Przysłów 30
1 Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.
Dies sind die Worte Agurs, des Sohns Jakes, Lehre und Rede des Mannes Leithiel, Leithiel und Uchal.
2 Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.
Denn ich bin der allernärrischste, und Menschenverstand ist nicht bei mir.
3 I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.
Ich habe Weisheit nicht gelernet, und was heilig sei, weiß ich nicht.
4 Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?
Wer fähret hinauf gen Himmel und herab? Wer fasset den Wind in seine Hände? Wer bindet die Wasser in ein Kleid? Wer hat alle Enden der Welt gestellet? Wie heißt er und wie heißt sein Sohn? Weißt du das?
5 Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.
Alle Worte Gottes sind durchläutert und sind ein Schild denen, die auf ihn trauen.
6 Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.
Tue nichts zu seinen Worten, daß er dich nicht strafe, und werdest lügenhaftig erfunden.
7 Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.
Zweierlei bitte ich von dir, die wollest du mir nicht weigern, ehe denn ich sterbe;
8 Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;
Abgötterei und Lügen laß ferne von mir sein; Armut und Reichtum gib mir nicht; laß mich aber mein bescheiden Teil Speise dahinnehmen.
9 Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.
Ich möchte sonst, wo ich zu satt würde, verleugnen und sagen: Wer ist der HERR? Oder wo ich zu arm würde, möchte ich stehlen und mich an dem Namen meines Gottes vergreifen.
10 Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.
Verrate den Knecht nicht gegen seinen HERRN; er möchte dir fluchen und du die Schuld tragen müssest.
11 Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.
Es ist eine Art, die ihrem Vater flucht und ihre Mutter nicht segnet;
12 Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.
eine Art, die sich rein dünkt und ist doch von ihrem Kot nicht gewaschen;
13 Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.
eine Art, die ihre Augen hoch trägt und ihre Augenlider emporhält;
14 Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.
eine Art, die Schwerter für Zähne hat, die mit ihren Backenzähnen frißt und verzehret die Elenden im Lande und die Armen unter den Leuten.
15 Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.
Die Igel hat zwo Töchter: Bring her, bring her! Drei Dinge sind nicht zu sättigen, und das vierte spricht nicht: Es ist genug:
16 Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)
die Hölle, der Frauen verschlossene Mutter, die Erde wird nicht Wassers satt, und das Feuer spricht nicht: Es ist genug. (Sheol h7585)
17 Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.
Ein Auge das den Vater verspottet und verachtet, der Mutter zu gehorchen, das müssen die Raben am Bach aushacken und die jungen Adler fressen.
18 Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:
Drei Dinge sind mir zu wunderlich, und das vierte weiß ich nicht:
19 Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.
des Adlers Weg im Himmel, der Schlangen Weg auf einem Felsen, des Schiffs Weg mitten im Meer und eines Mannes Weg an einer Magd.
20 Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.
Also ist auch der Weg der Ehebrecherin; die verschlinget und wischet ihr Maul und spricht: Ich habe kein Übels getan.
21 Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:
Ein Land wird durch dreierlei unruhig, und das vierte mag es nicht ertragen:
22 Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;
ein Knecht, wenn er König wird; ein Narr, wenn er zu satt ist;
23 Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.
eine Feindselige, wenn sie geehelicht wird, und eine Magd, wenn sie ihrer Frauen Erbe wird.
24 Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:
Vier sind klein auf Erden und klüger denn die Weisen:
25 Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;
die Ameisen, ein schwach Volk, dennoch schaffen sie im Sommer ihre Speise;
26 Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;
Kaninchen, ein schwach Volk, dennoch legt es sein Haus in den Felsen;
27 Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;
Heuschrecken haben, keinen König, dennoch ziehen sie aus ganz mit Haufen;
28 Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.
die Spinne wirkt mit ihren Händen und ist in der Könige Schlössern.
29 Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:
Dreierlei haben einen feinen Gang, und das vierte gehet wohl:
30 Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:
Der Löwe, mächtig unter den Tieren, und kehrt nicht um vor jemand;
31 Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.
ein Wind von guten Lenden; und ein Widder; und der König, wider den sich niemand darf legen.
32 Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.
Hast du genarret und zu hoch gefahren und Böses vorgehabt, so lege die Hand aufs Maul.
33 Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.
Wenn man Milch stößt, so macht man Butter draus; und wer die Nase hart schneuzet, zwingt Blut heraus; und wer den Zorn reizet, zwingt Hader heraus.
