Przysłów 3
1 Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
My son, forget not my teaching, and let thy heart keep my commandments;
2 Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
For length of days, and years of life, and peace, will they increase unto thee.
3 Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
Let kindness and truth not forsake thee; bind them about thy throat; write them upon the table of thy heart:
4 Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
So shalt thou find grace and good favor in the eyes of God and man.
5 Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
Trust in the Lord with all thy heart: and upon thy own understanding do not rely.
6 We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
In all thy ways acknowledge him, and he will make level thy paths.
7 Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
Be not wise in thy own eyes: fear the Lord, and depart from evil.
8 To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
It will be healing to thy body, and marrow to thy bones.
9 Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
Honor the Lord with thy wealth, and with the first-fruits of all thy products:
10 A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
So shall thy storehouses be filled with plenty, and with new wine shall thy presses overflow.
11 Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
The correction of the Lord, my son, do not despise; and feel no loathing for his admonition;
12 Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
Because whomever the Lord loveth he admonisheth; and as a father who delighteth in [his] son.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
Happy the man that hath found wisdom, and the man that acquireth understanding.
14 Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
For the obtaining of her is better than the obtaining of silver, and better than fine gold is her product.
15 Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
She is more precious than pearls; and all the things thou valuest are not equal unto her.
16 Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
Length of days is in her right hand: in her left are riches and honor.
17 Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
18 Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
A tree of life is she to those that lay hold on her: and every one that firmly graspeth her will be made happy.
19 Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
The Lord hath through wisdom founded the earth: he hath established the heavens through understanding.
20 Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
By his knowledge were the depths split open, and the skies drop down the dew.
21 Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
My son, let them not be removed from thy eyes; keep [before thee] sound wisdom and discretion:
22 I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
And they will be life unto thy soul, and grace to thy throat.
23 Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
Then wilt thou walk in safety on thy way, and thy foot will not strike [against aught]:
24 Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
When thou layest thyself down, thou shalt feel no dread; and as thou liest down, thy sleep shall be pleasant.
25 Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
Thou needest not to be afraid of sudden dread, neither of the [unlooked-for] tempest over the wicked, when it cometh.
26 Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
For the Lord will be thy confidence, and he will guard thy foot from being caught.
27 Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
Withhold not a benefit from him who is deserving it, when it is in the power of thy hand to do it.
28 Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
Say not unto thy neighbor, Go, and return, and tomorrow will I give: when thou hast it by thee.
29 Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
Contrive not against thy neighbor any evil, when he dwelleth in safety with thee.
30 Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
Quarrel not with any man without cause, if he have done thee no harm.
31 Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
Envy not the man of violence, and choose none of his ways.
32 Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
For the froward is an abomination to the Lord; but with the upright is his good-will.
33 Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
The curse of the Lord is in the house of the wicked; but the habitation of the righteous will he bless.
34 Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
If [it concern] the scornful he will himself render them a scorn; but unto the lowly doth he give grace.
35 Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
The wise shall inherit glory; but fools shall obtain disgrace as their portion.
