Przysłów 3
1 Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
[My] son, forget not my laws; but let thine heart keep my words:
2 Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
for length of existence, and years of life, and peace, shall they add to thee.
3 Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
Let not mercy and truth forsake thee; but bind them about thy neck:
4 Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
so shalt thou find favour: and do thou provide things honest in the sight of the Lord, and of men.
5 Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
Trust in God with all thine heart; and be not exalted in thine own wisdom.
6 We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
In all thy ways acquaint thyself with her, that she may rightly direct thy paths.
7 Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
Be not wise in thine own conceit; but fear God, and depart from all evil.
8 To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
Then shall there be health to thy body, and good keeping to thy bones.
9 Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
Honour the Lord with thy just labours, and give him the first of thy fruits of righteousness:
10 A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
that thy storehouses may be completely filled with corn, and that thy presses may burst forth with wine.
11 Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
[My] son, despise not the chastening of the Lord; nor faint when thou art rebuked of him:
12 Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
for whom the Lord loves, he rebukes, and scourges every son whom he receives.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
Blessed is the man who has found wisdom, and the mortal who knows prudence.
14 Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
For it is better to traffic for her, than for treasures of gold and silver.
15 Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
And she is more valuable than precious stones: no evil thing shall resist her: she is well known to all that approach her, and no precious thing is equal to her in value.
16 Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
For length of existence and years of life are in her right hand; and in her left hand are wealth and glory: out of her mouth proceeds righteousness, and she carries law and mercy upon her tongue.
17 Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
Her ways are good ways, and all her paths are peaceful.
18 Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
She is a tree of life to all that lay hold upon her; and she is [a] secure [help] to all that stay themselves on her, as on the Lord.
19 Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
God by wisdom founded the earth, and by prudence he prepared the heavens.
20 Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
By understanding were the depths broken up, and the clouds dropped water.
21 Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
[My] son, let [them] not pass from [thee], but keep my counsel and understanding:
22 I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
that thy soul may live, and that there may be grace round thy neck; and it shall be health to thy flesh, and safety to thy bones:
23 Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
that thou mayest go confidently in peace in all thy ways, and that thy foot may not stumble.
24 Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
For if thou rest, thou shalt be undismayed; and if thou sleep, thou shalt slumber sweetly.
25 Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
And thou shalt not be afraid of alarm coming upon thee, neither of approaching attacks of ungodly men.
26 Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
For the Lord shall be over all thy ways, and shall establish thy foot that thou be not moved.
27 Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
Forbear not to do good to the poor, whensoever thy hand may have [power] to help [him].
28 Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
Say not, Come back another time, to-morrow I will give; while thou art able to do [him] good: for thou knowest not what the next day will bring forth.
29 Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
Devise not evil against thy friend, living near thee and trusting in thee.
30 Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
Be not ready to quarrel with a man without a cause, lest he do thee some harm.
31 Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
Procure not the reproaches of bad men, neither do thou covet their ways.
32 Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
For every transgressor is unclean before the Lord; neither does he sit among the righteous.
33 Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
The curse of God is in the houses of the ungodly; but the habitations of the just are blessed.
34 Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
The Lord resists the proud; but he gives grace to the humble.
35 Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
The wise shall inherit glory; but the ungodly have exalted [their own] dishonour.
