Przysłów 8
1 Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
Does not wisdom cry out, and understanding put forth her voice?
2 Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
On the top of high places by the way, where the paths meet, she stands.
3 U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
Beside the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors, she cries aloud:
4 Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
To you, O men, I call. And my voice is to the sons of men.
5 Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
O ye simple, understand prudence, and, ye fools, be of an understanding heart.
6 Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
Hear, for I will speak excellent things. And the opening of my lips shall be right things.
7 Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
For my mouth shall utter truth. And wickedness is an abomination to my lips.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
All the words of my mouth are in righteousness. There is nothing crooked or perverse in them.
9 Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
They are all plain to him who understands, and right to those who find knowledge.
10 Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
Receive my instruction, and not silver, and knowledge rather than choice gold.
11 Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
For wisdom is better than rubies, and all the things that may be desired are not to be compared to it.
12 Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
I, wisdom, have made prudence my dwelling, and find out knowledge and discretion.
13 Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
The fear of Jehovah is to hate evil. Pride, and arrogance, and the evil way, and the perverse mouth, do I hate.
14 Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
Counsel is mine, and sound knowledge. I am understanding, I have might.
15 Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
By me kings reign, and rulers decree justice.
16 Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
By me rulers rule, and ranking men, even all the judges of the earth.
17 Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
I love those who love me, and those who seek me diligently shall find me.
18 Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
Riches and honor are with me, durable wealth and righteousness.
19 Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
My fruit is better than gold, yea, than fine gold, and my revenue than choice silver.
20 Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
I walk in the way of righteousness, in the midst of the paths of justice,
21 Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
that I may cause those who love me to inherit substance, and that I may fill their treasuries.
22 Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
Jehovah possessed me in the beginning of his way, before his works of old.
23 Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
I was set up from everlasting, from the beginning, before the earth was,
24 Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
when there were no depths. I was brought forth when there were no fountains abounding with water,
25 Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
before the mountains were settled, before the hills. I was brought forth
26 Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
while as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the beginning of the dust of the world.
27 Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
When he established the heavens, I was there. When he set a circle upon the face of the deep,
28 Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
when he made firm the skies above, when the fountains of the deep became strong,
29 Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
when he gave to the sea its bound that the waters should not transgress his commandment, when he marked out the foundations of the earth,
30 Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
then I was by him, a master workman. And I was daily his delight, rejoicing always before him,
31 Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
rejoicing in his habitable earth. And my delight was with the sons of men.
32 Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
Now therefore, ye sons, hearken to me. For blessed are those who keep my ways.
33 Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
Hear instruction, and be wise, and do not refuse it.
34 Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
Blessed is the man who hears me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.
35 Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
For he who finds me finds life, and shall obtain favor of Jehovah.
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
But he who sins against me wrongs his own soul. All those who hate me love death.
