Przysłów 27
1 Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzień dzisiejszy.
Don’t boast about tomorrow; for you don’t know what a day may bring.
2 Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.
Let another man praise you, and not your own mouth; a stranger, and not your own lips.
3 Ciężkić jest kamień, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.
A stone is heavy, and sand is a burden; but a fool’s provocation is heavier than both.
4 Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?
Wrath is cruel, and anger is overwhelming; but who is able to stand before jealousy?
5 Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.
Better is open rebuke than hidden love.
6 Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.
The wounds of a friend are faithful, although the kisses of an enemy are profuse.
7 Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.
A full soul loathes a honeycomb; but to a hungry soul, every bitter thing is sweet.
8 Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.
As a bird that wanders from her nest, so is a man who wanders from his home.
9 Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.
Perfume and incense bring joy to the heart; so does earnest counsel from a man’s friend.
10 Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzień utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.
Don’t forsake your friend and your father’s friend. Don’t go to your brother’s house in the day of your disaster. A neighbour who is near is better than a distant brother.
11 Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.
Be wise, my son, and bring joy to my heart, then I can answer my tormentor.
12 Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.
A prudent man sees danger and takes refuge; but the simple pass on, and suffer for it.
13 Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
Take his garment when he puts up collateral for a stranger. Hold it for a wayward woman!
14 Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.
He who blesses his neighbour with a loud voice early in the morning, it will be taken as a curse by him.
15 Kapanie ustawiczne w dzień gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;
A continual dropping on a rainy day and a contentious wife are alike:
16 Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.
restraining her is like restraining the wind, or like grasping oil in his right hand.
17 Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.
Iron sharpens iron; so a man sharpens his friend’s countenance.
18 Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.
Whoever tends the fig tree shall eat its fruit. He who looks after his master shall be honoured.
19 Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.
Like water reflects a face, so a man’s heart reflects the man.
20 Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą. (Sheol h7585)
Sheol and Abaddon are never satisfied; and a man’s eyes are never satisfied. (Sheol h7585)
21 Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.
The crucible is for silver, and the furnace for gold; but man is refined by his praise.
22 Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.
Though you grind a fool in a mortar with a pestle along with grain, yet his foolishness will not be removed from him.
23 Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.
Know well the state of your flocks, and pay attention to your herds,
24 Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.
for riches are not forever, nor does the crown endure to all generations.
25 Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.
The hay is removed, and the new growth appears, the grasses of the hills are gathered in.
26 Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.
The lambs are for your clothing, and the goats are the price of a field.
27 Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.
There will be plenty of goats’ milk for your food, for your family’s food, and for the nourishment of your servant girls.
