Przysłów 6
1 Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
My sonne, if thou be surety for thy neighbour, and hast striken hands with the stranger,
2 Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
Thou art snared with the wordes of thy mouth: thou art euen taken with the woordes of thine owne mouth.
3 Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
Doe this nowe, my sonne, and deliuer thy selfe: seeing thou art come into the hande of thy neighbour, goe, and humble thy selfe, and sollicite thy friends.
4 Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
Giue no sleepe to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
5 Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
Deliuer thy selfe as a doe from the hande of the hunter, and as a birde from the hande of the fouler.
6 Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
Goe to the pismire, O sluggarde: beholde her waies, and be wise.
7 Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
For shee hauing no guide, gouernour, nor ruler,
8 Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
Prepareth her meat in the sommer, and gathereth her foode in haruest.
9 Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
Howe long wilt thou sleepe, O sluggarde? when wilt thou arise out of thy sleepe?
10 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the hands to sleepe.
11 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
Therefore thy pouertie commeth as one that trauaileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
12 Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
The vnthriftie man and the wicked man walketh with a froward mouth.
13 Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
He maketh a signe with his eyes: he signifieth with his feete: he instructeth with his fingers.
14 Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
Lewde things are in his heart: he imagineth euill at all times, and raiseth vp contentions.
15 Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
Therefore shall his destruction come speedily: hee shall be destroyed suddenly without recouerie.
16 Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
These sixe things doeth the Lord hate: yea, his soule abhorreth seuen:
17 Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
The hautie eyes, a lying tongue, and the hands that shed innocent blood,
18 Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
An heart that imagineth wicked enterprises, feete that be swift in running to mischiefe,
19 Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
A false witnesse that speaketh lyes, and him that rayseth vp contentions among brethren.
20 Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
My sonne, keepe thy fathers commandement, and forsake not thy mothers instruction.
21 Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
Binde them alway vpon thine heart, and tye them about thy necke.
22 Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
It shall leade thee, when thou walkest: it shall watch for thee, when thou sleepest, and when thou wakest, it shall talke with thee.
23 (Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
For the commandement is a lanterne, and instruction a light: and corrections for instruction are the way of life,
24 Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
To keepe thee from the wicked woman, and from ye flatterie of ye tongue of a strange woman.
25 Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
Desire not her beautie in thine heart, neither let her take thee with her eye lids.
26 Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
For because of the whorish woman a man is brought to a morsell of bread, and a woman wil hunt for the precious life of a man.
27 Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
Can a man take fire in his bosome, and his clothes not be burnt?
28 Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
Or can a man go vpon coales, and his feete not be burnt?
29 Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
So he that goeth in to his neighbours wife, shall not be innocent, whosoeuer toucheth her.
30 Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
Men do not despise a thiefe, when he stealeth, to satisfie his soule, because he is hungrie.
31 Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
But if he be founde, he shall restore seuen folde, or he shall giue all the substance of his house.
32 Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
But he that committeth adulterie with a woman, he is destitute of vnderstanding: he that doeth it, destroyeth his owne soule.
33 Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
He shall finde a wounde and dishonour, and his reproch shall neuer be put away.
34 Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
For ielousie is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
He cannot beare the sight of any raunsome: neither will he consent, though thou augment the giftes.
