I Samuela 14

1 Pewnego dnia Jonatan, syn Saula, powiedział do swego giermka: Chodź, pójdziemy do załogi Filistynów, która jest po tamtej stronie. Lecz swemu ojcu nic [o tym] nie powiedział.

and to be [the] day and to say Jonathan son: child Saul to(wards) [the] youth to lift: bear article/utensil his to go: come! [emph?] and to pass to(wards) station Philistine which from side: beside this and to/for father his not to tell

2 Saul zaś pozostał na krańcu Gibea pod drzewem granatu, które było w Migron. A lud, który [był] z nim, [liczył] około sześciuset mężczyzn.

and Saul to dwell in/on/with end [the] Gibeah underneath: under [the] pomegranate which in/on/with Migron and [the] people which with him like/as six hundred man

3 A Achiasz, syn Achituba, brata Ikaboda, syna Pinchasa, syna Helego, kapłana PANA w Szilo, nosił [wtedy] efod. Lud zaś nie wiedział, że Jonatan odszedł.

and Ahijah son: child Ahitub brother: male-sibling Ichabod son: child Phinehas son: child Eli priest LORD in/on/with Shiloh to lift: bear ephod and [the] people not to know for to go: went Jonathan

4 Między przełęczami, gdzie Jonatan chciał przejść do załogi Filistynów, [była] ostra skała po jednej stronie i ostra skała po drugiej stronie; jedną z nich nazywano Boses, a drugą – Senne.

and between: among [the] ford which to seek Jonathan to/for to pass upon station Philistine tooth: crag [the] crag from [the] side: beside from this and tooth: crag [the] crag from [the] side: beside from this and name [the] one Bozez and name [the] one Seneh

5 Jedna skała była zwrócona na północ, naprzeciw Mikmas, a druga – na południe, naprzeciw Gibea.

[the] tooth: crag [the] one pillar from north opposite Michmash and [the] one from south opposite Geba

6 I Jonatan powiedział do swego giermka: Chodź, pójdziemy do załogi tych nieobrzezanych, może PAN zadziała dla nas, gdyż PANU nietrudno wybawić przez wielu czy przez niewielu.

and to say Jonathan to(wards) [the] youth to lift: bear article/utensil his to go: come! [emph?] and to pass to(wards) station [the] uncircumcised [the] these perhaps to make: do LORD to/for us for nothing to/for LORD restraint to/for to save in/on/with many or in/on/with little

7 Jego giermek odpowiedział mu: Czyń wszystko, co jest w twoim sercu. Idź, oto ja jestem z tobą według twojej woli.

and to say to/for him to lift: bearing(armour) article/utensil his to make: do all which in/on/with heart your to stretch to/for you look! I with you like/as heart your

8 Wtedy Jonatan powiedział: Pójdziemy do tych ludzi i pokażemy się im.

and to say Jonathan behold we to pass to(wards) [the] human and to reveal: reveal to(wards) them

9 Jeśli powiedzą nam: Czekajcie, aż przyjdziemy do was, to zatrzymamy się na swym miejscu i nie pójdziemy do nich;

if thus to say to(wards) us to silence: stationary till to touch we to(wards) you and to stand: stand underneath: stand us and not to ascend: rise to(wards) them

10 Lecz jeśli powiedzą: Chodźcie do nas, to pójdziemy, gdyż PAN wydał ich w nasze ręce. To będzie dla nas znakiem.

and if thus to say to ascend: rise upon us and to ascend: rise for to give: give them LORD in/on/with hand: power our and this to/for us [the] sign: indicator

11 Pokazali się więc obaj straży filistyńskiej. I Filistyni powiedzieli: Oto Hebrajczycy wychodzą z nor, w których się ukryli.

and to reveal: reveal two their to(wards) station Philistine and to say Philistine behold Hebrew to come out: come from [the] hole which to hide there

12 I ludzie ze straży odezwali się do Jonatana i giermka: Podejdźcie do nas, a pokażemy wam coś. Jonatan powiedział do swego giermka: Chodź za mną, gdyż PAN wydał ich w ręce Izraela.

and to answer human [the] guard [obj] Jonathan and [obj] to lift: bearing(armour) article/utensil his and to say to ascend: rise to(wards) us and to know [obj] you word: thing and to say Jonathan to(wards) to lift: bearing(armour) article/utensil his to ascend: rise after me for to give: give them LORD in/on/with hand: power Israel

13 Jonatan wspinał się na swych rękach i nogach, a jego giermek szedł za nim. I padali przed Jonatanem, a jego giermek, [idący] za nim, dobijał [ich].

and to ascend: rise Jonathan upon hand his and upon foot his and to lift: bearing(armour) article/utensil his after him and to fall: kill to/for face: before Jonathan and to lift: bearing(armour) article/utensil his to die after him

