Dzieje 19
1 I stało się, że gdy Apollos przebywał w Koryncie, Paweł obszedł okolice wyżej położone i dotarł do Efezu. I znalazłszy tam niektórych uczniów;
Kwathi u-Apholo eseKhorinte uPhawuli wathatha indlela ehamba phakathi kwelizwe waze wayafika e-Efesu. Khonapho wafumana abafundi abathile,
2 Zapytał ich: Czy otrzymaliście Ducha Świętego, kiedy uwierzyliście? A oni mu odpowiedzieli: Nawet nie słyszeliśmy, że jest Duch Święty.
wababuza wathi, “Lamamukela na uMoya oNgcwele ngesikhathi liqalisa ukukholwa?” Baphendula bathi, “Hatshi, kasizwanga lokuzwa ukuthi kuloMoya oNgcwele.”
3 Wtedy zapytał ich: W czym więc byliście ochrzczeni? A oni odpowiedzieli: W chrzcie Jana.
Ngakho uPhawuli wasebuza wathi, “Pho lathola luphi ubhaphathizo?” Baphendula bathi, “Ubhaphathizo lukaJohane.”
4 Paweł zaś powiedział: Jan chrzcił chrztem pokuty, mówiąc ludziom, aby uwierzyli w tego, który przyjdzie po nim, to znaczy w Jezusa Chrystusa.
UPhawuli wathi, “Ubhaphathizo lukaJohane lwalulubhaphathizo lokuphenduka. Watshela abantu ukuthi bakholwe kulowo owayezakuza ngemva kwakhe, esitsho ukuthi kuJesu.”
5 Gdy [to] usłyszeli, zostali ochrzczeni w imię Pana Jezusa.
Sebekuzwile lokhu babhaphathizelwa ebizweni leNkosi uJesu.
6 A kiedy Paweł położył na nich ręce, zstąpił na nich Duch Święty i mówili językami, i prorokowali.
UPhawuli esebeke izandla zakhe phezu kwabo uMoya oNgcwele wehlela kubo, bakhuluma ngendimi njalo baphrofitha.
7 Wszystkich mężczyzn było około dwunastu.
Babengamadoda ayengaba litshumi lambili bebonke.
8 Potem przez trzy miesiące przychodził do synagogi i odważnie mówił, rozprawiając i przekonując o królestwie Bożym.
UPhawuli wangena esinagogweni wakhuluma ngesibindi khona okwezinyanga ezintathu, echaza okusuthisayo ngombuso kaNkulunkulu.
9 Gdy jednak niektórzy się upierali i nie chcieli uwierzyć, i mówili źle o tej drodze wobec tłumów, odstąpił od nich, odłączył uczniów i codziennie rozprawiał w szkole niejakiego Tyrannosa.
Kodwa abanye babo baba yiziqholo; bala ukukholwa, bakhuluma kubi obala ngeNdlela. Ngakho uPhawuli wabatshiya. Wathatha abafundi wasuka wayahlangana labo baxoxisana nsuku zonke esikolweni sikaThiranu.
10 Działo się tak przez dwa lata, tak że wszyscy mieszkańcy Azji usłyszeli słowo Pana Jezusa, zarówno Żydzi, jak i Grecy.
Lokhu kwaqhubeka okweminyaka emibili, kwaze kwathi wonke amaJuda lamaGrikhi ayehlala kulesosifunda sase-Ezhiya alizwa ilizwi leNkosi.
11 A Bóg dokonywał niezwykłych cudów przez ręce Pawła;
UNkulunkulu wenza imimangaliso engajayelekanga ngoPhawuli,
12 Tak że nawet chustki albo przepaski z jego ciała kładziono na chorych, a choroby ich opuszczały i wychodziły z nich złe duchy.
izifinyo lamathawulo okwakuthintiswe kuye kwakusiwa kwabagulayo bahle basile emikhuhlaneni yabo lemimoya emibi iphume kubo.
13 A niektórzy wędrowni żydowscy egzorcyści ważyli się wzywać imienia Pana Jezusa nad opętanymi przez złe duchy, mówiąc: Zaklinamy was przez Jezusa, którego głosi Paweł.
Amanye amaJuda ayebhoda exotsha imimoya emibi azama ukubiza ibizo leNkosi uJesu kulabo ababelamadimoni. Ayesithi, “Ngebizo likaJesu uPhawuli atshumayela ngaye, ngikulaya ukuthi uphume.”
14 Robiło tak siedmiu synów pewnego Żyda, [imieniem] Skewas, który był naczelnikiem kapłanów.
Ababesenza lokhu ngamadodana ayisikhombisa kaSkeva umphristi omkhulu wamaJuda.
