< Przysłów 6 >
1 Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
Mein Kind, wirst du Bürge für deinen Nächsten und hast deine Hand bei einem Fremden verhaftet,
2 Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
so bist du verknüpft durch die Rede deines Mundes und gefangen mit den Reden deines Mundes.
3 Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
So tue doch, mein Kind, also und errette dich, denn du bist deinem Nächsten in die Hände gekommen: eile, dränge und treibe deinen Nächsten.
4 Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
Laß deine Augen nicht schlafen, noch deinen Augenlider schlummern.
5 Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
Errette dich wie ein Reh von der Hand und wie eine Vogel aus der Hand des Voglers.
6 Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
Gehe hin zur Ameise, du Fauler; siehe ihre Weise an und lerne!
7 Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
Ob sie wohl keinen Fürsten noch Hauptmann noch Herrn hat,
8 Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
bereitet sie doch ihr Brot im Sommer und sammelt ihre Speise in der Ernte.
9 Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
Wie lange liegst du, Fauler? Wann willst du aufstehen von deinem Schlaf?
10 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
Ja, schlafe noch ein wenig, schlummere ein wenig, schlage die Hände ineinander ein wenig, daß du schlafest,
11 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
so wird dich die Armut übereilen wie ein Fußgänger und der Mangel wie ein gewappneter Mann.
12 Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
Ein heilloser Mensch, ein schädlicher Mann geht mit verstelltem Munde,
13 Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
winkt mit Augen, deutet mit Füßen, zeigt mit Fingern,
14 Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
trachtet allezeit Böses und Verkehrtes in seinem Herzen und richtet Hader an.
15 Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
Darum wird ihm plötzlich sein Verderben kommen, und er wird schnell zerbrochen werden, da keine Hilfe dasein wird.
16 Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
Diese sechs Stücke haßt der HERR, und am siebenten hat er einen Greuel:
17 Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
hohe Augen, falsche Zunge, Hände, die unschuldig Blut vergießen,
18 Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
Herz, das mit böser Tücke umgeht, Füße, die behend sind, Schaden zu tun,
19 Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
falscher Zeuge, der frech Lügen redet und wer Hader zwischen Brüdern anrichtet.
20 Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Mein Kind, bewahre die Gebote deines Vaters und laß nicht fahren das Gesetz deiner Mutter.
21 Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
Binde sie zusammen auf dein Herz allewege und hänge sie an deinen Hals,
22 Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
wenn du gehst, daß sie dich geleiten; wenn du dich legst, daß sie dich bewahren; wenn du aufwachst, daß sie zu dir sprechen.
23 (Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
Denn das Gebot ist eine Leuchte und das Gesetz ein Licht, und die Strafe der Zucht ist ein Weg des Lebens,
24 Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
auf daß du bewahrt werdest vor dem bösen Weibe, vor der glatten Zunge der Fremden.
25 Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
Laß dich ihre Schöne nicht gelüsten in deinem Herzen und verfange dich nicht an ihren Augenlidern.
26 Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
Denn eine Hure bringt einen ums Brot; aber eines andern Weib fängt das edle Leben.
27 Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
Kann auch jemand ein Feuer im Busen behalten, daß seine Kleider nicht brennen?
28 Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
Wie sollte jemand auf Kohlen gehen, daß seine Füße nicht verbrannt würden?
29 Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
Also gehet's dem, der zu seines Nächsten Weib geht; es bleibt keiner ungestraft, der sie berührt.
30 Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
Es ist einem Diebe nicht so große Schmach, ob er stiehlt, seine Seele zu sättigen, weil ihn hungert;
31 Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
und ob er ergriffen wird, gibt er's siebenfältig wieder und legt dar alles Gut in seinem Hause.
32 Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
Aber wer mit einem Weibe die Ehe bricht, der ist ein Narr; der bringt sein Leben ins Verderben.
33 Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
Dazu trifft ihn Plage und Schande, und seine Schande wird nicht ausgetilgt.
34 Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
Denn der Grimm des Mannes eifert, und schont nicht zur Zeit der Rache
35 Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
und sieht keine Person an, die da versöhne, und nimmt's nicht an, ob du viel schenken wolltest.