Przysłów 8
1 Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
Does wisdom not call? And understanding give forth her voice?
2 Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
At the head of high places by the way, She has stood between the paths,
3 U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
At the side of the gates, at the mouth of the city, The entrance of the openings, she cries aloud,
4 Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
“To you, O men, I call, And my voice [is] to the sons of men.
5 Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
Understand, you simple ones, prudence, And you fools, understand the heart,
6 Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
Listen, for I speak noble things, And the opening of my lips [is] uprightness.
7 Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
For my mouth utters truth, And wickedness [is] an abomination to my lips.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
All the sayings of my mouth [are] in righteousness, Nothing in them is contrary and perverse.
9 Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
All of them [are] plain to the intelligent, And upright to those finding knowledge.
10 Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
Receive my instruction, and not silver, And knowledge rather than choice gold.
11 Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
For wisdom [is] better than rubies, Indeed, all delights are not comparable with it.
12 Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
I, wisdom, have dwelt with prudence, And I find out a knowledge of purposes.
13 Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
The fear of YHWH [is] to hate evil; Pride, and arrogance, and an evil way, And a contrary mouth, I have hated.
14 Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
Counsel and substance [are] mine, I [am] understanding, I have might.
15 Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
By me kings reign, and princes decree righteousness,
16 Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
By me chiefs rule, and nobles, All judges of earth.
17 Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
I love those loving me, And those seeking me earnestly find me.
18 Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
Wealth and honor [are] with me, Lasting substance and righteousness.
19 Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
My fruit [is] better than gold, even fine gold, And my increase than choice silver.
20 Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
I cause to walk in a path of righteousness, In midst of paths of judgment,
21 Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
To cause my lovers to inherit substance, Indeed, I fill their treasures.
22 Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
YHWH possessed me—the beginning of His way, Before His works since then.
23 Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
I was anointed from the age, from the first, From former states of the earth.
24 Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
In there being no depths, I was brought forth, In there being no fountains heavy [with] waters,
25 Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
Before mountains were sunk, Before heights, I was brought forth.
26 Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
While He had not made the earth, and out-places, And the top of the dusts of the world.
27 Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
In His preparing the heavens I [am] there, In His decreeing a circle on the face of the deep,
28 Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
In His strengthening clouds above, In His making strong fountains of the deep,
29 Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
In His setting for the sea its limit, And the waters do not transgress His command, In His decreeing the foundations of earth,
30 Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
Then I am near Him, a workman, And I am a delight—day by day. Rejoicing before Him at all times,
31 Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
Rejoicing in the habitable part of His earth, And my delights [are] with the sons of men.
32 Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
And now, you sons, listen to me, Indeed, blessed are they who keep my ways.
33 Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
Hear instruction, and be wise, and do not slight.
34 Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
O the blessedness of the man listening to me, To watch at my doors day by day, To watch at the doorposts of my entrance.
35 Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
For whoever is finding me, has found life, And brings out goodwill from YHWH.
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
And whoever is missing me, is wronging his soul, All hating me have loved death!”