14 To była pierwsza klęska, jaką [zadali] Jonatan i jego giermek. Zabili około dwudziestu ludzi, na przestrzeni około morgi pola.

and to be [the] wound [the] first which to smite Jonathan and to lift: bearing(armour) article/utensil his like/as twenty man like/as in/on/with half furrow pair land: country

15 I padł strach na obóz w polu i na cały lud. Przeraziły się także załoga oraz łupieżcy, a ziemia zatrzęsła się, wywołując wielką trwogę.

and to be trembling in/on/with camp in/on/with land: country and in/on/with all [the] people [the] station and [the] to ruin to tremble also they(masc.) and to tremble [the] land: country/planet and to be to/for trembling God

16 I strażnicy Saula w Gibea Beniamina zobaczyli, że tłum się rozpierzchł i biegł w bezładzie.

and to see: see [the] to watch to/for Saul in/on/with Gibeah Benjamin and behold [the] crowd to melt and to go: went and here

17 Wtedy Saul powiedział do ludu, który przy nim [był]: Dokonajcie przeglądu i zobaczcie, kto od nas odszedł. A gdy dokonali przeglądu, okazało się, że nie [było] Jonatana i jego giermka.

and to say Saul to/for people which with him to reckon: list please and to see: see who? to go: went from from with us and to reckon: list and behold nothing Jonathan and to lift: bearing(armour) article/utensil his

18 Saul powiedział do Achiasza: Przynieś arkę Boga, gdyż arka Boga była w tym czasie u synów Izraela.

and to say Saul to/for Ahijah to approach: bring [emph?] ark [the] God for to be ark [the] God in/on/with day [the] he/she/it and son: descendant/people Israel

19 Kiedy Saul jeszcze mówił do kapłana, zamieszanie w obozie filistyńskim trwało i coraz bardziej się wzmagało. Saul powiedział więc do kapłana: Cofnij rękę.

and to be till to speak: speak Saul to(wards) [the] priest and [the] crowd which in/on/with camp Philistine and to go: continue to go: continue and many and to say Saul to(wards) [the] priest to gather hand your

20 Potem Saul i cały lud, który z nim był, zebrali się i przyszli na miejsce bitwy, a miecz każdego był zwrócony przeciwko drugiemu i porażka [była] bardzo wielka.

and to cry out Saul and all [the] people which with him and to come (in): come till [the] battle and behold to be sword man: anyone in/on/with neighbor his tumult great: large much

21 A Hebrajczycy, którzy byli przedtem z Filistynami i którzy zewsząd z nimi wyruszyli do obozu, również [przeszli] na stronę Izraelitów, którzy byli z Saulem i Jonatanem.

and [the] Hebrew to be to/for Philistine like/as previously three days ago which to ascend: rise with them in/on/with camp around and also they(masc.) to/for to be with Israel which with Saul and Jonathan

22 Wszyscy też Izraelici, którzy ukryli się na górze Efraim, gdy usłyszeli, że Filistyni uciekają, wyruszyli za nimi w pościg w tej bitwie.

and all man Israel [the] to hide in/on/with mountain: hill country Ephraim to hear: hear for to flee Philistine and to cleave also they(masc.) after them in/on/with battle

23 I PAN wybawił Izraela w tym dniu, bitwa zaś przeniosła się aż do Bet-Awen.

and to save LORD in/on/with day [the] he/she/it [obj] Israel and [the] battle to pass [obj] Beth-aven Beth-aven

24 A Izraelici byli strudzeni w tym dniu. Saul bowiem zaprzysiągł lud, mówiąc: Przeklęty człowiek, który jadłby [jakikolwiek] posiłek przed wieczorem, dopóki nie zemszczę się na swoich wrogach. Dlatego nikt z ludu nie skosztował [żadnego] posiłku.

and man Israel to oppress in/on/with day [the] he/she/it and to swear Saul [obj] [the] people to/for to say to curse [the] man which to eat food till [the] evening and to avenge from enemy my and not to perceive all [the] people food

25 Wtedy cały [lud] tej ziemi przyszedł do lasu, gdzie był miód na ziemi.

and all [the] land: country/planet to come (in): come in/on/with honeycomb and to be honey upon face: before [the] land: soil

26 A gdy lud wszedł do lasu, ujrzał spływający miód. Nikt jednak nie podniósł ręki do ust, bo lud bał się tej przysięgi.

and to come (in): come [the] people to(wards) [the] honeycomb and behold traveller honey and nothing to overtake hand his to(wards) lip his for to fear [the] people [obj] [the] oath

27 Lecz Jonatan nie słyszał, jak jego ojciec zaprzysięgał lud. Ściągnął więc koniec laski, którą miał w ręku, namoczył go w plastrze miodu i podniósł rękę do ust, a jego oczy rozbłysły.

