Dzieje 16
1 Przybył do Derbe i Listry. A oto był tam pewien uczeń imieniem Tymoteusz, syn pewnej Żydówki, która uwierzyła, ojca natomiast Greka.
Pawulo wakasika alimwi ku Debbe aku Lisitila, aboobo, umwi mutobeli uutegwa Timoti wakaliwo, imwana wamukayintu muJuda iwakali musyomi, pesi wisi wakali muGiliki.
2 Bracia z Listry i Ikonium dawali o nim [dobre] świadectwo.
Wakali ampuwo mbotu kulibakwabo ibakali ku Lisitila aku Ikkoniyamu.
3 Paweł chciał go zabrać ze sobą, więc obrzezał go ze względu na Żydów, którzy mieszkali w tamtych stronach. Wszyscy bowiem wiedzieli, że jego ojciec był Grekiem.
Pawulo wakali kuyanda kweenda anguwe; nkinkaako wakamubweza wamupalula kaambo kaba Juda bakali mumasena aayo, nkambo kakuti boonse bakalizizi kuti wisi mu Giliki.
4 A gdy chodzili po miastach, przekazywali im nakazy ustanowione przez apostołów i starszych w Jerozolimie, których mieli przestrzegać.
Awo nibakayobweenda lwendo lwabo mumadolopo, bakayobupa imajwi kubatumwa abapati ibakali mu Jelusalema ikuti balilemeke.
5 I tak kościoły utwierdzały się w wierze i każdego dnia wzrastały liczebnie.
Awo imbungano zyakasimisigwa mu mweelwe ibuzuba abuzuba.
6 Gdy przeszli Frygię i krainę galacką, Duch Święty zabronił im głosić słowo [Boże] w Azji.
Pawulo abasindikizi bakwe bakayinda kumasena a Pilijiya a Galantiya, mbuli kuti bakali babindwa aMuuya Uusalala kuti bakambauke ijwi mubusena bwa Eziya.
7 Gdy przybyli do Myzji, próbowali pójść do Bitynii, ale im Duch nie pozwolił.
Nibakasika afwifwi Misiya, bakeezya kunjila mu Bbitiniya, pesi imuuya wa Jesu wakabakasya.
8 Przeszli więc Myzję i zeszli do Troady.
Awo nibakayinda Misiya, bakakusika kudolopo lya Tulowasi.
9 I w nocy Paweł miał widzenie: jakiś Macedończyk stał i prosił go: Przepraw się do Macedonii i pomóż nam!
Ichilengano chakaboneka kuli Pawulo imansiku; imwalumi waku Mesodoniya wakalimvwi mpawawo, kalikumukkumbila akwamba kuti, “kweza ku Mesodoniya uzotugwasye,”
10 Zaraz po tym widzeniu staraliśmy się wyruszyć do Macedonii, będąc tego pewni, że Pan nas powołał, abyśmy im głosili ewangelię.
awo Pawulo nakabona chilengano, mpawawo twakabambilila kuyaku Mesodoniya, akuzumina kuti Leza nguwatwiita kuti tukakambauke ijwi kuli mbabo.
11 Odpłynąwszy więc z Troady, zdążaliśmy wprost do Samotraki, a nazajutrz do Neapolu;
Akutalika kuyamba kuzwa ku Trowasi, twakeendela limwi kululama ku Samotilasi, aboobo mubuzuba butobela twakasika ku Neyopolisi.
12 Stamtąd zaś do Filippi, [rzymskiej] kolonii i głównego miasta tej części Macedonii, i zostaliśmy w tym mieście przez kilka dni.
Kuzwaawo twakaya ku Filipi, kalili dolopo lyaku Mesodoniya, idolopo lyabulemu mubboma akubwendeleezi bwa Loma, aboobo twakakkala mazuba miingi mudolopo eeli.
13 A w dzień szabatu wyszliśmy za miasto nad rzekę, gdzie zwykle odbywały się modlitwy. Usiedliśmy i rozmawialiśmy z kobietami, które się [tam] zeszły.
mubuzuba bwamugibelo twakazwa aanze aakkoma lyakubbazu lyamulonga, oko nkutwakayeya kuti kuli busena bwakukombela. Twakakkala aansi twambuula abakaintu bakabungene.
14 Przysłuchiwała się [temu] też pewna bogobojna kobieta, imieniem Lidia, z miasta Tiatyry, sprzedająca purpurę, której to serce otworzył Pan, aby uważnie słuchała tego, co mówił Paweł.
