Przysłów 6
1 Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
Hijo mío, si te has convertido en garantía de tu prójimo, si has golpeado tus manos en prenda por un extraño,
2 Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
estás atrapado por las palabras de tu boca; estás atrapado con las palabras de tu boca.
3 Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
Hazlo ahora, hijo mío, y líbrate, ya que has llegado a la mano de tu vecino. Ve, humíllate. Presiona tu súplica con tu vecino.
4 Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
No le des sueño a tus ojos, ni el sueño a sus párpados.
5 Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
Libérate, como una gacela de la mano del cazador, como un pájaro de la trampa del cazador.
6 Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
Ve a la hormiga, perezoso. Considera sus formas, y sé sabio;
7 Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
que no tienen jefe, supervisor o gobernante,
8 Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
le proporciona el pan en el verano, y recoge su alimento en la cosecha.
9 Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
¿Cuánto tiempo vas a dormir, perezoso? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
10 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
Un poco de sueño, un poco de sopor, un pequeño pliegue de las manos para dormir —
11 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
así que tu pobreza vendrá como un ladrón, y su escasez como hombre armado.
12 Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
Una persona sin valor, un hombre de iniquidad, es el que anda con la boca perversa,
13 Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
que guiña los ojos, que hace señales con los pies, que hace gestos con los dedos,
14 Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
en cuyo corazón hay perversidad, que urde el mal continuamente, que siempre siembra la discordia.
15 Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
Por lo tanto, su calamidad vendrá de repente. Se romperá de repente, y eso sin remedio.
16 Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
Hay seis cosas que Yahvé odia; sí, siete que son una abominación para él:
17 Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
ojos arrogantes, una lengua mentirosa, manos que derraman sangre inocente,
18 Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
un corazón que urde planes perversos, pies que son rápidos en correr a la travesura,
19 Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
un testigo falso que dice mentiras, y el que siembra la discordia entre hermanos.
20 Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Hijo mío, cumple el mandamiento de tu padre, y no abandones las enseñanzas de tu madre.
21 Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
Átalas continuamente en tu corazón. Átalos alrededor de tu cuello.
22 Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
Cuando camines, te guiará. Cuando duermas, te vigilará. Cuando te despiertes, hablará contigo.
23 (Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
Porque el mandamiento es una lámpara, y la ley es ligera. Los reproches de instrucción son el camino de la vida,
24 Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
para alejarte de la mujer inmoral, de los halagos de la lengua de la esposa díscola.
25 Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
No codicies su belleza en tu corazón, ni dejar que te cautive con sus párpados.
26 Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
Porque una prostituta te reduce a un trozo de pan. La adúltera caza tu preciosa vida.
27 Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
¿Puede un hombre recoger fuego en su regazo, y sus ropas no sean quemadas?
28 Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
O se puede caminar sobre las brasas, y sus pies no se quemen?
29 Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
Así es el que se acerca a la mujer de su prójimo. Quien la toque no quedará impune.
30 Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
Los hombres no desprecian al ladrón si roba para satisfacerse cuando tiene hambre,
31 Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
pero si se le encuentra, deberá restituir siete veces. Dará toda la riqueza de su casa.
32 Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
El que comete adulterio con una mujer está vacío de entendimiento. Quien lo hace destruye su propia alma.
33 Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
Recibirá heridas y deshonra. Su reproche no será borrado.
34 Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
Porque los celos despiertan la furia del marido. No perdonará en el día de la venganza.
35 Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
No considerará ningún rescate, ni estará contento, aunque le des muchos regalos.
