Dzieje 17
1 A gdy przeszli Amfipolis i Apolonię, przybyli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska.
Phawuloosaranne Sillaasera Amfiphoolisaranne Apholoniyara aadhdhidi Teselonqe bidosona. Yan Ayhude Woosa Keethi de7ees.
2 Wtedy Paweł według [swego] zwyczaju wszedł do nich i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi na podstawie Pisma;
Phawuloosi kaseyssada yaa gelis. Hessan heedzu saamintta Xoossaa qaalappe asaas odis.
3 Wyjaśniając i nauczając, że Chrystus musiał cierpieć i powstać z martwych oraz: Ten Jezus, którego wam głoszę, jest Chrystusem.
Kiristtoosi waaye ekkanawunne hayqoppe denddanaw besseyssa enttaw qonccisidi odishe, “Yesuusi ha taani hinttew odeyssi Kiristtoosa” yaagis.
4 I niektórzy z nich uwierzyli i przyłączyli się do Pawła i Sylasa, również mnóstwo pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet.
Enttafe issoti issoti oday tuma gideyssa ma77idi Phawuloosaranne Sillaasera issifidosona. Hessadakka, Xoossaa goynniya daro Girike asaynne daro bonchchettida maccasatikka enttara issifidosona.
5 Ale ci Żydzi, którzy nie uwierzyli, zdjęci zazdrością, dobrali sobie niektórych niegodziwych próżniaków, a kiedy zebrali dużą grupę, podburzyli miasto. Naszli dom Jazona i szukali ich, aby wyprowadzić ich przed lud.
Shin Ayhudeti qanaattidi issi issi oosoy baynna iita asata ogeppe shiishidosona. Kataman buqethi kessidosona; Phawuloosanne Sillaase asaas aathi immanaw koyidi Yaasona keethaa teqqidosona.
6 Gdy jednak ich nie znaleźli, zaciągnęli Jazona i niektórych braci przed przełożonych miasta, krzycząc: Oto ci, którzy cały świat wzburzyli, przyszli [też] tutaj;
Phawuloosinne Sillaasi enttaw benttonna ixxin, Yaasonanne issi issi ammaneyssata katamaa halaqatakko goochchi efidi, “Hayssati biitta ubbaa buqeyssati ha77i nuukko yidosona.
7 A Jazon ich przyjął. Oni wszyscy postępują wbrew dekretom cesarza, mówiąc, że jest inny król, Jezus.
Yaasoni entta ba son wothis. Hayssati, ‘Yesuusa giya hara kawoy de7ees’ gidi Qeesara kiitaa menthosona” yaagidi dhoqqu gida qaalan odidosona.
8 W ten sposób zaniepokoili lud i przełożonych miasta, którzy to słyszeli.
Shiiqida asaynne katamaa halaqati hessa si7idi hananabaa dhayidosona.
9 Ale po wzięciu poręczenia od Jazona i innych wypuścili ich.
Halaqati Yaasonanne harata waasen birshshidosona.
10 Zaraz w nocy bracia wysłali Pawła i Sylasa do Berei. Kiedy tam przybyli, weszli do synagogi żydowskiej.
Ammaneysati Phawuloosanne Sillaase qammara Beeriya yeddidosona. Beeriya gakkidi, Ayhude Woosa Keethi gelidosona.
11 Ci byli szlachetniejsi od tych w Tesalonice, gdyż przyjęli słowo [Boże] z całą gotowością i codziennie badali Pisma, czy tak się sprawy mają.
Beeriya asati Teselonqe asatappe aadhdhida suureta. Entti qaala kumetha wozanaappe ekkidosona; Phawuloosi gidayssi tuma gideyssa shaakki eranaw gallas gallas Geeshsha Gaxaafata xanna7oosona.
12 Wielu więc z nich uwierzyło, również niemało wpływowych greckich kobiet i mężczyzn.
Hessa gisho, enttafe daroti, Giriketappeka bonchchettida daro maccasatinne daro addeti ammanidosona.