Umwi mwanakazi walikutegwa Lidiya, wakalikusambala zisamo zyamubala wantumbula, iwakali kukomba Mwami, wakatuswilila. Leza wakajula moyo wakwe kuti aswilizye loko nzyakali kwamba Pawulo.
15 A gdy została ochrzczona razem ze swoim domem, poprosiła: Jeśli uznaliście mnie za wierną Panu, wejdźcie do mojego domu i zamieszkajcie w nim. I wymogła to na nas.
Aawo naka bbabbatizigwa antoomwe abempuli yakwe, wakatukombelazya, wakamba kuti, “kuti mwandibona kuti ndilasyoma kuli Leza, amuze mukakkale kunganda yangu.” Alimwi wakatukombelezya.
16 I stało się, gdy szliśmy na modlitwę, że zabiegła nam [drogę] pewna dziewczyna, która miała ducha wieszczego i swoimi wróżbami przynosiła wielki dochód swoim panom.
Mbuzyakaba, aawo nitwakali kuya kubusena bwakukukombela, umwi musimbi muzike iwakali aamuya wabusondi wakatuwondongania. Wakapa basimalelo bakwe impindu kuzwa kubusondi bwakwe.
17 A chodząc za Pawłem i za nami, wołała: Ci ludzie są sługami Boga Najwyższego i zwiastują nam drogę zbawienia.
Oyu mukaintu wakatobelela Pawulo andiswe kali koompolola, wakati, “Aaba balumi mbabelesi ba Leza wabulemu. Bali kumukambawukila ijwi lyalufutuko.”
18 A robiła to przez wiele dni. Lecz Paweł, bolejąc nad tym, odwrócił się i powiedział do ducha: Rozkazuję ci w imię Jezusa Chrystusa, abyś z niej wyszedł. I w tej chwili wyszedł.
Wakachita mbuboobu kwamazuba miingi. Pesi Pawulo, nakamunyemya loko, wakacheba akwambila muuya oyu wakati, “Ndili kukwambila muzina lya Jesu Kilisito kuti uzwe mumukayintu oyu.” Aboobo imuuya wakazwa muchiindi nchichecho.
19 Gdy jej panowie zobaczyli, że przepadła nadzieja ich zysku, schwytali Pawła i Sylasa, zawlekli ich na rynek przed władzę;
Aawo basimalelo bakwe nibakabona kuti imweenya wabo wakujana mpindu wagola, bakajata Pawulo a Sayilasi akubakwelela kuli basimulawu muchisambalilo.
20 Stawili ich przed pretorami i powiedzieli: Ci ludzie, którzy są Żydami, sieją zamęt w naszym mieście.
Nibakabeeta kuli Sikubeteka, bakati, “Aaba baalumi balikupenzya idolopo lyesu, mba Juda.
21 I głoszą zwyczaje, których nam, jako Rzymianom, nie wolno przyjmować ani zachowywać.
Bakambawuka milawu itazumininwi kuti ba Looma batambule akuchita mbubo.”
22 I wystąpił tłum przeciwko nim, a pretorzy zdarli z nich szaty i kazali wychłostać [ich] rózgami.
Aawo iluundu loonse lwakanyampuka akutongooka aatala a Pawulo a Sayilasi, imubetesi wakadelula akubazwatununa zisamo akwambilizya kuti bawumwe amilamu.
23 Po wymierzeniu wielu razów wtrącili [ich] do więzienia, przykazując strażnikowi, żeby ich dobrze pilnował.
Nibakamana kubabuduula, bakabawalila muntolongo akwambila simulinda ntolongo kuti abalinde tabazwi.
24 Otrzymawszy taki rozkaz, wtrącił ich do wewnętrznego lochu, a ich nogi zakuł w dyby.
Musule akapegwa mulawo oyu, simulinda ntolongo wakabajalila mukaanda kamukati loko kabasungidwe misungo kumawulu.
25 O północy Paweł i Sylas modlili się i śpiewem chwalili Boga, a więźniowie słyszeli ich.
Aakati kabusiku Pawulu a Sayilasi bakalikukomba akwimbila Leza, awo bamwi basungwa bakali kubaswilizya.
26 Nagle powstało silne trzęsienie [ziemi], tak że zachwiały się fundamenty więzienia. I natychmiast otworzyły się wszystkie drzwi i wszystkim rozwiązały się więzy.
Muchiindi chifwifwi kwakaba muzuzumo wanyika, ezi zyakazunganisya intolongo; mpawo imilyango yakajuka, alimwi imisungo yanketani yakanguunuka kuli umwi awumwi.
