Przysłów 3
1 Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
Mein Sohn, vergiß meine Weisung nicht, und dein Herz bewahre meine Gebote!
2 Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
Denn langes Leben und glückliche Jahre und Wohlfahrt werden sie dir in Fülle geben;
3 Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
Liebe und Treue werden dich nimmermehr verlassen. Binde sie dir um den Hals, schreibe sie auf die Tafel deines Herzens,
4 Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
so wirst du Anmut und feine Klugheit gewinnen, die Gott und Menschen gefallen.
5 Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
Vertraue von ganzem Herzen auf Jahwe, aber auf deine Einsicht verlaß dich nicht.
6 We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
Auf allen deinen Wegen denke an ihn, so wird er deine Pfade ebnen.
7 Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
Dünke dich nicht weise: fürchte Jahwe und halte dich fern vom Bösen;
8 To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
das wird deinem Leibe gesund sein und deine Gebeine erquicken.
9 Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
Ehre Jahwe mit Gaben von deinem Gut und von den Erstlingen all' deines Einkommens,
10 A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
so werden sich deine Speicher mit Überfluß füllen, und deine Kufen von Most überströmen.
11 Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
Mein Sohn, verachte nicht die Zucht Jahwes und laß dich seine Strafe nicht verdrießen.
12 Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
Denn wen Jahwe liebt, den straft er, und zwar wie ein Vater den Sohn, dem er wohlwill.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
Wohl dem Menschen, der Weisheit erlangt, und dem Manne, der Einsicht gewinnt.
14 Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
Denn ihr Erwerb ist besser als der von Silber, und wertvoller als Gold ihr Gewinn.
15 Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
Sie ist kostbarer als Korallen, und all' deine Kleinode kommen ihr nicht gleich.
16 Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
Langes Leben ist in ihrer Rechten, in ihrer Linken Reichtum und Ehre.
17 Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
Ihre Wege sind liebliche Wege, und alle ihre Steige sind Wohlfahrt.
18 Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
Sie ist ein Lebensbaum für die, die sie ergreifen, und wer sie festhält, ist beglückt.
19 Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
Jahwe hat durch Weisheit die Erde gegründet, durch Einsicht den Himmel festgestellt.
20 Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
Durch seine Erkenntnis haben sich die Fluten gespalten, und die Wolkenhöhen triefen von Tau.
21 Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
Mein Sohn, laß sie nicht von deinen Augen weichen, bewahre Verstand und Umsicht,
22 I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
so werden sie Leben für dich sein und ein Schmuck voll Anmut für deinen Hals.
23 Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
Alsdann wirst du auf deinem Wege sicher wandeln und mit deinem Fuße nicht anstoßen.
24 Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
Legst du dich nieder, so brauchst du nicht zu bangen, und liegst du, so wird dein Schlummer süß sein.
25 Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
Du brauchst dich nicht zu fürchten vor plötzlichem Schrecknis, noch vor dem Verderben, wenn es über die Gottlosen hereinbricht.
26 Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
Denn Jahwe wird deine Zuversicht sein und deinen Fuß behüten, daß er nicht gefangen werde.
27 Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
Weigere dich nicht, dem Bedürftigen Gutes zu thun, wenn es in deiner Hände Macht steht, es zu thun.
28 Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
Sprich nicht zu deinem Nächsten: Gehe hin und komme wieder! und: Morgen will ich dir geben! während du es doch hast.
29 Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
Ersinne nicht Böses wider deinen Nächsten, während er arglos bei dir wohnt.
30 Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
Hadere nicht mit jemand ohne Ursache, wenn er dir kein Leid angethan hat.
31 Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
Sei nicht neidisch auf den Gewaltthätigen und laß dir keinen seiner Wege wohlgefallen.
32 Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
Denn ein Greuel ist für Jahwe, wer Abwege geht; aber mit den Rechtschaffenen hält er vertraute Freundschaft.
33 Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
Der Fluch Jahwes lastet auf dem Hause des Gottlosen; aber der Frommen Wohnstätte segnet er.
34 Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
Hat er's mit Spöttern zu thun, so spottet er, aber den Demütigen giebt er Gnade.
35 Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
Ehre werden die Weisen zum Besitz erhalten, aber die Thoren hebt die Schande hoch.
