Dzieje 20

1 A gdy ustały rozruchy, Paweł przywołał uczniów, pożegnał się [z nimi] i wyruszył do Macedonii.

And after the uproar had ceased, Paul called to [him] the disciples, and embraced [them], and departed to go into Macedonia.

2 Przeszedł tamte okolice, udzielając wielu napomnień. Potem przybył do Grecji.

And when he had gone over those parts, and had given them much exhortation, he came into Greece,

3 Kiedy po trzymiesięcznym pobycie zamierzał odpłynąć do Syrii, Żydzi urządzili na niego zasadzkę, więc postanowił powrócić przez Macedonię.

And [there] abode three months. And when the Jews laid wait for him, as he was about to sail into Syria, he purposed to return through Macedonia.

4 Razem z nim do Azji wyruszyli Sopater z Berei, z Tesaloniczan Arystarch i Sekundus, i Gajus z Derbe, i Tymoteusz, a z Azji Tychikus i Trofim.

And there accompanied him into Asia Sopater of Berea; and of the Thessalonians, Aristarchus and Secundus; and Gaius of Derbe, and Timothy; and of Asia, Tychicus, and Trophimus.

5 Ci poszli pierwsi i czekali na nas w Troadzie.

These going before, tarried for us at Troas.

6 My zaś po święcie Przaśników odpłynęliśmy z Filippi i po pięciu dniach przybyliśmy do nich do Troady, gdzie spędziliśmy siedem dni.

And we sailed away from Philippi, after the days of unleavened bread, and came to them to Troas in five days; where we abode seven days.

7 A pierwszego dnia po szabacie, gdy uczniowie zebrali się na łamanie chleba, Paweł, który miał nazajutrz odjechać, przemawiał do nich i przeciągnął mowę aż do północy.

And upon the first [day] of the week, when the disciples came together to break bread, Paul preached to them (ready to depart on the morrow) and continued his speech until midnight.

8 A w sali na piętrze, w której byli zebrani, paliło się wiele lamp.

And there were many lights in the upper chamber, where they were assembled.

9 Pewien młodzieniec, imieniem Eutych, siedział w oknie pogrążony w głębokim śnie. Kiedy Paweł długo przemawiał, zmorzony snem spadł z trzeciego piętra na dół. Gdy go podniesiono, był martwy.

And there sat in a window a certain young man named Eutychus, having fallen into a deep sleep: and as Paul was long preaching, he sunk down with sleep, and fell from the third loft, and was taken up dead.

10 Paweł zszedł na dół, przypadł do niego, objął go i powiedział: Nie bójcie się, bo jest w nim życie.

And Paul went down, and fell on him, and embracing [him], said, Trouble not yourselves; for his life is in him.

11 Wrócił na górę, łamał chleb i jadł, a głosił im długo, aż do świtu. Potem ruszył w drogę.

When he had come up again, and had broken bread, and eaten, and discoursed a long while, even till break of day, so he departed.

12 I przyprowadzili młodzieńca żywego, i byli wielce pocieszeni.

And they brought the young man alive, and were not a little comforted.

13 My zaś, wsiadłszy wcześniej na statek, popłynęliśmy do Assos, skąd mieliśmy zabrać Pawła. Tak bowiem postanowił, sam chcąc iść pieszo.

And we went before to a ship, and sailed to Assos, there intending to take in Paul: for so he had appointed, intending himself to go on foot.

14 Kiedy spotkał się z nami w Assos, zabraliśmy go i przybyliśmy do Mityleny.

And when he met with us at Assos, we took him in, and came to Mitylene.

15 Odpłynąwszy stamtąd, nazajutrz znaleźliśmy się naprzeciw Chios, a następnego dnia przypłynęliśmy do Samos. Przenocowaliśmy w Trogillium, a dzień później dotarliśmy do Miletu;

And we sailed thence, and came the next [day] over against Chios; and the next [day] we arrived at Samos, and tarried at Trogyllium; and the next [day] we came to Miletus.

16 Gdyż Paweł postanowił ominąć Efez, żeby nie spędzić czasu w Azji. Spieszył się bowiem, aby, jeśli to możliwe, być na dzień Pięćdziesiątnicy w Jerozolimie.

For Paul had determined to sail by Ephesus, because he would not spend the time in Asia: for he hasted, if it were possible for him, to be at Jerusalem the day of Pentecost.

17 Z Miletu posłał do Efezu, wzywając do siebie starszych kościoła.

And from Miletus he sent to Ephesus, and called the elders of the church.

