Przysłów 1
1 Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
Para entender sabiduría y doctrina; para conocer las razones prudentes;
3 Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Para recibir el consejo de prudencia, justicia, y juicio y equidad;
4 Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
Para dar sagacidad á los simples, y á los jóvenes inteligencia y cordura.
5 Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
Oirá el sabio, y aumentará el saber; y el entendido adquirirá consejo;
6 Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
Para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
8 Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, y no desprecies la dirección de tu madre:
9 Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, y collares á tu cuello.
10 Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
Si dijeren: Ven con nosotros, pongamos asechanzas á la sangre, acechemos sin motivo al inocente;
Los tragaremos vivos como el sepulcro, y enteros, como los que caen en sima; (Sheol h7585)
13 Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
Hallaremos riquezas de todas suertes, henchiremos nuestras casas de despojos;
14 Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
Echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa:
15 Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
Hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas:
16 Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
Porque sus pies correrán al mal, é irán presurosos á derramar sangre.
17 Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
18 Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, y á sus almas tienden lazo.
19 Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, [la cual] prenderá el alma de sus poseedores.
20 Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
La sabiduría clama de fuera, da su voz en las plazas:
21 W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
Clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
Volveos á mi reprensión: he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
25 Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
Antes desechasteis todo consejo mío, y mi reprensión no quisisteis:
26 Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
También yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando [os] viniere lo que teméis;
27 Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
28 Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
Entonces me llamarán, y no responderé; buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, y no escogieron el temor de Jehová,
30 Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
Ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía:
31 Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
Comerán pues del fruto de su camino, y se hartarán de sus consejos.
32 Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los necios los echará á perder.
33 Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado, sin temor de mal.