27 A gdy strażnik więzienia obudził się i zobaczył otwarte drzwi więzienia, dobył miecz i chciał się zabić, sądząc, że więźniowie pouciekali.
Simulinda ntolongo wakasinsimuka akubona milyango yantolongo kayaseeme; wakabweza ipanga lyakwe (Ifulo) lyakwe akuyanda kulijaya, nkaambo wakayeeya kuti basungwa boonse bachija.
28 Lecz Paweł zawołał donośnym głosem: Nie rób sobie nic złego, bo jesteśmy tu wszyscy.
Pesi Pawulo wakatambwizya ajwi pati, wakati, “utalinyonyoni, nkambo toonse mputuli.”
29 Wtedy zażądał światła i wskoczył do środka, a drżąc, padł [do nóg] Pawła i Sylasa.
Simulinda ntolongo wakayasya malampi akunjila mukati, kateketa akuyowa, wakawidaansi kunembo lya Pawulo a Sayilasi.
30 A wyprowadziwszy ich z więzienia, powiedział: Panowie, co mam czynić, abym był zbawiony?
Wakabeeta aanze akwamba kuti, “Nobapati, ndichite biyeni kuti ndifutulwe?”
31 A oni odpowiedzieli: Uwierz w Pana Jezusa Chrystusa, a będziesz zbawiony, ty i twój dom.
Bakaamba kuti, “syoma kuMwami Jeso, ulafutulwa. iwebo ampuli yako.”
32 I głosili słowo Pańskie jemu i wszystkim jego domownikom.
Bakamwambila ijwi lya Mwami, antoomwe aboonse bempuli yakwe.
33 Tej samej godziny w nocy wziął [ich ze sobą], obmył ich rany i natychmiast się ochrzcił, on i wszyscy jego [domownicy].
Awo simulinda ntolongo wakabweza boonse busiku oobo, wabasanzya zilonda, alimwi wakabbabbatizigwa aboonse bempuli yakwe mpawawo.
34 Wprowadził ich do swego domu, zastawił [przed nimi] stół i weselił się, uwierzywszy Bogu z całym swoim domem.
Nakeeta Pawulo a Sayilasi munganda yakwe akubapa ichakulya, wakabotelwa kapati ampuli yakwe yoonse, nkambo wakali wasyoma kuli Leza.
35 Kiedy nastał dzień, pretorzy posłali służbę miejską ze słowami: Zwolnij tych ludzi.
Nibwakacha, imubetesi wakatuma ijwi kuli basikulinda, wakati, “Amubaleke baalumi abo bayinke.”
36 I strażnik więzienia oznajmił Pawłowi: Pretorzy przysłali [polecenie], żeby was wypuścić. Teraz więc wyjdźcie i idźcie w pokoju.
Simulinda ntolongo wakambila Pawulo, wakati; imubetesi walayizya kuti ndimulekezye mwende nkokuti amuzwe lino, mweende mulumuuno.”
37 Lecz Paweł powiedział do nich: Publicznie, bez sądu biczowali i wtrącili do więzienia nas, obywateli rzymskich, a teraz potajemnie nas wyrzucają? Nic z tego! Niech sami przyjdą i wyprowadzą nas.
Pesi Pawulo wakabambila kuti; “Batuuma kunembo lyabantu kabatatubetekede, nikuba kuti tuzwa ku Looma - alimwi batubika muntolongo. Lino bayanda kutugwisya chakusisikizya na: Pepe. Aabaze mbabo bazotwaangunune.
38 Słudzy miejscy przekazali te słowa pretorom. A gdy [tamci] usłyszeli, że są Rzymianami, przestraszyli się.
Basimulinda ntolongo bakasisya majwi ayaa kubabetesi, nibakamvwa kuti Pawulo a Sayilasi mba Loma bakayoowa.
39 Przyszli, przeprosili ich i wyprowadziwszy, prosili, aby opuścili miasto.
Bakasika ibabetesi akukkumbila lulekelelo kuliba Pawulo a Sayilasi akubagwisya aanze, akubakumbila kuti bazwe mudolopo eeli.
40 Kiedy wyszli z więzienia, wstąpili do [domu] Lidii, a gdy zobaczyli się z braćmi, pocieszyli ich i odeszli.
Pawulo a Sayilasi bakazwa muntolongo akuya kunganda ya Lidiya. Aawo Pawulo a Sayilasi nibakabona babunyina, bakabasungwazya alimwi bakazwa mudolopo eeli.
