Przysłów 1
1 Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
Parabolæ Salomonis, filii David, regis Israël,
2 Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
ad sciendam sapientiam et disciplinam;
3 Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
ad intelligenda verba prudentiæ, et suscipiendam eruditionem doctrinæ, justitiam, et judicium, et æquitatem:
4 Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
ut detur parvulis astutia, adolescenti scientia et intellectus.
5 Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
Audiens sapiens, sapientior erit, et intelligens gubernacula possidebit.
6 Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
Animadvertet parabolam et interpretationem, verba sapientum et ænigmata eorum.
7 Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
Timor Domini principium sapientiæ; sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt.
8 Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Audi, fili mi, disciplinam patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ:
9 Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
ut addatur gratia capiti tuo, et torques collo tuo.
10 Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas eis.
11 Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
Si dixerint: Veni nobiscum, insidiemur sanguini; abscondamus tendiculas contra insontem frustra;
deglutiamus eum sicut infernus viventem, et integrum quasi descendentem in lacum; (Sheol h7585)
13 Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
omnem pretiosam substantiam reperiemus; implebimus domos nostras spoliis:
14 Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
sortem mitte nobiscum, marsupium unum sit omnium nostrum:
15 Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
fili mi, ne ambules cum eis; prohibe pedem tuum a semitis eorum:
16 Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
pedes enim illorum ad malum currunt, et festinant ut effundant sanguinem.
17 Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
Frustra autem jacitur rete ante oculos pennatorum.
18 Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
Ipsi quoque contra sanguinem suum insidiantur, et moliuntur fraudes contra animas suas.
19 Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
Sic semitæ omnis avari: animas possidentium rapiunt.
20 Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
Sapientia foris prædicat; in plateis dat vocem suam:
21 W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
in capite turbarum clamitat; in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens:
22 Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
Usquequo, parvuli, diligitis infantiam, et stulti ea quæ sibi sunt noxia cupient, et imprudentes odibunt scientiam?
23 Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
convertimini ad correptionem meam. En proferam vobis spiritum meum, et ostendam vobis verba mea.
24 Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
Quia vocavi, et renuistis; extendi manum meam, et non fuit qui aspiceret:
25 Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
despexistis omne consilium meum, et increpationes meas neglexistis.
26 Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
Ego quoque in interitu vestro ridebo, et subsannabo cum vobis id quod timebatis advenerit.
27 Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
Cum irruerit repentina calamitas, et interitus quasi tempestas ingruerit; quando venerit super vos tribulatio et angustia:
28 Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
tunc invocabunt me, et non exaudiam; mane consurgent, et non invenient me:
29 Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
eo quod exosam habuerint disciplinam, et timorem Domini non susceperint,
30 Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
nec acquieverint consilio meo, et detraxerint universæ correptioni meæ.
31 Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.
32 Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
Aversio parvulorum interficiet eos, et prosperitas stultorum perdet illos.
33 Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
Qui autem me audierit, absque terrore requiescet, et abundantia perfruetur, timore malorum sublato.