18 A gdy przybyli do niego, powiedział: Wy wiecie, jaki byłem przez cały czas wśród was od pierwszego dnia, kiedy przybyłem do Azji;

And when they had come to him, he said to them, Ye know, from the first day that I came into Asia, after what manner I have been with you at all seasons,

19 Jak służyłem Panu z całą pokorą wśród wielu łez i doświadczeń, które mnie spotykały z [powodu] zasadzek Żydów;

Serving the Lord with all humility of mind, and with many tears and temptations, which befell me by the lying in wait of the Jews:

20 Jak nie uchylałem się od niczego, co pożyteczne, od przemawiania i nauczania was publicznie i po domach;

[And] how I kept back nothing that was profitable [to you], but have shown you, and have taught you publicly, and from house to house,

21 Oświadczając zarówno Żydom, jak i Grekom o pokucie wobec Boga i o wierze w naszego Pana Jezusa Chrystusa.

Testifying both to the Jews, and also to the Greeks, repentance towards God, and faith towards our Lord Jesus Christ.

22 A teraz, związany w duchu, idę do Jerozolimy, nie wiedząc, co mnie tam spotka.

And now behold, I go bound in the spirit to Jerusalem, not knowing the things that shall befall me there:

23 [Wiem] tylko, że Duch Święty poświadcza w każdym mieście, iż czekają mnie więzy i utrapienia.

Save that the Holy Spirit testifieth in every city, saying, that bonds and afflictions abide me.

24 Lecz ja o to nie dbam, a moje życie nie jest mi tak drogie, bylebym tylko z radością dokończył mój bieg i posługę, którą otrzymałem od Pana Jezusa, by dać świadectwo o ewangelii łaski Bożej.

But none of these things move me, neither count I my life dear to myself, so that I may finish my course with joy, and the ministry which I have received from the Lord Jesus, to testify the gospel of the grace of God.

25 A teraz wiem, że wy wszyscy, wśród których przebywałem, głosząc królestwo Boże, już więcej nie zobaczycie mojej twarzy.

And now behold, I know that ye all, among whom I have gone preaching the kingdom of God, will see my face no more.

26 Dlatego oświadczam wam dzisiaj, że nie jestem winien niczyjej krwi.

Wherefore I call you to witness this day, that I [am] pure from the blood of all [men].

27 Nie uchylałem się bowiem od zwiastowania wam całej rady Bożej.

For I have not shunned to declare to you all the counsel of God.

28 Uważajcie na samych siebie i na całe stado, w którym was Duch Święty ustanowił biskupami, abyście paśli kościół Boga, który on nabył własną krwią.

Take heed therefore to yourselves, and to all the flock over which the Holy Spirit hath made you overseers, to feed the church of God, which he hath purchased with his own blood.

29 Gdyż wiem, że po moim odejściu wejdą między was wilki drapieżne, które nie będą oszczędzać stada.

For I know this, that after my departure grievous wolves will enter in among you, not sparing the flock.

30 Także spośród was samych powstaną ludzie mówiący [rzeczy] przewrotne, aby pociągnąć za sobą uczniów.

Also from your own selves will men arise, speaking perverse things, to draw away disciples after them.

31 Dlatego czuwajcie, pamiętając, że przez trzy lata we dnie i w nocy nie przestawałem ze łzami napominać każdego [z was].

Therefore watch, and remember, that by the space of three years I ceased not to warn every one night and day with tears.

32 A teraz, bracia, polecam was Bogu i słowu jego łaski, które może zbudować [was] i dać wam dziedzictwo wśród wszystkich, którzy są uświęceni.

And now, brethren, I commend you to God, and to the word of his grace, which is able to build you up, and to give you an inheritance among all them who are sanctified.

33 Nie pożądałem srebra, złota ani szaty niczyjej.

I have coveted no man's silver, or gold, or apparel.

34 Przeciwnie, sami wiecie, że te ręce służyły [zaspokajaniu] potrzeb moich i tych, którzy są ze mną.

And ye yourselves know, that these hands have ministered to my necessities, and to them that were with me.

35 We wszystkim wam pokazałem, że tak pracując, musimy wspierać słabych i pamiętać o słowach Pana Jezusa, który powiedział: Bardziej błogosławioną rzeczą jest dawać niż brać.

I have shown you all things, that so laboring ye ought to support the weak, and to remember the words of the Lord Jesus, that he said, It is more blessed to give than to receive.

36 Po tych słowach ukląkł i modlił się z nimi wszystkimi.

And when he had thus spoken, he kneeled down, and prayed with them all.

37 Wtedy wszyscy wybuchnęli wielkim płaczem i rzucając się Pawłowi na szyję, całowali go;

And they all wept bitterly, and fell on Paul's neck, and kissed him,

38 Smucąc się najbardziej z powodu tych słów, które im powiedział, że już więcej nie zobaczą jego twarzy. I odprowadzili go na statek.

Sorrowing most of all for the words which he spoke, that they should see his face no more. And they accompanied him to the ship.