Przysłów 8
1 Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
Doth not wisdom cry? and understanding put forth her voice?
2 Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
She standeth in the top of high places, by the way in the places of the paths.
3 U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
She crieth at the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors.
4 Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
Unto you, O men, I call; and my voice is to the sons of man.
5 Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
O ye simple, understand wisdom: and, ye fools, be ye of an understanding heart.
6 Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
Hear; for I will speak of excellent things; and the opening of my lips shall be right things.
7 Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
For my mouth shall speak truth; and wickedness is an abomination to my lips.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
All the words of my mouth are in righteousness; there is nothing froward or perverse in them.
9 Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
They are all plain to him that understandeth, and right to them that find knowledge.
10 Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
Receive my instruction, and not silver; and knowledge rather than choice gold.
11 Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
For wisdom is better than rubies; and all the things that may be desired are not to be compared to it.
12 Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
I wisdom dwell with prudence, and find out knowledge of witty inventions.
13 Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
The fear of YHWH is to hate evil: pride, and arrogancy, and the evil way, and the froward mouth, do I hate.
14 Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
Counsel is mine, and sound wisdom: I am understanding; I have strength.
15 Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
By me kings reign, and princes decree justice.
16 Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
By me princes rule, and nobles, even all the judges of the earth.
17 Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
I love them that love me; and those that seek me early shall find me.
18 Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
Riches and honour are with me; yea, durable riches and righteousness.
19 Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
My fruit is better than gold, yea, than fine gold; and my revenue than choice silver.
20 Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
I lead in the way of righteousness, in the midst of the paths of judgment:
21 Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
That I may cause those that love me to inherit substance; and I will fill their treasures.
22 Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
YHWH possessed me in the beginning of his way, before his works of old.
23 Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
I was set up from everlasting, from the beginning, or ever the earth was.
24 Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
When there were no depths, I was brought forth; when there were no fountains abounding with water.
25 Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
Before the mountains were settled, before the hills was I brought forth:
26 Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
While as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the highest part of the dust of the world.
27 Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
When he prepared the heavens, I was there: when he set a compass upon the face of the depth:
28 Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
When he established the clouds above: when he strengthened the fountains of the deep:
29 Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
When he gave to the sea his decree, that the waters should not pass his commandment: when he appointed the foundations of the earth:
30 Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
Then I was by him, as one brought up with him: and I was daily his delight, rejoicing always before him;
31 Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
Rejoicing in the habitable part of his earth; and my delights were with the sons of men.
32 Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
Now therefore hearken unto me, O ye children: for blessed are they that keep my ways.
33 Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
Hear instruction, and be wise, and refuse it not.
34 Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
Blessed is the man that heareth me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.
35 Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
For whoso findeth me findeth life, and shall obtain favour of YHWH.
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
But he that sinneth against me wrongeth his own soul: all they that hate me love death.
