Przysłów 28
1 Uciekają niezbożni, choć ich nikt nie goni: ale sprawiedliwi jako lwię młode są bez bojaźni.
The wicked run away even when no one is chasing them, but the good have the trusting boldness of lions.
2 Dla przestępstwa ziemi wiele bywa książąt jej; ale dla człowieka roztropnego i umiejętnego trwałe bywa państwo.
When a country is in rebellion, it has many rulers, but a ruler who is wise and knowledgeable provides strength and continuity.
3 Mąż ubogi, który uciska nędznych, podobny jest dżdżowi gwałtownemu, po którym chleba nie bywa.
When someone poor oppresses the poor, it's like heavy rain that beats down the crops.
4 Którzy opuszczają zakon, chwalą niezbożnika; ale ci, którzy strzegą zakonu, są im odpornymi.
People who reject the law praise the wicked, but those who keep the law fight against them.
5 Ludzie źli nie zrozumiewają sądu; ale którzy Pana szukają, rozumieją wszystko.
Evil people understand nothing about justice, but those who follow the Lord understand it completely.
6 Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swojej, niżeli przewrotny na drogach swych, chociaż jest bogaty.
Better to be poor and have integrity than to be devious and rich.
7 Kto strzeże zakonu, jest synem roztropnym; ale kto karmi obżercę, czyni zelżywość ojcu swemu.
If you keep the law, you're a wise son, but if you keep bad company you shame your father.
8 Kto rozmnaża majętność swoję z lichwy i z płatu, temu ją zbiera, który ubogiemu szczodrze będzie dawał.
Anyone who gets rich through charging interest and profiteering is only storing it up for someone who is kind to the poor.
9 Kto odwraca ucho swe, aby nie słuchał zakonu, i modlitwa jego jest obrzydliwością.
God hates the prayers of people who disregard the law.
10 Kto zawodzi uprzejmych na drogę złą, w dół swój sam wpadnie; ale uprzejmi odziedziczą rzeczy dobre.
Those who lead good people astray into evil ways will fall into their own traps, but the innocent will receive a good reward.
11 Mąż bogaty zda się sobie być mądrym; ale ubogi roztropny dochodzi go.
The rich see themselves as wise, but poor people with insight see right through them.
12 Gdy się radują sprawiedliwi, wielka jest sława; ale gdy powstawają niepobożni, kryje się człowiek.
When good people win, everyone celebrates, but when the wicked come to power, people hide.
13 Kto pokrywa przestępstwa swe, nie poszczęści mu się; ale kto je wyznaje i opuszcza, miłosierdzia dostąpi.
People who hide their sins won't succeed, but those who confess and renounce their sins will be shown kindness.
14 Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi; ale kto zatwardza serce swoje, wpada w złe.
Blessed are those who always respect the Lord, but those who are stubborn end up in a lot of trouble.
15 Pan niezbożny, panujący nad ludem ubogim jest jako lew ryczący, i jako niedźwiedź głodny.
A wicked ruler lording it over poor people is like a roaring lion or a charging bear.
16 Książę bezrozumny wielkim jest drapieżcą: ale kto nienawidzi łakomstwa, przedłuży dni swoje.
An unwise ruler thoroughly extorts his people, but one who refuses to profit illegally will live long.
17 Człowieka, który gwałt czyni krwi ludzkiej, choćby i do dołu uciekał, nikt nie zatrzyma.
Someone guilty of murder will go on running away from it until they die. Don't try and stop them.
18 Kto chodzi w uprzejmości, zachowany będzie; ale przewrotny na drogach swoich oraz upadnie.
If you have integrity, you'll be kept safe, but if you live deviously, you'll fall.
19 Kto sprawuje ziemię swoję, chlebem nasycony bywa; ale kto naśladuje próżnujących, ubóstwem nasycony bywa.
If you cultivate the land you'll have plenty of food, but if you chase fantasies you'll end up with nothing.
20 Mąż wierny przyczyni błogosławieństwa; ale kto się prędko chce zbogacić, nie bywa bez winy.
If you're trustworthy, you'll be richly rewarded; but if you try to get rich quick, you won't go unpunished.
21 Mieć wzgląd na osobę, rzecz niedobra; bo nie jeden dla kęsa chleba staje się przewrotnym.
Showing favoritism isn't good, but some people will do wrong just for a piece of bread.
22 Prędko chce człowiek zazdrościwy zbogatnieć, a nie wie, iż nać niedostatek przyjdzie.
Envious people are in a rush to get rich; they don't realize they'll end up poor.
23 Kto strofuje człowieka, większą potem łaskę znajduje, niż ten, co pochlebia językiem.
Honest criticism is appreciated later far more than flattery.
24 Kto łupi ojca swego, albo matkę swoją, a mówi, iż to nie grzech: towarzyszem jest mężobójcy.
A man who robs his father and mother, and says, “It's not a crime,” is one step away from becoming a murderer.
25 Wysokomyślny wszczyna zwadę; ale kto nadzieję ma w Panu, dostatek mieć będzie.
Greedy people stir up trouble, but those who trust in the Lord will be successful.
26 Kto ufa w sercu swem, głupi jest; ale kto sobie mądrze poczyna, ten ujdzie nieszczęścia.
People who trust their own minds are foolish, but those who follow wise ways will be kept safe.
27 Kto daje ubogiemu, nie będzie miał niedostatku; ale kto od niego odwraca oczy swe, wielkie przeklęstwa nań przyjdą.
If you give to the poor, you won't be in need; but if you look the other way, you'll have many curses.
28 Gdy niepobożni powstawają, kryje się człowiek; ale gdy giną, sprawiedliwi się rozmnażają.
When the wicked come to power, people hide; but when they fall, the good do well.