13 A gdy Żydzi z Tesaloniki dowiedzieli się, że i w Berei Paweł głosi słowo Boże, przyszli też tam i podburzali lud.
Shin Teselonqen de7iya Ayhudeti Phawuloosi Xoossaa qaala Beeriyankka odidayssa si7ida wode Beeriya yidi asaa buqidosona.
14 Wtedy bracia natychmiast wysłali Pawła w drogę ku morzu, a Sylas i Tymoteusz tam zostali.
Hessafe guye, ammaneyssati ellesidi Phawuloosa abbaa mati yeddidosona. Shin Sillaaseynne Ximotiyoosi Beeriyan attidosona.
15 Ci, którzy towarzyszyli Pawłowi, odprowadzili go aż do Aten i powrócili, otrzymawszy polecenie dla Sylasa i Tymoteusza, żeby jak najszybciej przyszli do niego.
Phawuloosa moyzida asati Ateena gathidosona. He asati Sillaaseynne Ximotiyoosi banttaw dandda7ettida mela ellesidi baakko yaana mela Phawuloosi kiittida kiitaa ekkidi Beeriya simmidosona.
16 A gdy Paweł czekał na nich w Atenach, burzył się w duchu na widok miasta oddanego bałwochwalstwu.
Phawuloosi Ateenan Sillaasenne Ximotiyoosa naagishe, kataman eeqi kumidayssa be7idi yilotis.
17 Rozprawiał więc w synagodze z Żydami i [ludźmi] pobożnymi oraz codziennie na rynku ze wszystkimi, których spotkał.
Hessa gisho, Ayhude Woosa Keethan Ayhudetaranne Xoossaa goynniya Ayhude gidonna asatara qassi baara gayttiya asatara ubba gallas palamees.
18 Wtedy niektórzy z filozofów epikurejskich i stoickich spierali się z nim. Jedni mówili: Co chce powiedzieć ten nowinkarz? A inni: Zdaje się, że jest zwiastunem obcych bogów. Głosił im bowiem Jezusa i zmartwychwstanie.
Eppiqoroosanne Istoyke geetettiya cugetappe issi issi eranchchoti Phawuloosara palamidosona. Enttafe issoti issoti, “Ha yooyamay ay odanaw koyii?” yaagidosona. Harati Phawuloosi Yesuusabaanne hayqoppe I denddidayssa banttaw odida gisho, “Ooratha xoossatabaa odiya daanees” yaagidosona.
19 Zabrali go, zaprowadzili na Areopag i zapytali: Czy możemy się dowiedzieć, co to za nowa nauka, którą głosisz?
Phawuloosa oykkidi Aryoospaagosa giya shiiqo bessaa efidi, “Ha neeni tamaarssiya oorathabay aybeekko nuna erisikkii?
20 Bo przynosisz jakieś rzeczy obce naszym uszom. Chcemy więc wiedzieć, o co właściwie chodzi.
Ays giikko, neeni nuus oorathabaa odaasa; hiza hessi aybeekko nuuni eranaw koyoos” yaagidosona.
21 (A wszyscy Ateńczycy i mieszkający tam cudzoziemcy nie poświęcali czasu na nic innego, tylko na opowiadanie lub słuchanie czegoś nowego).
Ateena asay ubbaynne hessan de7iya imathati oorathabaa odettonnanne si7onna pee7okkona.
22 Wtedy Paweł stanął pośrodku Areopagu i powiedział: Mężowie ateńscy, widzę, że pod każdym względem jesteście nadzwyczaj religijni.
Phawuloosi Aryoospaagosa sinthan eqqidi, “Ateena asato, xoossatas ubbaban hintte daro yayyeyssa taani be7ays.
23 Przechadzając się bowiem i przypatrując waszym świętościom, znalazłem też ołtarz, na którym było napisane: Nieznanemu Bogu. Ja głoszę wam tego, którego nie znając, czcicie.
