Dzieje 16
1 Przybył do Derbe i Listry. A oto był tam pewien uczeń imieniem Tymoteusz, syn pewnej Żydówki, która uwierzyła, ojca natomiast Greka.
Paulo kabhele bho ahidili Derbe ni Litra; na langayi, pala pajhe ni mwanafunzi jhaakutibhweghe Timotheo, ndo kijana jhaahogoliki ni mabhu ghwa Kiyahudi ambajhe ndo muumini ni dadi munu ndo mgiriki.
2 Bracia z Listry i Ikonium dawali o nim [dobre] świadectwo.
Bhanu bha listra ni Ikonia bhan'shuhudili kinofu.
3 Paweł chciał go zabrać ze sobą, więc obrzezał go ze względu na Żydów, którzy mieszkali w tamtych stronach. Wszyscy bowiem wiedzieli, że jego ojciec był Grekiem.
Paulo andondeghe ili asafiriajhi nakhu, hiyo akantola ni kun'tahiri kwa ndabha jhe bhammanyili kujha dadimuni ndo Mgiriki.
4 A gdy chodzili po miastach, przekazywali im nakazy ustanowione przez apostołów i starszych w Jerozolimie, których mieli przestrzegać.
Bho bhilota bhap'elili ku miji nikuhomesya malaghisu ku makanisa ili kughatii malaghisu aghu ghalembibhu ni mitume ni bhasee okhu Yerusalemu.
5 I tak kościoły utwierdzały się w wierze i każdego dnia wzrastały liczebnie.
Efyo makanisa ghaimarishibhu mu imani ni bhabhaamini bhajhongesiki kwa idadi khila ligono.
6 Gdy przeszli Frygię i krainę galacką, Duch Święty zabronił im głosić słowo [Boże] w Azji.
Paulo ni bhajhinu bha kalota firigia ni Galatia kwani Roho ghwa K'yara abhabesili kuhubiri lilobhi okhu ku lijimbo lya Asia.
7 Gdy przybyli do Myzji, próbowali pójść do Bitynii, ale im Duch nie pozwolił.
Bho bhakaribili Misia, bhajaribu kulota Bithinia, lakini Roho ghwa Yesu abhabesili.
8 Przeszli więc Myzję i zeszli do Troady.
Kwa hiyo bhakapeta Misi bhakajhida mpaka mji bhwa Troa.
9 I w nocy Paweł miał widzenie: jakiś Macedończyk stał i prosił go: Przepraw się do Macedonii i pomóż nam!
Maono ghan'tokili Paulo pakilu, bhajheleni munu ghwa Makedonia ajhemili, akan'kuta ni kujobha, “Muhidayi mutulaidilayi choni Makedonia.”
10 Zaraz po tym widzeniu staraliśmy się wyruszyć do Macedonii, będąc tego pewni, że Pan nas powołał, abyśmy im głosili ewangelię.
Paulo bho abhwene maono, mara tukakia ndala kulota Makedonia akimanya kujhe K'yara atukutili kulota kubhahubilila injili.
11 Odpłynąwszy więc z Troady, zdążaliśmy wprost do Samotraki, a nazajutrz do Neapolu;
Hivyo twabhokili kuhoma Troa twalotili moja kwa moja Samothrake, ni ligono lyalafwatili twafikili mji bhwa Neapoli.
12 Stamtąd zaś do Filippi, [rzymskiej] kolonii i głównego miasta tej części Macedonii, i zostaliśmy w tym mieście przez kilka dni.
Kuhoma apu tukalota Filipi ambaghyo ndo moja ghya mji bhwa Makedonia, mji muhimu mu wilaya ni utawala bhwa Kirumi ni kutama magono kadhaa.
13 A w dzień szabatu wyszliśmy za miasto nad rzekę, gdzie zwykle odbywały się modlitwy. Usiedliśmy i rozmawialiśmy z kobietami, które się [tam] zeszły.
Ligono lya sabato twalotili kwibhala kulango kwa njela jha kiholo sehemu ambajho tudhanieghe kubeta kujha ni mahali pa kubhombela maombi. Twatamili pasi ni kulongela ni bhamama bhabhahidi pamonga.
14 Przysłuchiwała się [temu] też pewna bogobojna kobieta, imieniem Lidia, z miasta Tiatyry, sprzedająca purpurę, której to serce otworzył Pan, aby uważnie słuchała tego, co mówił Paweł.
N'dala mmonga he akutibhweghe Lidia, n'hemelesajhi ghwa zambarau, kuhoma ku mji bhwa Tiatira, jha ikamwabudu K'yara atupelikisi. Bwana anfunguili muoyo bhwa muene ni kubheka maanani malobhi ghaghajobhibhu ni Paulo.