15 Zły duch im odpowiedział: Znam Jezusa i wiem, kim jest Paweł, ale wy coście za jedni?
Kwelinye ilanga umoya omubi waphendula wathi, “UJesu ngiyamazi, loPhawuli ngiyamazi, kodwa lina lingobani na?”
16 I rzucił się na nich człowiek, w którym był zły duch, powalił i pokonał ich, tak że nadzy i zranieni wybiegli z tego domu.
Kwasekusithi indoda eyayilomoya omubi yabeqela, yabehlula bonke. Yabatshaya okuzwayo baze baphuma endlini bebaleka benqunu njalo besopha igazi.
17 Dowiedzieli się o tym wszyscy, zarówno Żydzi, jak i Grecy, którzy mieszkali w Efezie. A na nich wszystkich padł strach i było uwielbione imię Pana Jezusa.
Kwathi lokhu sekuzwakele kumaJuda lamaGrikhi ayehlala e-Efesu, onke ethuka ngokwesaba, ibizo leNkosi uJesu laselihlonitshwa kakhulu.
18 Wielu też tych, którzy uwierzyli, przychodziło i wyznawało, i ujawniało swoje uczynki.
Abanengi balabo abasebekholwa beza baphumela egcekeni, bevuma iziphambeko zabo.
19 I wielu z tych, którzy się zajmowali sztukami magicznymi, znosiło księgi i paliło je wobec wszystkich. Obliczono ich wartość i stwierdzono, [że wynosi] pięćdziesiąt tysięcy srebrników.
Abanengi ababehlahlula baletha ndawonye imiqulu yabo bayitshisa obala. Bathi sebehlolile izindleko zaleyomiqulu kwabonakala kungaba ngamadrakhima azinkulungwane ezingamatshumi amahlanu.
20 Tak potężnie rosło i umacniało się słowo Pańskie.
Ngaleyondlela ilizwi leNkosi landa kabanzi njalo lakhula laba lamandla.
21 Po tych wydarzeniach Paweł postanowił w duchu, że po przejściu Macedonii i Achai pójdzie do Jerozolimy, mówiąc: Potem, gdy się tam dostanę, muszę zobaczyć także Rzym.
Ngemva kwakho konke lokhu sekwenzakele, uPhawuli wazimisela ukuya eJerusalema, ezadlula eMasedoniya lase-Akhayiya. Wathi, “Nxa sengike ngaya khona, kuzamele ngethekelele laseRoma.”
22 Wysłał więc do Macedonii dwóch z tych, którzy [mu] służyli, Tymoteusza i Erasta, a sam pozostał jeszcze przez jakiś czas w Azji.
Wathuma ababili abasizi bakhe eMasedoniya, uThimothi lo-Erastu, yena esasele okwesikhatshana esifundeni sase-Ezhiya.
23 W tym czasie doszło do niemałych rozruchów z powodu [tej] drogi.
Ngalesosikhathi kwaba lokudungeka okukhulu ngeNdlela.
24 Bo pewien złotnik, imieniem Demetriusz, który wyrabiał ze srebra świątyńki Diany, zapewniał rzemieślnikom niemały zarobek.
Umkhandi wesiliva owayethiwa nguDemetriyasi owayesenza izikhonzelo zokukhonzela u-Athemisi ngesiliva, wayengenisa imali ezwayo kubakhandi.
25 Zebrał ich i innych, zajmujących się podobnym rzemiosłem, i powiedział: Mężowie, wiecie, że nasz dobrobyt płynie z tego rzemiosła.
Wababizela ndawonye kanye lezinye izisebenzi zemisebenzi efananayo wathi kubo, “Madoda, liyakwazi ukuthi sizuza imali enengi ngomsebenzi lo.
26 Widzicie też i słyszycie, że ten Paweł nie tylko w Efezie, ale prawie w całej Azji przekonał i odwiódł wielu ludzi, mówiąc, że nie są bogami [ci], którzy rękami [ludzkimi] są uczynieni.
Liyabona njalo liyezwa ukuthi uPhawuli lo usenze abantu abanengi bakholwa njalo uzadukisa abantu abanengi lapha e-Efesu lakuso sonke isifunda sase-Ezhiya. Uthi yena onkulunkulu ababunjwe ngumuntu kabasibo onkulunkulu lakancinyane.
27 Należy więc obawiać się nie tylko tego, że nasze rzemiosło zostanie zlekceważone, ale też że świątynia wielkiej bogini Diany, czczonej w całej Azji i w całym świecie, zostanie poczytana za nic i zostanie zniszczony jej majestat.
Kulengozi-ke yokuthi kakuyikuba ngumsebenzi wethu kuphela ozalahlekelwa libizo lawo elihle, kodwa lethempeli likankulunkulukazi omkhulu u-Athemisi lizadunyazwa, laye unkulunkulukazi ngokwakhe, yena okhonzwa kusosonke isifunda sase-Ezhiya lasemhlabeni wonke, uzakwemukwa ubukhosi bakhe.”