Taani hintte katamaara yuuyashe hintte goynniya bessata be7iya wode, ‘Erettonna Xoossaas’ geetetti xaafettida yarshsho bessaa demmas. Ha hintte eronnashin goynneyssa taani hinttew odays.
24 Bóg, który stworzył świat i wszystko na nim, ten, który jest Panem nieba i ziemi, nie mieszka w świątyniach zbudowanych ręką.
Sa7aanne sa7an de7iya ubbabaa medhdhida Xoossay, saluwanne sa7aa Goday, asi keexida keethan deenna.
25 Ani nie jest czczony rękoma ludzkimi tak, [jakby] czegoś potrzebował, ponieważ sam daje wszystkim życie i oddech, i wszystko.
I de7o, shempponne ubbabaa asa ubbaas immiya gisho paci de7iya asada asa maade koyenna.
26 I z jednej krwi uczynił wszystkie narody ludzkie, żeby mieszkały na całej powierzchni ziemi, określiwszy czasy wcześniej wyznaczone i zamierzone granice ich zamieszkania;
Xoossay asa zerethi ubbaa issi addiyafe medhdhidi biitta ubban wothis. Yaatidi entti de7ana wodiyasinne bessaas zawa immis.
27 Żeby szukali Pana, czy go nie znajdą po omacku, chociaż nie jest daleko od nikogo z nas.
I hessa oothiday asi iya koyana melanne pilggidi demmana melassa. Hanikkoka I nuuppe geemmibeenna.
28 Bo w nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy, jak też powiedzieli niektórzy z waszych poetów: I [my] bowiem jesteśmy z jego rodu.
Hinttefe issi issi yexxeyssati, ‘Nuuni iya nayta’ gidayssada, ‘Nuuni iyan paxa de7oos, qaaxoos.’
29 Będąc więc z rodu Boga, nie powinniśmy sądzić, że Bóstwo jest podobne do złota, srebra lub kamienia, misternie wyrzeźbionych według wyobrażenia ludzkiego.
Hiza, nuuni Xoossaa nayta gidiya gisho, ‘Xoossay asa hiillatethaninne qofan worqqafe woykko birappe woykko shuchchafe oosettidabaa daanees’ yaagidi qoppanaw bessenna.
30 Bóg wprawdzie pomijał czasy tej nieświadomości, teraz [jednak] nakazuje wszędzie wszystkim ludziom pokutować;
Hessa gisho, Xoossay kase wode asay eronna oothidayssa aggidi aadhdhis, shin ha77i ubbason de7iya asi ubbay nagaraappe simmana mela kiittees.
31 Gdyż wyznaczył dzień, w którym będzie sprawiedliwie sądził cały świat przez człowieka, którego [do tego] przeznaczył, zapewniając o tym wszystkich przez wskrzeszenie go z martwych.
Ays giikko, Xoossay ba doorida addiyan sa7an de7iya asa ubbaa bolla xillo pirdda pirddanaw qamma giigisi wothis. Iya hayqoppe denthidi hessa asa ubbaas tumayis” yaagis.
32 Gdy usłyszeli o zmartwychwstaniu, jedni się naśmiewali, a inni mówili: Posłuchamy cię o tym ponownie.
Enttafe issi issi asati hayqoppe denddobaa Phawuloosappe si7idi, iya bolla qelqisidosona. Shin harati, “Nuuni hessa neeppe gujjidi si7anaw koyoos” yaagidosona.
33 I tak Paweł wyszedł spośród nich.
Hessa gisho, Phawuloosi entta giddofe keyis.
34 Lecz niektórzy ludzie przyłączyli się do niego i uwierzyli. [Był] też wśród nich Dionizy Areopagita i kobieta imieniem Damaris oraz inni z nimi.
Shin issi issi addeti Phawuloosara gaakettidi ammanidosona. Entta giddofe Aryoospaagosan shiiquwan de7iya Diyonasyoos giya addey, Damarsso giya issi maccasiyanne harati de7oosona.
