Przysłów 30
1 Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.
Estas son las palabras de Agur, hijo de Jaqué. Un oráculo. Esto es lo que dice el hombre. Dios, estoy cansado. No tengo fuerzas.
2 Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.
Soy tan tonto que no soy un hombre de verdad; no logro pensar como un ser humano.
3 I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.
No he aprendido sabiduría; no tengo conocimiento del Santo.
4 Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?
¿Quién ha ido al cielo y ha vuelto a la tierra? ¿Quién sostiene los vientos en la palma de sus manos? ¿Quién ha envuelto las aguas en su manto? ¿Quién ha establecido los límites de la tierra? ¿Cuál es nombre y el nombre de su hijo? ¿Estás seguro de que no lo sabes?
5 Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.
Cada palabra que Dios dice ha resultado ser verdadera. Él defiende a todos los que lo buscan pidiendo protección.
6 Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.
No añadas nada a sus palabras, o te criticará y quedarás como un mentiroso.
7 Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.
Dios, quiero pedirte dos cosas. Por favor, no te niegues a dármelas antes de que muera.
8 Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;
No dejes que sea falso, ayúdame a no decir mentiras. No me hagas pobre ni rico; solo dame la comida que necesito.
9 Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.
Porque si tengo mucho dinero, podría abandonarte y decir: “¿Quién es el Señor?” y si soy pobre, podría robar y dañar la reputación de mi Dios.
10 Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.
No calumnies a un siervo ante su amo, o te maldecirá y sufrirás por ello.
11 Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.
Hay quienes maldicen a sus padres y no bendicen a sus madres.
12 Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.
Hay quienes se ven a sí mismos como puros, pero están sucios y no se han lavado.
13 Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.
Hay quienes creen que son grandes y poderosos, y desprecian a otros.
14 Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.
Hay quienes tienen dientes como espadas, colmillos como cuchillos, listos para devorarse a los pobres de la tierra, a los necesitados de la sociedad.
15 Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.
La sanguijuela tiene dos hijas que gritan: “¡Dame! ¡Dame!” Hay tres cosas que nunca se satisfacen, y cuatro que nuca dicen que es suficiente:
16 Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)
La tumba, el vientre que no logra concebir, la tierra sedienta de agua, y el fuego que nunca dice “¡Basta!” (Sheol h7585)
17 Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.
Los que ridiculizan a sus padres y desprecian la obediencia a la madre, los cuervos les sacarán los ojos y serán comidos por buitres jóvenes.
18 Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:
Estas tres cosas son increíblemente difíciles para mi, y son cuatro las que no logro entender:
19 Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.
La forma en que un águila se eleva en el cielo, la forma en que una serpiente se desliza sobre una roca, la forma en que un barco navega por el mar, y la forma en que un hombre y una mujer se enamoran.
20 Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.
Así es como una mujer comete adulterio: come, se limpia la boca, y dice: “¡No he hecho nada malo!”
21 Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:
Tres cosas hacen temblar a la tierra y son cuatro las que no puede soportar:
22 Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;
un esclavo que se vuelve rey, un tonto que come como cerdo
23 Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.
una mujer insoportable que se casa, y una sirvienta ocupando el lugar de su ama.
24 Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:
Hay cuatro cosas en la tierra que son pequeñas, pero muy sabias:
25 Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;
Las hormigas: no son fuertes, pero trabajan todo el verano para reservar alimento.
26 Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;
Los damanes: que no tienen mucha fuerza, pero construyen sus casas en la roca.
27 Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;
Langostas: No tienen rey pero marchan en línea y organizadas.
28 Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.
La lagartija: puedes atraparla con tus manos, pero vive en el palacio del rey.
29 Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:
Hay tres cosas que son gloriosas al verlas caminar, y son cuatro las que muestran dignidad al moverse:
30 Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:
El león, supremo entre los animales salvajes, que no le teme a nada.
31 Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.
El estornino que revolotea, el ciervo, y el rey con su ejército.
32 Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.
Si en tu necedad has estado jactándote de ti mismo, o has hecho planes para hacer algo malo, détente y pon tu mano sobre tu boca.
33 Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.
Como la leche batida produce mantequilla, y retorcer la nariz de alguien la hace sangrar, así mismo agitar la ira causa discusiones.
