Przysłów 8
1 Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
Die Weisheit! Ruft sie nicht? Und Einsicht läßt sich hören
2 Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
am Weg ganz oben auf den Höhen; an Scheidewegen tritt sie auf.
3 U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
Beim Eingang in die Stadt, an ihren Toren, am Eingang zu den Pforten ruft sie aus:
4 Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
"Zu euch, ihr Männer, rede ich; ich spreche zu den Menschenkindern:
5 Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
Ihr Einfältigen, lernet Klugheit! Ihr Toren, kommet zur Vernunft!
6 Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
Hört zu! Denn ich will Rechtes reden, und meiner Rede Inhalt ist, was richtig.
7 Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
Denn Redlichkeit nur spricht mein Gaumen; für meine Lippen ist Unehrlichkeit ein Greuel.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
Rechtschaffen ist, was immer spricht mein Mund, nichts Hinterlistiges, nichts Falsches ist darin,
9 Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
das Richtige für alle, die da fragen, und recht für die, die suchen nach Erkenntnis.
10 Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
Nimm meine Mahnung lieber an als Silber, Erkenntnis lieber als erlesenes Gold. -
11 Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
Denn besser noch als Perlen ist die Weisheit; und Kostbarkeiten kommen ihr nicht gleich."
12 Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
"Ich, Weisheit, hab zur Nachbarin die Klugheit; ich kann zu klugem Wissen kommen.
13 Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
Die Furcht des Herrn verträgt sich nicht mit Bösem. Ich hasse Hochmut, Hoffart, schlimmen Wandel sowie verkehrtes Reden.
14 Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
Mein ist der Rat, die Tüchtigkeit; Einsicht ist mein und mein die Stärke.
15 Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
Durch mich regieren Könige, und Fürsten herrschen, wie es rechtens ist.
16 Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
Durch mich befehlen Herrschende und all die hohen Erdenrichter.
17 Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
Wer mich liebt, den liebe ich; mich finden, die mich suchen,
18 Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
Reichtum und Ehre sind bei mir, ein stattlich Gut und Wohlergehen.
19 Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
Weit besser noch als Gold, als feines Gold, ist meine Frucht, und mein Ertrag ist kostbarer als auserlesen Silber.
20 Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
Ich wandle auf dem Pfade der Gerechtigkeit und mitten auf des Rechtes Wegen.
21 Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
Ich gebe denen, die mich lieben, immerdar Besitz und fülle ihre Schatzkammern."
22 Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
Mich schuf der Herr als Anfang seiner Laufbahn, als erstes seiner Werke,
23 Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
in der Urzeit. Von Ewigkeit her bin ich eingesetzt, im Anfang seit dem Weltbeginne.
24 Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
Die Ozeane waren nicht, da ward ich schon geboren, als es noch keine reichen Wasserquellen gab.
25 Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
Bevor die Berge eingesenkt, da war ich vor den Hügeln schon geboren.
26 Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
Er hatte Land und Flur noch nicht gemacht, noch nicht das Element des Staubes in der Welt,
27 Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
da war ich schon dabei, als er den Himmel hergestellt, als er die Wölbung überm Ozean festsetzte,
28 Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
als er die Wolken droben mächtig machte, und als des Ozeanes Fluten mächtig wurden,
29 Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
als er dem Meere seine Schranke setzte, daß die Gewässer sein Geheiß nicht überschritten, als er der Erde Gründe legte.
30 Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
Zur Seite war ich ihm als Schülerin und diente zur Ergötzung Tag für Tag und spielte vor ihm jede Zeit
31 Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
und spielte auf dem Erdkreis, den ich liebte, und zur Ergötzung diente ich den Menschenkindern."
32 Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
"Nun, meine Söhne, hört auf mich! Heil denen, die meine Wege wählen!
33 Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
Auf Mahnung hört, auf daß ihr weise werdet! Schlagt sie nicht in den Wind!
34 Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
Heil sei den Menschen, die mich hören und Tag für Tag an meinen Türen wachen und meiner Tore Pfosten hüten!
35 Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
Denn wer mich findet, findet Leben, und von dem Herrn empfängt er alles Nötige.
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
Wer aber mich verfehlt, der frevelt gegen seine eigene Seele; ja alle, die mich hassen, lieben nur den Tod."