15 A gdy została ochrzczona razem ze swoim domem, poprosiła: Jeśli uznaliście mnie za wierną Panu, wejdźcie do mojego domu i zamieszkajcie w nim. I wymogła to na nas.
Baada jha kubatisibhwa, atusiili ni kujobha, “Kama munibhwene kujha nene na mwaminifu kwa Bwana, basi nikabhasihi mujhingilayi ni kutama kwa nene.”Atusihili kweli.
16 I stało się, gdy szliśmy na modlitwę, że zabiegła nam [drogę] pewna dziewczyna, która miała ducha wieszczego i swoimi wróżbami przynosiła wielki dochód swoim panom.
Ikajha kwamba, bhotwilota mahali pa kus'oka, n'dala mmonga jheajhe ni pepo lya utambuzi abhone ne ni tete. Andetili Bwana ghwa muene faida simehele kwa kubashiri.
17 A chodząc za Pawłem i za nami, wołała: Ci ludzie są sługami Boga Najwyższego i zwiastują nam drogę zbawienia.
N'dala ojho akan'kesya Paulo pamonga ni tete, akajha ipiga kelele ni kujobha, “Abha bhagosi ndo bhatumishi bha K'yara jha ajhe mbaha, bhabhikabhatangasila muenga habari jha wokovu.”
18 A robiła to przez wiele dni. Lecz Paweł, bolejąc nad tym, odwrócił się i powiedział do ducha: Rozkazuję ci w imię Jezusa Chrystusa, abyś z niej wyszedł. I w tej chwili wyszedł.
Abhombi naha kwa magono ghamehele, lakini Paulo akajha adadili ni litendo e'lu, ageuki kunyuma ni kun'jobhela pepo'”Nikuamuru kwa lihina lya Yesu umhokayi mugati mwa muene.” Niliene likabhoka ni kundeka mara moja.
19 Gdy jej panowie zobaczyli, że przepadła nadzieja ich zysku, schwytali Pawła i Sylasa, zawlekli ich na rynek przed władzę;
Mabwana bha muene bho bhabhuene jha kujha tumaini lya faida jha bhene libhokili, bhabhakamuili Paulo ni Sila ni kubhabunisya mu soko mbele jha bhenye mamlaka.
20 Stawili ich przed pretorami i powiedzieli: Ci ludzie, którzy są Żydami, sieją zamęt w naszym mieście.
Bho bhabhafikisi kwa makuhakimu bhakajobha, “Bhagosi abha Bhayahudi na bhisababisya ghasia mbaha mu mji bhwitu.
21 I głoszą zwyczaje, których nam, jako Rzymianom, nie wolno przyjmować ani zachowywać.
Bhimanyisya mambo ambagho sio sheria tete kughapokela wala kughakesya kama Warumi.”
22 I wystąpił tłum przeciwko nim, a pretorzy zdarli z nich szaty i kazali wychłostać [ich] rózgami.
Umati ukabhajhinukila kinyume, Paulo ni Sila, mahakimu bharanuli nghobho sya bhene ni kubhafula ni kuamuru bhatobhibhwayi fiboko.
23 Po wymierzeniu wielu razów wtrącili [ich] do więzienia, przykazując strażnikowi, żeby ich dobrze pilnował.
Baada jha kubhatobha fiboko fimehele, bhakabhasopa mu ligereza ni kuamuru askari bha gereza kubhalenda kinofu.
24 Otrzymawszy taki rozkaz, wtrącił ich do wewnętrznego lochu, a ich nogi zakuł w dyby.
Baada jha kupokela amri ejhu, askari bha gereza abhasopili mu kichumba kya mugati mu gereza ni kubhakonga magolo gha bhene pa sehemu pa bhabhekibhu.
25 O północy Paweł i Sylas modlili się i śpiewem chwalili Boga, a więźniowie słyszeli ich.
Bwakati wa kiru kya manane Paulo ni Sila bhakajha bhisoka ni kujhemba nyembu sya kunsifu K'yara, khoni bhafungwa bhangi bhakajha bhipelekesya.
26 Nagle powstało silne trzęsienie [ziemi], tak że zachwiały się fundamenty więzienia. I natychmiast otworzyły się wszystkie drzwi i wszystkim rozwiązały się więzy.
Ghafla kwatokili litetemeko libhaha ni misingi ghya gereza ghyatikisiki, miliangu ghya gereza ghikadenduka, ni minyororo ghya bhafungwa bhoha jhalegesibhu.
27 A gdy strażnik więzienia obudził się i zobaczył otwarte drzwi więzienia, dobył miecz i chciał się zabić, sądząc, że więźniowie pouciekali.