and Jonathan not to hear: hear in/on/with to swear father his [obj] [the] people and to send: reach [obj] end [the] tribe: rod which in/on/with hand his and to dip [obj] her in/on/with honeycomb [the] honey and to return: return hand his to(wards) lip his (and to light *Q(K)*) eye his

28 Wtedy ktoś z ludu odezwał się: Twój ojciec zaprzysiągł lud, mówiąc: Przeklęty człowiek, który jadłby dzisiaj posiłek. A lud był wyczerpany.

and to answer man from [the] people and to say to swear to swear father your [obj] [the] people to/for to say to curse [the] man which to eat food [the] day: today and be faint [the] people

29 Jonatan odpowiedział: Mój ojciec sprowadza nieszczęście na ziemię. Patrzcie, proszę, jak rozbłysły moje oczy, dlatego że skosztowałem trochę tego miodu.

and to say Jonathan to trouble father my [obj] [the] land: country/planet to see: see please for to light eye my for to perceive little honey [the] this

30 Co dopiero, gdyby lud najadł się dziś z łupu swoich wrogów, który zdobył! Czy klęska wśród Filistynów nie byłaby większa?

also for if to eat to eat [the] day [the] people from spoil enemy his which to find for now not to multiply wound in/on/with Philistine

31 W tym dniu pobili Filistynów od Mikmas [aż] do Ajjalon, a lud był bardzo wyczerpany.

and to smite in/on/with day [the] he/she/it in/on/with Philistine from Michmash Aijalon [to] and be faint [the] people much

32 Wtedy lud rzucił się na łup, brał owce, woły i cielęta i zarzynał je na ziemi, i jadł [je] razem z krwią.

(and to pounce *Q(K)*) [the] people to(wards) ([the] spoil *Q(K)*) and to take: take flock and cattle and son: young animal cattle and to slaughter land: soil [to] and to eat [the] people upon [the] blood

33 I doniesiono [o tym] Saulowi: Oto lud grzeszy przeciw PANU, jedząc razem z krwią. A on powiedział: Zgrzeszyliście. Przytoczcie do mnie teraz wielki kamień.

and to tell to/for Saul to/for to say behold [the] people to sin to/for LORD to/for to eat upon [the] blood and to say to act treacherously to roll to(wards) me [the] day stone great: large

34 Potem Saul powiedział: Rozproszcie się między ludem i powiedzcie mu: Niech każdy przyprowadzi do mnie swego wołu i swoją owcę, zabijajcie je tu i jedzcie, a nie grzeszcie przeciwko PANU, jedząc razem z krwią. Każdy więc z ludu przyprowadził tej nocy własnoręcznie swego wołu i tam go zabijał.

and to say Saul to scatter in/on/with people and to say to/for them to approach: bring to(wards) me man: anyone cattle his and man: anyone sheep his and to slaughter in/on/with this and to eat and not to sin to/for LORD to/for to eat to(wards) [the] blood and to approach: bring all [the] people man: anyone cattle his in/on/with hand: monument his [the] night and to slaughter there

35 Saul zbudował też ołtarz dla PANA. Był to pierwszy ołtarz, który zbudował dla PANA.

and to build Saul altar to/for LORD [obj] him to profane/begin: begin to/for to build altar to/for LORD

36 Następnie Saul powiedział: Puśćmy się w pogoń za Filistynami nocą, łupmy ich aż do świtu, a nie zostawmy ani jednego z nich. Odpowiedzieli mu: Czyń wszystko, co ci się wydaje słuszne. Kapłan zaś powiedział: Przystąpmy tu do Boga.

and to say Saul to go down after Philistine night and to plunder in/on/with them till light [the] morning and not to remain in/on/with them man: anyone and to say all [the] pleasant in/on/with eye: appearance your to make: do and to say [the] priest to present: come here to(wards) [the] God

37 Saul zapytał więc Boga: Czy mam puścić się w pogoń za Filistynami? Czy wydasz ich w ręce Izraela? Lecz nie odpowiedział mu tego dnia.

and to ask Saul in/on/with God to go down after Philistine to give: give them in/on/with hand: power Israel and not to answer him in/on/with day [the] he/she/it

38 Wtedy Saul powiedział: Zbliżcie się wszyscy przywódcy ludu, zbadajcie i zobaczcie, na czym polega ten dzisiejszy grzech.

and to say Saul to approach: approach here all corner [the] people and to know and to see: see in/on/with what? to be [the] sin [the] this [the] day

39 Bo jak żyje PAN, który wybawia Izraela, choćby [to] był [grzech] mego syna Jonatana, poniesie śmierć. I [nikt] z całego ludu mu nie odpowiedział.

