Przysłów 6
1 Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
Hijo mío, si te has hecho responsable de tu prójimo, o has dado tu palabra por otro,
2 Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
Eres tomado como en una red por las palabras de tu boca, las palabras de tus labios te han vencido.
3 Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
Haz esto, hijo mío, y libérate, porque has venido al poder de tu prójimo; dirígete inmediatamente a tu vecino y pídele que lo libere de tu deuda.
4 Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
No duermas tus ojos ni descansen tus párpados;
5 Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
Libérate, como las gacelas de la mano del arquero, y el pájaro del que le pone una red.
6 Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
Ve a la hormiga, holgazan; piensa en sus caminos y sé sabio:
7 Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
No tener jefe, supervisor ni gobernante,
8 Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
Ellas obtienes su carne en el verano, almacenando comida en el momento de cortar el grano.
9 Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
¿Cuánto tiempo estarás durmiendo, oh enemigo del trabajo? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
10 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
Un poco de sueño, un poco de descanso, un poco de plegar de las manos en el sueño:
11 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
Entonces la pérdida vendrá sobre ti como un forajido, y tu necesidad como un hombre armado.
12 Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
Un hombre que no sirve para nada es un malhechor; él sigue su camino causando problemas con palabras falsas;
13 Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
Haciendo señales con sus ojos, frotándose con los pies, y dando noticias con sus dedos;
14 Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
Su mente siempre está diseñando el mal: provoca actos violentos.
15 Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
Por esta causa, su caída será repentina; rápidamente él será quebrado, y no habrá ayuda para él.
16 Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
Seis cosas son odiadas por el Señor; siete cosas le repugnan:
17 Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
Ojos de soberbia, lengua falsa, manos que quitan la vida sin causa;
18 Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
Un corazón lleno de malos designios, pies que corren rápidamente después del pecado;
19 Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
Un testigo falso, exhalando palabras falsas, y uno que desata actos violentos entre hermanos.
20 Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Hijo mío, guarda el gobierno de tu padre, y ten en memoria las enseñanzas de tu madre:
21 Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
Haz que estén siempre guardadas en tu corazón, y tenlas colgando alrededor de tu cuello.
22 Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
En tu caminar, serán tu guía; cuando duermas, te cuidarán; cuando estés despierto, hablarán contigo.
23 (Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
Porque su regla es una luz, y su enseñanza una luz resplandeciente; y las palabras de entrenamiento son la forma de vida.
24 Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
Te mantendrán lejos de la mujer malvada, de la lengua seductora de la mujer adúltera.
25 Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
No dejes que el deseo de tu corazón vaya tras su hermoso cuerpo; no dejes que sus ojos te tomen prisionero.
26 Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
Porque una mujer prostituta está buscando dinero, pero la adúltera busca destruir el alma del hombre.
27 Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
¿Puede un hombre prender fuego a su pecho sin quemar su ropa?
28 Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
¿O puede uno caminar por carbones encendidos, y sus pies no se quemarán?
29 Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
Así es con el que entra a la mujer de su prójimo; el que tiene algo que ver con ella no quedará libre del castigo.
30 Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
Los hombres no tienen una opinión baja de un ladrón que toma comida cuando la necesita:
31 Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
Pero si lo toman en el acto, tendrá que devolver siete veces más, renunciando a todas sus propiedades que están en su poder en su casa.
32 Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
El que toma la mujer de otro, no tiene ningún sentido; el que lo hace es la causa de la destrucción de su alma.
33 Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
Las heridas serán suyas y la pérdida de honor, y su vergüenza no se borrará.
34 Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
Porque amarga es la ira de un marido enojado; en el día del castigo no tendrá misericordia.
35 Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
Él no tomará ningún pago; y él no hará las paces contigo a pesar de que tus ofrendas de dinero se incrementan.
