Przysłów 28
1 Uciekają niezbożni, choć ich nikt nie goni: ale sprawiedliwi jako lwię młode są bez bojaźni.
The evil man goes running away when no man is after him, but the upright are without fear, like the lion.
2 Dla przestępstwa ziemi wiele bywa książąt jej; ale dla człowieka roztropnego i umiejętnego trwałe bywa państwo.
Because of the sin of the land, its troubles are increased; but by a man of wisdom and knowledge they will be put out like a fire.
3 Mąż ubogi, który uciska nędznych, podobny jest dżdżowi gwałtownemu, po którym chleba nie bywa.
A man of wealth who is cruel to the poor is like a violent rain causing destruction of food.
4 Którzy opuszczają zakon, chwalą niezbożnika; ale ci, którzy strzegą zakonu, są im odpornymi.
Those who have no respect for the law give praise to the evil-doer; but such as keep the law are against him.
5 Ludzie źli nie zrozumiewają sądu; ale którzy Pana szukają, rozumieją wszystko.
Evil men have no knowledge of what is right; but those who go after the Lord have knowledge of all things.
6 Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swojej, niżeli przewrotny na drogach swych, chociaż jest bogaty.
Better is the poor man whose ways are upright, than the man of wealth whose ways are not straight.
7 Kto strzeże zakonu, jest synem roztropnym; ale kto karmi obżercę, czyni zelżywość ojcu swemu.
He who keeps the law is a wise son, but he who keeps company with feasters puts shame on his father.
8 Kto rozmnaża majętność swoję z lichwy i z płatu, temu ją zbiera, który ubogiemu szczodrze będzie dawał.
He who makes his wealth greater by taking interest, only gets it together for him who has pity on the poor.
9 Kto odwraca ucho swe, aby nie słuchał zakonu, i modlitwa jego jest obrzydliwością.
As for the man whose ear is turned away from hearing the law, even his prayer is disgusting.
10 Kto zawodzi uprzejmych na drogę złą, w dół swój sam wpadnie; ale uprzejmi odziedziczą rzeczy dobre.
Anyone causing the upright to go wandering in an evil way, will himself go down into the hole he has made; but the upright will have good things for their heritage.
11 Mąż bogaty zda się sobie być mądrym; ale ubogi roztropny dochodzi go.
The man of wealth seems to himself to be wise, but the poor man who has sense has a low opinion of him.
12 Gdy się radują sprawiedliwi, wielka jest sława; ale gdy powstawają niepobożni, kryje się człowiek.
When the upright do well, there is great glory; but when evil-doers are lifted up, men do not let themselves be seen.
13 Kto pokrywa przestępstwa swe, nie poszczęści mu się; ale kto je wyznaje i opuszcza, miłosierdzia dostąpi.
He who keeps his sins secret will not do well; but one who is open about them, and gives them up, will get mercy.
14 Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi; ale kto zatwardza serce swoje, wpada w złe.
Happy is the man in whom is the fear of the Lord at all times; but he whose heart is hard will come into trouble.
15 Pan niezbożny, panujący nad ludem ubogim jest jako lew ryczący, i jako niedźwiedź głodny.
Like a loud-voiced lion and a wandering bear, is an evil ruler over a poor people.
16 Książę bezrozumny wielkim jest drapieżcą: ale kto nienawidzi łakomstwa, przedłuży dni swoje.
The prince who has no sense is a cruel ruler; but he who has no desire to get profit for himself will have long life.
17 Człowieka, który gwałt czyni krwi ludzkiej, choćby i do dołu uciekał, nikt nie zatrzyma.
One who has been the cause of a man's death will go in flight to the underworld: let no man give him help.
18 Kto chodzi w uprzejmości, zachowany będzie; ale przewrotny na drogach swoich oraz upadnie.
He whose ways are upright will be safe, but sudden will be the fall of him whose ways are twisted.
19 Kto sprawuje ziemię swoję, chlebem nasycony bywa; ale kto naśladuje próżnujących, ubóstwem nasycony bywa.
By ploughing his land a man will have bread in full measure; but he who goes after good-for-nothing persons will be poor enough.
20 Mąż wierny przyczyni błogosławieństwa; ale kto się prędko chce zbogacić, nie bywa bez winy.
A man of good faith will have great blessing, but one attempting to get wealth quickly will not go free from punishment.
21 Mieć wzgląd na osobę, rzecz niedobra; bo nie jeden dla kęsa chleba staje się przewrotnym.
It is not good to have respect for a man's position: for a man will do wrong for a bit of bread.
22 Prędko chce człowiek zazdrościwy zbogatnieć, a nie wie, iż nać niedostatek przyjdzie.
He who is ever desiring wealth goes running after money, and does not see that need will come on him.
23 Kto strofuje człowieka, większą potem łaskę znajduje, niż ten, co pochlebia językiem.
He who says words of protest to a man will later have more approval than one who says smooth words with his tongue.
24 Kto łupi ojca swego, albo matkę swoją, a mówi, iż to nie grzech: towarzyszem jest mężobójcy.
He who takes from his father or his mother what is theirs by right, and says, It is no sin; is the same as a taker of life.
25 Wysokomyślny wszczyna zwadę; ale kto nadzieję ma w Panu, dostatek mieć będzie.
He who is ever desiring profit is a cause of fighting; but he who puts his faith in the Lord will be made fat.
26 Kto ufa w sercu swem, głupi jest; ale kto sobie mądrze poczyna, ten ujdzie nieszczęścia.
He whose faith is in himself is foolish; but everyone walking wisely will be kept safe.
27 Kto daje ubogiemu, nie będzie miał niedostatku; ale kto od niego odwraca oczy swe, wielkie przeklęstwa nań przyjdą.
He who gives to the poor will never be in need, but great curses will be on him who gives no attention to them.
28 Gdy niepobożni powstawają, kryje się człowiek; ale gdy giną, sprawiedliwi się rozmnażają.
When evil-doers are lifted up, men take cover; but when destruction overtakes them, the upright are increased.