for alive LORD [the] to save [obj] Israel that if: except if: except there he in/on/with Jonathan son: child my for to die to die and nothing to answer him from all [the] people

40 Potem rzekł do całego Izraela: Wy będziecie po jednej stronie, a ja i mój syn Jonatan będziemy po drugiej stronie. I lud odpowiedział Saulowi: Czyń, co uważasz za słuszne.

and to say to(wards) all Israel you(m. p.) to be to/for side: beside one and I and Jonathan son: child my to be to/for side: beside one and to say [the] people to(wards) Saul [the] pleasant in/on/with eye: appearance your to make: do

41 Saul powiedział więc do PANA, Boga Izraela: Okaż prawdę. I [los] padł na Jonatana i Saula, a lud [z tego] uszedł.

and to say Saul to(wards) LORD God Israel (to/for what? not to answer [obj] servant/slave your [the] day: today if there in/on/with me or in/on/with Jonathan son: child my [the] iniquity: crime [the] this LORD God Israel to give [emph?] Urim and if there he [the] iniquity: crime [the] this in/on/with people your Israel *X*) to give [emph?] unblemished: Thummim and to capture Jonathan and Saul and [the] people to come out: come

42 Potem Saul powiedział: Rzućcie los między mną a moim synem Jonatanem. I [los] padł na Jonatana.

and to say Saul to fall: allot between me and between Jonathan son: child my and to capture Jonathan

43 Wtedy Saul powiedział do Jonatana: Powiedz mi, co uczyniłeś? Jonatan odpowiedział mu: Skosztowałem tylko trochę miodu końcem laski, którą miałem w ręku. Oto mam umrzeć.

and to say Saul to(wards) Jonathan to tell [emph?] to/for me what? to make: do and to tell to/for him Jonathan and to say to perceive to perceive in/on/with end [the] tribe: rod which in/on/with hand my little honey look! I to die

44 Saul odpowiedział: Niech mi to Bóg uczyni, a do tego dorzuci. Musisz umrzeć, Jonatanie.

and to say Saul thus to make: do God and thus to add for to die to die Jonathan

45 Lud jednak powiedział do Saula: Czy ma umrzeć Jonatan, który uczynił to wielkie wybawienie w Izraelu? Nie daj Boże! Jak żyje PAN, ani jeden włos z jego głowy nie spadnie na ziemię, gdyż [z pomocą] Bożą uczynił to dzisiaj. I tak lud wybawił Jonatana, i nie umarł.

and to say [the] people to(wards) Saul Jonathan to die which to make: do [the] salvation [the] great: large [the] this in/on/with Israel forbid alive LORD if: surely no to fall: fall from hair head his land: soil [to] for with God to make: do [the] day: today [the] this and to ransom [the] people [obj] Jonathan and not to die

46 Wtedy Saul zaniechał pościgu za Filistynami, Filistyni zaś powrócili do swego miejsca.

and to ascend: rise Saul from after Philistine and Philistine to go: went to/for place their

47 A Saul objął królestwo nad Izraelem i walczył ze wszystkimi swymi wrogami dokoła: z Moabem, synami Ammona, Edomem, królami Soby i Filistynami. I gdziekolwiek się zwrócił, zwyciężał.

and Saul to capture [the] kingship upon Israel and to fight around: side in/on/with all enemy his in/on/with Moab and in/on/with son: descendant/people Ammon and in/on/with Edom and in/on/with king Zobah and in/on/with Philistine and in/on/with all which to turn be wicked

48 Zebrał również wojsko, pobił Amalekitów i wyrwał Izraela z rąk tych, którzy go pustoszyli.

and to make: do strength and to smite [obj] Amalek and to rescue [obj] Israel from hand: power to plunder him

49 Synami Saula byli: Jonatan, Jiszwi i Malkiszua. Imiona jego dwóch córek: imię pierworodnej – Merab, a młodszej – Mikal;

and to be son: child Saul Jonathan and Ishvi and Malchi-shua Malchi-shua and name two daughter his name [the] firstborn Merab and name [the] small Michal

50 Żona Saula miała na imię Achinoam, [była] córką Achimaasa. Wódz jego wojska miał na imię Abner, [był] synem Nera, stryja Saula.

and name woman: wife Saul Ahinoam daughter Ahimaaz and name ruler army his Abner son: child Ner beloved: male relative Saul

51 Kisz był ojcem Saula, a Ner, ojciec Abnera, był synem Abiela.

and Kish father Saul and Ner father Abner son: child Abiel

52 Przez całe życie Saula trwała zacięta wojna z Filistynami. A gdy Saul zobaczył jakiegoś silnego i dzielnego mężczyznę, zabierał go do siebie.

and to be [the] battle strong upon Philistine all day Saul and to see: see Saul all man mighty man and all son: descendant/people strength and to gather him to(wards) him