sądzić. Żydom nie wyrządziłem żadnej krzywdy, o czym ty sam dobrze wiesz.
“I'm standing before Caesar's court to be tried, right where I should be,” Paul replied. “I have not done any wrong to the Jews, as you very well know.
11 Bo jeśli [w czymś] zawiniłem i popełniłem coś, co zasługuje na śmierć, nie wzbraniam się umrzeć. Lecz jeśli nie ma nic w tym, o co mnie oskarżają, nikt nie może mnie im wydać. Odwołuję się do cesarza.
If I've committed a crime and have done something that deserves death, I do not ask to be pardoned from a death sentence. But if there's no substance to these accusations they're making against me, then nobody has the right to hand me over to them. I appeal to Caesar!”
12 Wtedy Festus porozumiał się z Radą i odpowiedział: Odwołałeś się do cesarza? Do cesarza pójdziesz.
Festus then conferred with the council, and replied, “You have appealed to Caesar. To Caesar you shall go!”
13 A po upływie kilku dni przyjechali do Cezarei król Agryppa i Berenike, aby powitać Festusa.
Several days later, King Agrippa and his sister Bernice arrived in Caesarea and came to pay their respects to Festus.
14 A kiedy przebywali tam wiele dni, Festus przedstawił królowi sprawę Pawła, mówiąc: Feliks pozostawił w więzieniu pewnego człowieka;
They were staying some time so Festus presented Paul's case to the king, explaining, “There's a man that Felix left as a prisoner here.
15 Przeciwko któremu, gdy byłem w Jerozolimie, naczelni kapłani i starsi żydowscy wnieśli skargę, żądając dla niego wyroku skazującego.
When I was in Jerusalem, the Jewish chief priests and leaders came and made accusations against him and asked me to sentence him.
16 Odpowiedziałem im, że Rzymianie nie mają w zwyczaju wydawać człowieka na stracenie, zanim oskarżony nie stanie wobec oskarżycieli i nie będzie miał możliwości odpowiedzieć na zarzuty.
I replied that it is not according to Roman law to convict anyone without having them face their accusers and giving them the opportunity to defend themselves against the charges.
17 Gdy się tu zebrali, nazajutrz, bez żadnej zwłoki zasiadłem na krześle sędziowskim i kazałem przyprowadzić tego człowieka.
So when his accusers arrived here, I wasted no time and convened the court the very next day. I ordered the man to be brought in.
18 Stanęli przeciw niemu jego oskarżyciele, ale nie wnieśli żadnej skargi z tych, których się spodziewałem.
However, when the accusers got up they didn't bring charges of criminal acts as I expected.
19 Wiedli z nim tylko jakieś spory o ich zabobony i o jakiegoś zmarłego Jezusa, o którym Paweł twierdzi, że żyje.
Instead they brought up controversies over religious questions, and over a man called Jesus who was dead but whom Paul insisted was alive.
20 Będąc niepewnym co do tego sporu, zapytałem, czy chciałby udać się do Jerozolimy i tam być sądzony w tych sprawach.
Since I was undecided as to how to proceed in investigating such matters, I asked him if he was willing to go to Jerusalem and be tried there.
21 Lecz ponieważ Paweł odwołał się, by go zatrzymać do rozpatrzenia [sprawy przez] Augusta, rozkazałem go strzec, dopóki go nie odeślę do cesarza.
However, Paul appealed for his case to be heard by the emperor, so I ordered him detained until I could send him to Caesar.”
22 Wtedy Agryppa powiedział do Festusa: Ja [również] chciałbym posłuchać tego człowieka. A on odpowiedział: Jutro go usłyszysz.
“I would like to hear the man myself,” Agrippa told Festus. “I'll arrange for you to hear him tomorrow,” Festus replied.
23 Gdy nazajutrz Agryppa i Berenike przybyli z wielką okazałością i weszli do sali rozpraw z dowódcami i najznakomitszymi obywatelami miasta, na rozkaz Festusa wprowadzono Pawła.
The next day Agrippa arrived with Bernice in great ceremonial splendor and entered the auditorium with the commanders and leading citizens. Then Festus ordered Paul to be brought in.
24 Po czym Festus przemówił: Królu Agryppo i wszyscy tu obecni mężowie! Widzicie tego, o którego mnie prosił cały lud żydowski zarówno w Jerozolimie, jak i tutaj, wołając, że nie powinien on dłużej żyć.
“King Agrippa, and everyone who is present here with us,” Festus began, “you see before you this man whom all the Jewish people, both here and in Jerusalem, have complained to me about, shouting that he shouldn't be allowed to live.
25 Lecz ja stwierdziłem, że nie popełnił niczego, co zasługuje na śmierć. A ponieważ on sam odwołał się do Augusta, postanowiłem go odesłać.
However, I discovered he has not committed any crime that deserves death, and since he has appealed to the emperor I decided to send him there.
26 Nie mogę [jednak] o nim napisać [memu] panu nic pewnego. Dlatego kazałem go stawić przed wami, a zwłaszcza przed tobą, królu Agryppo, abym po przesłuchaniu miał co napisać.
But I don't have anything specific to write about him to His Imperial Majesty. That's why I have brought him before you so I can have something definite to write.
27 Bo wydaje mi się nierozsądne posyłać więźnia bez podania stawianych mu zarzutów.
It doesn't seem fair to me to send on a prisoner without explaining the charges made against him.”