28 Gdy [to] usłyszeli, ogarnął ich gniew i zaczęli krzyczeć: Wielka jest Diana Efeska!
Bathi bekuzwa lokhu bafuthelana ngokuzonda, bahle bamemeza besithi, “Mkhulu u-Athemisi wama-Efesu!”
29 I całe miasto napełniło się wrzawą. Porwawszy Gajusa i Arystarcha, Macedończyków, towarzyszy podróży Pawła, jednomyślnie ruszyli do teatru.
Masinyane nje idolobho lonke laphithizela. Abantu badumela uGayiyasi lo-Aristakhasi ababe ngabaphelekezeli bakaPhawuli, bengabeMasedoniya, babahudulela enkundleni yemidlalo bonke bayakuthi cwi khona.
30 Gdy Paweł chciał wejść między lud, uczniowie mu nie pozwolili.
UPhawuli wayefuna ukuzithela emphakathini, kodwa abafundi bamalela.
31 Również niektórzy dostojnicy Azji, będący jego przyjaciółmi, posłali do niego z prośbą, aby nie wchodził do teatru.
Labanye abaphathi besifunda, ababengabangane bakaPhawuli, labo bamthumela ilizwi bathi angaqali ukuyavela enkundleni yemidlalo.
32 Tymczasem jedni krzyczeli tak, a drudzy inaczej. W zgromadzeniu bowiem zapanował zamęt, a większość z nich nie wiedziała, po co się zebrali.
Kwakungasaqondakali enkundleni: Abanye babeklabalala besitsho lokhu, abanye labo besitsho okunye. Abantu abanengi babevele bengazi lokuthi babelandeni lapho.
33 Z tłumu wyciągnięto Aleksandra, którego Żydzi wysunęli do przodu. Aleksander dał znak ręką, bo chciał zdać sprawę ludowi.
AmaJuda afuqela u-Alekizanda phambili esithi kawakhulumele. Waphakamisa isandla ukuwathulisa ukuze achasise kuhle indaba ebantwini.
34 Gdy jednak poznali, że jest Żydem, rozległ się jeden krzyk i wszyscy wołali przez około dwie godziny: Wielka jest Diana Efeska!
Kodwa athi ngokunanzelela ukuthi wayengumJuda, onke ahlaba umkhosi kanyekanye okwaphose kwathatha amahola amabili, besithi, “Mkhulu u-Athemisi wama-Efesu!”
35 Wtedy sekretarz [miejski] uspokoił tłum i powiedział: Mężowie efescy, kto z ludzi nie wie, że miasto Efez jest opiekunem świątyni wielkiej bogini Diany i [jej posągu], który spadł od Jowisza?
Unobhala wedolobho walithulisa ixuku wathi, “Madoda ase-Efesu, akusikho yini ukuthi umhlaba wonke uyakwazi ukuthi idolobho lase-Efesu yilo elingumlondolozi wethempeli lika-Athemisi omkhulu, kanye lomfanekiso wakhe owehla uvela ezulwini?
36 Skoro nikt temu nie może zaprzeczyć, powinniście się uspokoić i niczego nie czynić pochopnie.
Pho-ke njengoba lokhu kuyinto engaphikiswayo, thulani lingenzi izinto zamawala.
37 Przyprowadziliście bowiem tych ludzi, którzy nie są ani świętokradcami, ani też nie bluźnią waszej bogini.
Selilethe amadoda la lapha, kodwa wona engagqekezanga emathempelini kumbe athuka unkulunkulukazi wethu.
38 A jeśli Demetriusz i rzemieślnicy, którzy są z nim, mają coś przeciwko komuś, są [przecież] sądy, są też prokonsulowie, niech pozywają jedni drugich.
Ngakho nxa uDemetriyasi lalabo akhanda labo belensolo loba ngobani, imithethwandaba ivuliwe, njalo labahluleli bakhona. Bangamangala.
39 Jeśli zaś chodzi o coś innego, [zostanie] to rozpatrzone na prawomocnym zebraniu.
Nxa kukhona njalo okunye elifuna ukukutsho, kakuyethoniswa ngomthetho enkundleni.
40 Grozi nam bowiem oskarżenie o dzisiejsze rozruchy, bo nie ma żadnego powodu, którym moglibyśmy wytłumaczyć to zbiegowisko.
Njengoba kunje nje sisengozini yokubekwa icala lokuvusa isiyaluyalu ngenxa yezehlakalo zalamuhla. Kungenzeka lokho sizakwehluleka ukuchaza imbangela yalesisiphithiphithi, ngoba ngempela kungekho sizatho.”
41 Po tych słowach rozwiązał zebranie.
Eqeda kukhuluma lokhu, wawuchitha umhlangano.