Mlinzi ghwa gereza akajhumuka kuhoma mulogono ni kubhona miliangu ghioha ghya gereza jhidendulibhu; hivyo akatola upanga bhwa muene maana alondeghe kwikoma kwandabha afikilireghe bhafungwa bhoha bhatoniiki.
28 Lecz Paweł zawołał donośnym głosem: Nie rób sobie nic złego, bo jesteśmy tu wszyscy.
Lakini Paulo akapiga kelele kwa sauti mbaha, akajobha, “Usikidhuru kwa ndabha twebhoha tujhele mahali apa.
29 Wtedy zażądał światła i wskoczył do środka, a drżąc, padł [do nóg] Pawła i Sylasa.
Mlinzi ghwa gereza akas'oka taa siletibhwayi ni kujhingila mugati mu gereza manyata, akajha itetemeka ni kutila akabhabinila Paulo ni Sila,
30 A wyprowadziwszy ich z więzienia, powiedział: Panowie, co mam czynić, abym był zbawiony?
ni kubhapisya nje jha gereza ni kujobha, “Bhaheshimibhwa, niketakiki ili nibhweijhi kuokoka?
31 A oni odpowiedzieli: Uwierz w Pana Jezusa Chrystusa, a będziesz zbawiony, ty i twój dom.
Na bhene bhakan'jobhela, “Umwamini ajhi Bwana Yesu nabhi wibetekuokoka pamonga ni nyumba jha jhobhi.”
32 I głosili słowo Pańskie jemu i wszystkim jego domownikom.
Bhajobhi lilobhi lya Bwana kwa muene pamonga ni bhanu bhoha bha pa nyumba jha muene.
33 Tej samej godziny w nocy wziął [ich ze sobą], obmył ich rany i natychmiast się ochrzcił, on i wszyscy jego [domownicy].
Mlinzi ghwa gereza akabhatola ke'ru khela ni kubhasambisya sehemu sya bhalamele, muene pamonga ni bhanu bha panyumba pa muene. Mara bhakabatisibhwa.
34 Wprowadził ich do swego domu, zastawił [przed nimi] stół i weselił się, uwierzywszy Bogu z całym swoim domem.
Akabhaleta Paulo ni Sila kunyumba jha muene ni kubhatengela kyakulya. Ni muene ajhele ni furaha mbaha pamonga ni bhanu bha panyumba jha muene kwandabha bhamwamini K'yara.
35 Kiedy nastał dzień, pretorzy posłali służbę miejską ze słowami: Zwolnij tych ludzi.
Bho jhilikili pamusi, mahakimu bhatumili ujumbe kwa mlinzi jhola ghwa gereza bhakajobha, “Bharuhusu ajhi bhanu bhala bhalotayi.”
36 I strażnik więzienia oznajmił Pawłowi: Pretorzy przysłali [polecenie], żeby was wypuścić. Teraz więc wyjdźcie i idźcie w pokoju.
Mlinzi ghwa gereza akan'julisha Paulo juu jha malobhi aghu jha kujha, “Mahakimu bhaghisi ujumbe kujha nibharuhusuajhi mulotayi: hivyo mupitayi kwibhala na mulotayi kwa amani.
37 Lecz Paweł powiedział do nich: Publicznie, bez sądu biczowali i wtrącili do więzienia nas, obywateli rzymskich, a teraz potajemnie nas wyrzucają? Nic z tego! Niech sami przyjdą i wyprowadzą nas.
Lakini Paulo akabhajobhela, “Bhatutobhili hadharani, bhanu ambabho ndo Bharumi bila kutuhukumu na bhaamuili kutusopa mu ligereza; halafu henu bhilonda kutupisya kwa siri? Lepi jhibhwesekana lepi, bhene bhahidayi kutupisya mahali apa.”
38 Słudzy miejscy przekazali te słowa pretorom. A gdy [tamci] usłyszeli, że są Rzymianami, przestraszyli się.
Bhalinzi bhakabhajulisya mahakimu juu jha malobhi aghu, mahakimu bhatilili sana bhobhamanyili kujha Paulo ni Sila ndo Bharumi.
39 Przyszli, przeprosili ich i wyprowadziwszy, prosili, aby opuścili miasto.
Mahakimu bhakahida ni kubhasihi bhapitayi, na bhobhabhapisili kwibhala pa gereza, bhabhesokili Paulo ni Sila bhakapita kwibhala kubhoka mu mji obhu.
40 Kiedy wyszli z więzienia, wstąpili do [domu] Lidii, a gdy zobaczyli się z braćmi, pocieszyli ich i odeszli.
Kwa hiyo Paulo ni Sila bhakapita kwibhala pa gereza bhakahida kunyumba jha Lidia. Paulo ni Sila bho bha mbwene ndogo bhabhi bhabhapelimu muoyo ni kisha kubhoka mu mji obhu.
